Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -11 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Уопсастыба

Табахтааһыны хааччахтыыр сокуон барыла киирдэ

Ил Түмэҥҥэ кулун тутар 26 күнүгэр «Саха Өрөспүүбүлүкэтин сиригэр-уотугар тустаах уопсастыбаннай сирдэргэ табаҕы, никотиннаах бородууксуйаны тардыыга эбии хааччаҕы олохтуур туһунан» сокуон барыла киллэрилиннэ. Сокуон барыла түөрт ыстатыйалаах, онтон бииригэр…
29.03.24 10:35

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Ахсынньы 5 күнүгэр СӨ Ил Түмэн Судаарыстыбаннай Мунньаҕын билимҥэ, үөрэххэ, култуураҕа, иһитиннэриилэри киэҥник тарҕатар сириэстибэлэргэ уонна уопсастыбаннай дьыалаларга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева “Оҕону ийэ тылынан саҥардыахха” диэн онлайн-форумҥа кытынна.

Ахсынньы 5 күнүгэр СӨ Ил Түмэн Судаарыстыбаннай Мунньаҕын билимҥэ, үөрэххэ, култуураҕа, иһитиннэриилэри киэҥник тарҕатар сириэстибэлэргэ уонна уопсастыбаннай дьыалаларга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева “Оҕону ийэ тылынан саҥардыахха” диэн онлайн-форумҥа кытынна.

Форуму “Ийэ тыл кэскилэ” уопсастыбаннай тэрилтэ көҕүлээн ыытта. Манна төрөппүттэр, уопсастыбанньыктар, уһуйаан иитээччилэрэ, учууталлар, култуура үлэһиттэрэ ийэ тылынан иитиигэ бэйэлэрин уопуттарын, методикаларын уонна албастарын  кытта үллэһиннилэр. “Ийэ тыл кэскилэ” уопсастыбаннай тэрилтэ 2018 сыллаахха тэриллибитэ. Кини сүрүн сыалынан-соругунан – ийэ тылы харыстааһын уонна сайыннарыы, ийэ тылын билэр кэнчээри ыччаты иитэн-үөрэтэн таһаарыы, ийэ тыл туттуллар эйгэтин кэҥэтии уонна сыыппара эйгэтигэр киллэрии буолар.

Форум кэмигэр Феодосия Габышева ааһан эрэр сылга ийэ тыл эйгэтин сүрүн ситиһиилэрин, төрөөбүт тыллар судаарыстыбаннай өйөбүллэрин туһунан билиһиннэрдэ, кэпсээтэ. Ол курдук, Өрөспүүбүлүкэ күнүн көрсө Национальнай бибилитиэкэ көмөлтөтүнэн “Яндекс.Переводчик” диэн сыһыарыыга саха тылын тылбааһа киирбитэ. 15 кинигэлээх саха тылын улахан быһаарыылаах тылдьыта оҥоһуллан бүппүтэ. Бу тылдьыкка 80 тыһ. кэриҥэ саха тыла киирэн быһаарыы ылбыта. Быйыл Саха сирэ “Саамай ааҕар эрэгийиэн” ааты ылары ситиспитэ.

Эһиилгиттэн, 2021 сылтан, “Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай уонна төрүт тылларын 2020-2024 сылларга харыстааһын уонна сайыннарыы” бырагыраамата толору күүһүнэн үлэлиэхтээх. Ити сыалга кэлэр сылга норуот дьокутааттарын туруорсууларынан 56 мөл. солк. көрүллүбүтэ.

Маны таһынан, дьокутаат өрөспүүбүлүкэ сокуоннарын РФ саҥардыллыбыт Төрүт сокуонугар сөп түбэһиннэрии үлэтин туһунан кэпсээтэ. Ону сэргэ 2022-2032 сылларга төрүт омуктар тылларын уон сыла былааннанарын эттэ.

Эһиил Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕин концепциятын ылыллыбыта 30 сыла, СӨ национальнай оскуолаларын үнүстүүтүн 60 сыла, К.С. Чиряев аатынан норуот педагогикатын киинин, этнопедагогика түмэлин 40 сыла бэлиэтэнээри тураллар диэтэ. Бу тэрээһиннэри таһынан 2021 сылга Саха сиригэр бүтүн Арассыыйатааҕы этнопедагогика кэмпириэнсийэтэ былааннанар. Онон норуот дьокутаата ити этиллибит тэрээһиннэргэ уопсастыба көхтөөхтүк кыттарыгар эрэнэрин эттэ.

Феодосия Васильевна төрөппүттэри уонна уопсастыбанньыктары эрдэ ылыллыбыт тэрээһиннэр резолюцияларын киэҥник туһанарга, ол иһигэр 2017 сыллаахха буолан ааспыт саха тылын учууталларын бастакы өрөспүүбүлүкэтээҕи сийиэстэрин быһаарыныыларын, ийэ тылын үөрэтии саҥа методикаларын уонна сыыппара технологияларын сайыннарыыга болҕомто ууралларыгар,итиэннэ салгыы бииргэ үлэлииргэ ыҥырда.

Ил Түмэн пресс-сулууспатын матырыйаалынан.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (1)

This comment was minimized by the moderator on the site

Саха парламент саха тылын сайдыытын соччо комускээбэт харчытын бьсыбат дуу дии саныыбын. Ол курдук тыа сирдэригэр улахан улэ барбат онноогор сахалыы кинигэ радио итд эйгэлэрэ кыацан оноьуьлубаттар

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением