Мунньахха Федерация Сэбиэтин билимҥэ, үөрэххэ уонна култуураҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Лилия Гумерова, РФ үөрэҕириитин миниистирин солбуйааччы Екатерина Толстикова, федеральнай ситэриилээх былаас уорганнарын салайааччылара, Ямало-Ненецкай автономнай уокурук, Саха Өрөспүүбүлүкэтин, Ненецкай автономнай уокурук, РФ норуоттарын ийэ тылларын үөрэтэр уонна харыстыыр пуонда, билим уонна үөрэх тэрилтэлэрин үлэһиттэрэ кыттыыны ыллылар.

Федеральнай таһымнаах мунньахха Феодосия Габышева хотугу аҕыйах ахсааннаах омуктар үөрэхтэрин систиэмэтигэр национальнай бэлиитикэ уонна этно-социокултуурунай ураты хайдах биир тэҥник тутуллуохтарын сөбүн туһунан Саха сирин холобуругар олоҕуран билиһиннэрдэ.

Кини Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр кочевой оскуолалар туһунан нормативнай база 2000-с сылларга ылыллыбыта диэтэ. Ол курдук, 2000 сыллаахха “Тыа сирин оскуолаларын судаарыстыбаннай өйөбүлүн туһунан”, 2004 сыллаахха “СӨ төрүт дьарыктарын үлэһиттэрин көһө сылдьар дьиэлэрин туһунан”, 2008 сыллаахха “СӨ көс оскуолаларын туһунан”, 2009 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр босхо үөрэх бары көрүҥүн туһунан, 2016 сыллаахха “Көс ыал туһунан” өрөспүүбүлүкэтээҕи сокуоннары сырдатта, билиһиннэрдэ.

Феодосия Габышева көс оскуолалар үөрэхтэрин систиэмэтин концепциятыгар сиһилии тохтоото. “Көс оскуолалар тыйыс усулуобуйаҕа олохтоох омуктар уратыларын көрдөрөллөр”, – диэн тоһоҕолоон бэлиэтээтэ.

Мунньах кэмигэр парламентарий “Үөрэх” национальнай бырайыакка федеральнай судаарыстыбаннай уопсай ирдэбиллэр (ФГОС) олоххо киирэллэригэр, оскуолалары мобильнай лабаратыарыйаларынан, көһө сылдьар тэриллэринэн, вездеходтарынан, снегоходтарынан, о.д.а. хааччыллыы суоҕун бэлиэтээтэ. Онон Феодосия Васильевна РФ Үөрэҕириитин министиэристибэтигэр Арассыыйаҕа көс үөрэх салгыы сайдыытыгар аналлаах этиилэрин киллэрдэ.

Бастакынан, кини кочевой оскуолалар статустарын кадетскай оскуолаларга тэҥниир туһунан эттэ. Иккиһинэн, федеральнай таһымҥа кочевой үөрэх концепциятын дьүүллэһиэххэ уонна бигэргэтиэххэ диэтэ. Үсүһүнэн, федеральнай ситэриилээх былаас уорганнарыгар эдэр табаһыттар, балыксыттар уо.д.а. төрүт дьарык үлэһиттэрин бэйэлэрин уонна оҕолорун бэстибээллэрин, сүлүөттэрин патриотическай уонна үлэнэн иитии бырагыраамаларыгар киллэрэллэригэр эттэ. Маны тэҥэ кочевой уһуйааннары уонна оскуолалары мобильнай лабаратыарыйаларынан, көһө сылдьар оборудованиенан, планшеттарынан, күн уотун батарыайаларынан, мини-ыстаансыйаларынан, спутник төлөпүөнүнэн, тырааныспарынан хааччыйыыны, көс уһуйааччылар уонна учууталлар хамнастарын үрдэтиини, “Земскэй учуутал” бырайыакка учуутал үлэлии барар сирин социокултуурунай уратытын билэрин дуу, билбэтин дуу тургутан көрөр пуун эбиллэрин, “Аартыка оҕолоро” алын бырагыраамаҕа “Көс оскуола” диэн саҥа баһы киллэрэллэригэр, РФ Үөрэҕириитин министиэристибэтэ кочевой оскуолаларга научнай-методическай арыаллааһыны оҥороллоругар, кочевой оскуолалар уратыларын федеральнай сокуонунан бигэргэтии үлэтин салгыылларыгар кэккэ этиилэри киллэрдэ.

Феодосия Габышева мунньах кыттыылаахтарыгар суһал быһаарыылары ирдиир боппуруостарынан араас элбэх федеральнай түһүлгэлэргэ, федеральнай министиэристибэлэргэ, хаһыаттарга, Федерация Сэбиэтин Мунньаҕар үгүстүк туруорсубутун бэлиэтээн эттэ.

“Биһиги бары биир санаалаахпыт. Онон аҥаардас тылынан эрэ буолбакка, үлэнэн үтүө түмүктэри ситиһиэхтээхпит”, – диэн Феодосия Васильевна тыл этиитин түмүктээтэ.