Политика

Саха Сиригэр Татарстан бэрэсидьиэнэ Рустам Минниханов кэллэ. “Татарстан – Саха Сирэ” дьыалабыай форумҥа, Судаарыстыбаннай Сэбиэт хамыыһыйатын мунньаҕар кыттыыны ылла. Саха Сиригэр олорор татаардар уопсастыбаннай түмсүүлэрин кытта көрүстэ.

 Татарстан күннэрин чэрчитинэн икки күн “Лена” киинэ тыйаатырыгар татаардар киинэлэрин буор-босхо көрдөрдүлэр. Буин судаарыстыбаннай драматическай тыйаатыр испэктээгэ, татаар искусствотын маастардарын гала-кэнсиэрэ буолла.

“Татмедиа” үлэһиттэрэ маннааҕы суруналыыстары, инновация министиэристибэтин кытта “төгүрүк остуолу” тэрийдилэр. Хардарыта үлэлииргэ меморандум баттастылар.

 Мэлдьэхсигэ татаардар биир дойдулаахтара Боссоойкоҕо (Гиззатулла Рахматуллин) мемориальнай дуосканы арыйдылар.

Елабуга историческай-архитектурнай музей-заповеднига “В гостях у татар” быыстапкатын көрдөрүүгэ туруорда.

Сарсын Туймаада ыһыаҕын кэмигэр Үс Хатыҥҥа татаардар национальнай бырааһынньыктара -- Сабантуй – ыытыллар, сылдьаарыҥ, ыалдьыттаарыҥ.

Өлүөнэ муостата РФ суол тутуутун 5 сыллаах былааныгар киирдэ. РФ Бырабыыталыстыбата бу бырайыагы үбүлүүргэ 16,9 млрд солк. биэриэх буолла. Онно эбии өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн 9 млрд, итиэннэ атын источниктартан 9,2 млрд солк. көрүөх буоллулар. Оччотугар күргэбит уопсай суумата 35, 1 млрд солк. буолар.

Верхоянскайга “Русгидро” көмөтүнэн гибриднэй энергокомплекс арылынна.  Кыамтата 3,7 МВт. Күүстээх дизельнэй электростанцияттан, күнтэн күүс ылар панеллартан уонна аккумуляторнай систиэмэттэн турар.

Бу энергокомплекс үлэлээтэҕинэ, хоту улуустар элэктэриичэскэй уотунан хааччыллыылара быдан тупсуо уонна экэниэмийэ да өттүнэн барыстаах буолуоҕа.

"ОЛОҤХО ДОЙДУТУГАР ЮНЕСКО ШЕДЕВРДЭРИН КЫТТА КӨРСҮҺҮҮ" норуоттар икки ардыларынааҕы фестиваль чэрчитинэн Корюн Давтянан “Эпос Давид Сасунский: традиции и современность”, ф.н.к. А.Е. Захарова “Устная сказительная традиция тюрко-монгольских народов: своеобразие и общность” диэн лиэксийэлэри аахтылар. Саха олоҥхоһуттара, кыргыыс манасчилара,  “Алтай Буучай” толорооччулара, эрэмээн “Ардвин”  үҥкүү ансаамбыла, Азербайджан тарга оонньуур Сахиба Пашазаде, Кутиям индус-санскрит тыйаатыра,  калмыктар, монголлар, бүрээттэр, тувиннар төрүт култуураларын билиһиннэрэллэр, маастар-кылаастары ыыталлар.  

Ил Дархан Госдума Уһук Илини уонна Аартыканы сайыннарыыга кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Николай Харитоновтыын уонна РФ Уһук Илини сайыннарыыга миниистирин солбуйааччы Павел Волковтыын көрүстэ. Айсен Николаев хоту таһаҕас тиэйии сокуонун барылын оҥороору, докумуоннарын бэлэмнии сылдьалларын, баар кыһалҕалары кэпсээтэ. Ол кэнниттэн парламентарийдары кытта улахан төгүрүк остуол буолла.

Арассыыйа национальнай   тыйаатырдарын бастакы кэнгириэһин аһыллыытыгар РФ Президенэ Владимир Путин эҕэрдэтин РФ президенин дьаһалтатын салайааччыта Магомедсалам Магамедов ааҕан иһитиннэрдэ. Путин бы кэнгириэс үтүө түмүктээх, национальнай драматургия сайдыытыгар сөптөөх миэрэлэри ылынарга тирэх буолуоҕар эрэнэрин биллэрбит.

Өлүөнэ очуос таас хайаларыгар “Азия оҕолоро” норуоттар икки ардыларынааҕы сайыҥҥы VII спортивнай оонньуулар уоттарын уматтылар. Санатан эттэххэ, быйыл сайын атырдьах ыйыгар Владивостокка оонньуулар буолаллар.

Мас тардыһыытын аан дойдутааҕы чемпионата оһуохайынан түмүктэннэ. Арассыыйа хамаандата эрэллээхтик кыайда. Сарсын Үс Хатыҥҥа абсолютнайга 28 мадьыны күрэхтэһиэҕэ: 11 дьахтар (Татьяна Баишева, Кабардино-Балкарияттан Кристина Корчесокова уо.д.а) уонна 17 эр киһи (Виктор Колибабчук, Эрчим Баппагай, Евгений Попов, Павел Черноградскай уо.д.а).

 “Уһук Илин уонна Аартыка демографическай сайдыыта” Бүтүн Арассыыйатааҕы VII кэмпириэнсийэҕэ уустук балаһыанньаҕа сылдьар оҕолору өйүүр пуонда бэрэссэдээтэлэ Марина Гордеева 21 эрэгийиэҥҥэ дьиэ кэргэн диспетчерскэйдэрэ арыллалларын эттэ. Оннук Дьокуускайга “Эрэл” сулууспа уонна Чурапчы реабилитационнай киинигэр баарын эттэ. Доруобуйаларынан хааччахтаахтарга, инбэлииттэргэ, социальнай өттүнэн көмүскэлгэ наадыйааччыларга, кырдьаҕастарга, элбэх оҕолоохторго туһуламмыт төгүрүк остуоллар, сэминээрдэр ыыталла тураллар.

Арассыыйа инновационнай эрэгийэннэрин ассоциациятын киэҥ ыҥырыылаах мунньаҕа Дьокуускайга буолла. Бу ассоциация дириэктэрэ Иван Федотов Саха Сирэ IT  чааһыгар Уһук Илиҥҥэ бастакы күөҥҥэ сылдьарын бэлиэтээтэ. Инновационнай эко-систиэмэни сайыннарыыга уопуттарын хардарыта атастастылар.

Аан дойду араас муннугар, дойдубут эрэгийиэннэригэр олорор Саха Сириттэн төрүттээх дьон маҥнайгы форумнара бэс ыйын 23-24 күннэригэр Дьокуускайга ыытылынна.

Ыраахтан-чугастан, соҕурууттан-арҕааттан кэлбит биир дойдулаахтарбыт бары биир түһүлгэҕэ муһуннулар.  «Сахабыт Сирин кэрэтин, уратытын араас судаарыстыбалар, норуоттар билэллэригэр биир дойдулаахтар түмсүүлэрэ сүҥкэн кылааттаахтар. Кинилэр биһиги өрөспүүбүлүкэбит бастайааннай бэрэстэбиитэллэрэ буолаллар», — диэн эттэ Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин маҥнайгы солбуйааччы Александр Жирков. 

Дьокуускайга "Этно-Эрато" диэн төрүт таҥас үрдүк муодатын XXI  Евразийскай куонкуруһа буола турар. 

Тэрилтэ социальнай эппиэтинэһигэр туһуламмыт “Партнерство в целях устойчивого развития территорий” диэн форум буолла. “АЛРОСА”, “Анаабыр алмаастара”, “Таас Үрэх”, “ЯТЭК”, “Алмазэргиэнбанк” курдук тэрилтэлэр кытыннылар.