Экэниэмикэ

Норуот дьокутаата өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүн дохуотун 75% айылҕа баайын хостуур хампаанньалар биэрэллэрин санатта. Быйыл өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүн дохуота 10,2 млрд. солк. улаатта. Ороскуоппут 37,6 млрд. солк. эбилиннэ. 

«Сааҥсыйа кэмигэр экэниэмикэ халбаххай туруктаах, онон резервнэй пуонданы улаатыннарар саамай сөптөөх дьаһаныы. Арай Жатайдааҕы суудунаны тутар собуокка судаарыстыба үтүмэннээх үбү-харчыны угара боппуруостары үөскэтэр. Онтон саҥа суудуналары атыылаһарга, үлэлэтэргэ үп-харчы биэриэхтэрэ.  Судаарыстыба итинэн дьарыктанара төһө сөптөөҕүй уонна наадалаах дуо? Кини боломуочуйатыгар ити чахчы киирэр дуо?

Дьиҥэр, Өлүөнэ өрүһү туоруур күргэни тутарга үп-харчы көрүллүөхтээх этэ. Бүддьүөт харчытын туохха туттарбытын болҕомтолоохтук көрөр уолдьаста. Дьокуускай куоракка уһуйааннар тиийбэттэр, ити кыһалҕа сытыытык турар, быйыл Дьиэ кэргэн, Оҕо саас сылыгар боппуруос быһаарыллыан сөбө.

Күн бүгүн 62 муниципальнай уһуйааҥҥа 20 098 оҕо сылдьар, оттон бырайыактаммыт кыамтата 13 000. Көстөрүн курдук, балтараа төгүл аһары туолан тураллар. Уочаракка 11911 оҕо турар», — диэн иһитиннэрдэ Виктор Федоров.

Кини бу кыһалҕаны быһаарарга урбаанньыттар ылсыахтарын сөбүн эттэ. Бу үлэ 2015 с. саҕаламмыта, ол эрэн чааһынай уһуйааннар хомунаалынай өҥөнү төлүүргэ уонна аһы-үөлү эрэ ыларга субсидиянан туһаналлар.  Муниципальнай уһуйааннар ити субсидияны барытын ылаллар, онно оҕону көрүү төлөбүрэ эмиэ эбиллэр.

Субсидия кээмэйэ 2019 с. үрдээбэккэ турар, дьокутаат чааһынай уонна муниципальнай уһуйааҥҥа көрүллэр үбү тэҥнииргэ этии киллэрдэ. Төлөбүр бас билии көрүҥүттэн тутулуга суох буолуохтааҕын бэлиэтээтэ.

Виктор Федоров «Якутия» авиахампаанньаҕа бүддьүөттэн 300 мөл. биэрээри олороллорун, итинник көмө куруук оҥоһулларын уонна туһата суоҕун биллэрдэ.

Тэрилтэ балаһыанньатын үөрэтэр экэнэмиичэскэй чинчийиигэ сигэнэн, үп-харчы өттүнэн ыарахан туруктааҕын, тастан киирэр үптэн тутулуктааҕын, ночоокко үлэлии олорорун иһитиннэрдэ. Ночооттон таһаарарга 10 млрд. солк. наадатын, Бырабыыталыстыба итиччэ харчыны биэрэр кыаҕа суох түгэнигэр кыра-кыралаан көмөлөһөр көдьүүһэ суоҕун эттэ.

Василий Кононов хаартыскаҕа түһэриитэ.