Мунньах төрүөтүнэн бу күннэргэ Африка соҕуруу өттүгэр көстүбүт ковид саҥа көрүҥэ буолла. Бу саҥа кубулуйбут ыарыыга, маҥнай көстөөтүн кытта, В. 1.1.529 диэн нүөмэри туруорбуттар. Итинник нүөмэрдээһини, ыарыы ис дьиҥэ уонна таһыма чопчу быһаарылла илигинэ, эрдэтээҥҥи ыарыылары кытары буккуйбат туһуттан бэлиэтииллэр.

Санатар буоллахха, саҥа вирус көһүннэҕинэ, икки көрүҥҥэ араараллар: “болҕомтону тардар” (требующий внимания) уонна “сэрэхтээх” (обеспокоенность) диэн. Бэҕэһээҥҥи мунньах кэннэ, бу Африкаҕа көстүбүт ыарыыга иккис, о.э. “сэрэхтээх” көрүҥүнэн бигэргэттилэр уонна “Омикрон” диэн ааты иҥэрдилэр.

 Бүгүҥҥү күҥҥэ ковид бу көрүҥүнэн 100-чэкэ киһи ыалдьыбыта бэлиэтэннэ. Ону таһынан, “Омикрон” хайыы-үйэ үөскээбит сириттэн төлө көтөн, Израиль уонна Гонконг куораттарыгар тахса охсубутун ыйдылар.

 Британия учуонайа Том Пикок иһитиннэрбитинэн, бу саҥа көрүҥ кубулуйар (мутациялыыр) күүһэ олус күүстээх үһү. Бу киһи бэлитээбитинэн, “Омикронҥа” маннык кубулуйуу 32-гэ тиийэ баар эбит. Аны сүрүн куттала диэн, бу отучча кубулуйууттан хас даҕаны пантогенын антителаларбыт булар кыахтара суох буолан тахсыбыт.

            Лондон куорат генетикаҕа үнүстүтүүтүн бэрэпиэссэрэ Франсуа Балло сабаҕалыырынан, бу ыарыы сүгүн эмтэммэтэх, иммунитета мөлтүү сылдьар ВИЧ/СПИД ыарыһахтан үөскээбит буолуон сөп эбит. Оннук эрэ бу ыарыы маннык элбэх кубулуйууну иҥэрэр кыахтаах буоларын туһунан санаппыт.

Бүгүҥҥү күҥҥэ Великобритания, Израиль, Сингапур дойдулара, ЮАР-тан кэлэр салгын сорох суолун саппыттарын туһунан иһитиннэрдилэр.  Германия бүгүҥҥүттэн, Чехия сарсыҥҥаттан эмиэ итинник дьаһалы ылаллара суруллар. Маны таһынан Европа хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ Урсула фон дер Ляйен Европа дойдулара бары ЮАР-ы кытары ситимниир салгын суолун тохтотоллоругар этии киллэрээри олорорун туһунан бэйэтин Twitter ханаалыгар суруйбутун туһунан санаталлар.

Арассыыйаҕа ити ыарыы көрүҥэ биллибитэ бэлиэтэнэ илик эрээри, исписэлиистэр ити саҥа көрүҥ алҕас биһиги дойдубутугар киирэр түгэнигэр, тест-систиэмэлэрбит булуохтара диэн уоскуталлар. Доруобуйа харыстабылын миниистирэ Михаил Мурашко сырдаппытынан, билиҥҥи вакциналарбытын ити саҥа көрүҥҥэ хайдах дьайалларын бэлиэр бэрэбиэркэлээн эрэллэр эбит. Ол гынан баран, учуонай Кирилл Маслиев эппитинэн, пандемиябыт инниги дьылҕата букатын биллибэт буолбут.

            Бу саҥа көрүҥ содулунан Соҕуруу Африка Өрөспүүбүлүкэтин олохтоох валюталара (рэнд) лаппа намтаабыт. Маны таһынан, эмиэ бу дойду араас хампаанньаларын аахсыйаларын сыаната тохтоло суох түһэн эрэр эбит.

            Өскөтүн бу иннинэ аан дойдуга ковид “Дельта” көрүҥэ тэнийиитинэн маҥнайгы кэккэҕэ турбут буоллаҕына, бу саҥа көрүҥ быдан улахан кутталы үөскэтиэн сөбүн туһунан санаталлар.

            Омикрон – диэн греческэй алпаабыт 15 буукубута. Суруйбуппут курдук, маннык бэлиэтээһин бу ыарыыны чопчу бэлиэтиир уонна учуонайдар истэригэр быдан өйдөнүмтүө буоллун диэн ааттанар.  Омикронунан маҥнайгы ыалдьыбыт киһи Ботсвана куоратыгар сэтинньий ый 14 күнүгэр көстүбүт.