Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Пилота суох пуойастар

Ааспыт нэдиэлэҕэ Судаарыстыбаннай Дуумаҕа «Арассыыйа тимир суоллара» АУо генеральнай дириэктэрэ, бырабылыанньа бэрэссэдээтэлэ Олег Белозеров хампаанньа үлэтин түмүгүн, инники былааннарын билиһиннэрдэ уонна дьокутааттар, фракциялар ыйытыктарыгар…
24.03.24 10:24

Уопсастыба

Терактан эмсэҕэлээбит дьону өйүүргэ сокуон барылын киллэрдилэр

Судаарыстыбаннай Дуумаҕа терактан эмсэҕэлээбит Арассыыйа олохтоохторун өйүүр туһунан сокуон барылын киллэрдилэр. Бу докумуону Судаарыстыбаннай Дуума бүддьүөккэ уонна нолуокка сис кэмитиэтин чилиэнэ Оксана Дмитриева көҕүлээтэ. Ол туһунан «Парламентская газета»…
27.03.24 09:39

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

От ыйын 8 күнүгэр Ил Түмэн экэниэмикэҕэ, инвестицияҕа уонна бырамыысыланнас бэлиитигэр сис кэмитиэтэ Уус Дьааҥы улууһун олохтоохторун көрдөһүүлэринэн, “Күчүс” диэн сиргэ сир баайын хостуур инвестиционнай бырайыак үлэтин дьүүллэстилэр.

От ыйын 8 күнүгэр Ил Түмэн экэниэмикэҕэ, инвестицияҕа уонна бырамыысыланнас бэлиитигэр сис кэмитиэтэ Уус Дьааҥы улууһун олохтоохторун көрдөһүүлэринэн, “Күчүс” диэн сиргэ сир баайын хостуур инвестиционнай бырайыак үлэтин дьүүллэстилэр.

Мунньах онлайн көрүҥүнэн барда. Норуот дьокутааттара Виктор Губарев, Андрей Николаев, Павел Ксенофонтов, Матвей Евсеев, Нюргуяна Захарова, Олег Пискунов, СӨ Бырамыысыланнаска уонна геологияҕа миниистирэ Максим Терещенко, кини солбуйааччыта Андрей Сычевский, СӨ Экологияҕа, айылҕаны туһаныыга уонна ойуурун хаһаайыстыбатын миниистирин солбуйааччы Семен Яковлев, Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин хотугу төрүт дьарыктар салаатын салайааччыта Иннокентий Баланов, Киһи-аймах үтүө туруктаах буолуутун уонна туһанааччы быраабын көмүскүүр федеральнай сулууспа Саха сиринээҕи салаатын салайааччыта Наталья Борисова, Айылҕаны туһаныыга федеральнай сулууспа Саха сиринээҕи салаатын салайааччыта Никита Андреев, Уус Дьааҥы улууһун салалтата уонна уопсастыбаннаһа кыттыыны ыллылар.

684100

Уус Дьааҥы улууһун дьонун-сэргэтин көрдөһүүтүгэр, “Күчүс” диэн сир баайдаах сиргэ инвестиционнай бырайыак саҕаланан, Дьааҥы өрүс киртийэр, экологияҕа улахан хоромньу тахсар куттала баара этиллибит.

Бырайыагынан “Күчүскэ” (Дьааҥы өрүс кытылыгар турар сир-уот) сылга 4,5 туонна кыһыл көмүһү хостуохтаахтар. Инвестициятын кээмэйэ – 20 млрд солк. Манна кыһыл көмүстээх, мышьяктаах, сульфидтаах дьапталҕа сытар. Онно сүлүһүннээх мышьяк уонна ртуть эттиктэрэ 13 %-ҥа тиийэллэр.

Маны таһынан 2019 сыл алтынньы 22 күнүгэр Дьокуускайга “Русатом Оверсиз” диэн тэрилтэни кытта көрсүһүү буолбута этиллэр. Онно “Күчүс” сир хостооччуларыгар аналлаах кыра кыамталаах “Ритм-200” диэн атомнаах ыстаансыйа Усть Куйга тутуллуохтааҕын ырытыспыттар эбит. Маннык ыстаансыйаны атомнаах подлодкаларга уонна ледоколларга туруораллар. Сиргэ туруорбуттарын туһунан бырайыак билиҥҥитэ баара биллибэт.  

Арктика сиригэр атомнаах ыстаансыйаны тутуу – олус уустук уонна сыаналаах эспэримиэн. Манна үрдүк таһымнаах испэсэлиистэр үлэлиэхтэрин наада. Ону таһынан ядернай тобохтору харайыы боппуруоһа турар.

Маны барытын учуоттаан туран, Уус Дьааҥы улууһун уопсастыбаннаһа олохтоохтору кытта киэҥ аһаҕас кэпсэтиилэри ыыталларын туруорсаллар. Онно Дьааҥы, Индигирка, Халыма өрүстэр экология өттүнэн көмүскэллээх буолууларын туруорсаары, бу өрүстэри “Экология” диэн национальнай бырайыакка киллэрээри гыналлар.

Мунньах кэмигэр сис кэмитиэт үлэһиттэрэ кыттааччылар санааларын иһиттилэр. Бырамыысыланнас уонна геология миниистирэ Максим Терещенко билиҥҥитэ “Күчүс” аукциона буола илигин уонна бырайыагы олоххо киллэрээччи суоҕун иһитиннэрдэ.

Айылҕаны туһаныы федеральнай сулууспа Саха сиринээҕи салаатын салайааччыта Никита Андреев бырайыак олоххо киирэр түгэнигэр улуус салалтатын уонна дьонун-сэргэтин кытта хайаан да аһаҕас кэпсэтии тэриллиэхтээҕин бэлиэтээтэ.  

Арктика уокуругуттан норуот дьокутаата Матвей Евсеев экология боппуруостарыгар киэҥ чинчийиилэри ыытан эрэ баран аукциону биллэриэххэ наада диэн эттэ.

Уус Дьааҥы улууһун баһылыга Аркадий Клепечин “Күчүс” булгунньах үрдүгэр турарын санатта. Онон туох баар бары сүлүһүннээх тобохтор, эттиктэр бүтүннүү Дьааҥы өрүскэ түһэр кутталлаахтар диэн эттэ. Баһылык: “Хоту дойду дьоно үксэ балыгынан, таба иитиитинэн уонна булдунан олороллор. Уус Дьааҥы улууһа өрөспүүбүлүкэҕэ балыгы бэлэмнээһиҥҥэ бастакы миэстэҕэ турар. Онон бырайыагы көтүрэргэ ити сүрүн дакаастабыл буолуон сөп”, – диэн туруоруста.

Мунньах бүтүүтүгэр Ил Түмэн экэниэмикэҕэ, инвестицияҕа уонна бырамыысыланнас бэлиитигэр сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Павел Петров “Күчүс” инвестиционнай бырайыага уонна атомнаах ыстаансыйа тутуутун боппуруоһа сис кэмитиэт күһүҥҥү сессиятыгар көрүллүө диэн мэктиэлээтэ. Онуоха диэри СӨ Бырамыысыланнаска уонна геологияҕа министиэристибэтин атомнаах ыстаансыйа тутуутун боппуруостарын үөрэтэллэригэр, тустаах дааннайдары хомуйалларыгар сорудахтаата. Ону таһынан боппуруоһу Уус Дьааҥы, Үөһээ Дьааҥы уонна Эбээн Бытантай дьонун-сэргэтин кытта аһаҕас кэпсэтиини эрийэр наадатын биллэрдэ.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением