Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Ытык Дьааҥы сиригэр Сылгыһыт Күнэ алгыһы түhэрииттэн саҕаланыаҕа

Мария Архипова хаартыскаҕа түhэриитэ. 2023 с. / ЯСИА/ Кэлэр ый саҕаланыытыгар ытык Дьааҥы сиригэр Аартыка эргимтэтигэр тыа хаhаайыстыбатын сайдыытын итиэннэ хоту сир тыйыс айылҕатыгар саха сылгытын үөрдээн иитиини сайыннарыы кэскилин торумнуур аҕыс улуус…
29.03.24 18:26

Уопсастыба

Сунтаартан “Алгыс” түмсүү ыалдьыттаата

Өлөөҥҥө Сунтаартан “Алгыс» диэн аҕам саастаах дьон ансаамбыла, 11 киһилээх дэлэгээссийэ ыалдьыттаан барда. Ыраахтан кэлбит ыалдьыттар бастаан “Алакуо” норуодунай этно-фольклор ансаамбыл кыттыылаахтарын кытары көрүстүлэр. Күн иккис аҥаарыгар ыалдьыттар…
29.03.24 18:50

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Ил Түмэн уочарата суох XVI пленарнай мунньаҕа аан дойдуга бүрүүкээбит коронавирус ыарыыта олоххо киллэрбит ирдэбилинэн аан бастаан дистанционнай ньыманан ыытылынна. Ил Түмэн спикерэ Петр Гоголев бэрэссэдээтэллээх мунньахха билиҥҥи кэмҥэ суолталаах кэккэ боппуруостары көрдүлэр.

Ил Түмэн уочарата суох XVI пленарнай мунньаҕа аан дойдуга бүрүүкээбит коронавирус ыарыыта олоххо киллэрбит ирдэбилинэн аан бастаан дистанционнай ньыманан ыытылынна. Ил Түмэн спикерэ Петр Гоголев бэрэссэдээтэллээх мунньахха билиҥҥи кэмҥэ суолталаах кэккэ боппуруостары көрдүлэр.

Бастакы боппуруоһунан “СӨ бүддьүөт тутулун уонна көрүү (процеһын) туһунан” сокуоҥҥа уларытыы киллэрэр сокуон барылын көрдүлэр. Бу сокуон барыла Саха Өрөспүүбүлүкэтин баһылыгын сорудаҕынан оҥоһуллубут уонна уочараттаах үбү тыырыы сылларыгар өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүн көрүү болдьоҕун кыччатарга, ону таһынан сокуону оҥорор уонна ситэриилээх былаас  “нулевой ааҕыы” иһинэн бүддьүөт туһунан барыл сүрүн өрүттэрин эрдэ ырытыһан быһааралларыгар туһуламмыт.

Ил Дархан көҕүлээбит сокуонун барылын үп миниистирэ Валерий Жондоров билиһиннэрдэ. Кини “нулевой ааҕыынан” судаарыстыбаннай бүддьүөтү ылыныы түргэн уонна хаачыстыбалаах буоларын, тоҕо диэтэххэ, норуот дьокутааттара уонна өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбата өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүн барылын сүрүн өрүттэрин сиһилии ырытан, биир быһаарыыга кэлэн, сокуон барылын быһыытынан бэлэмнээн Ил Түмэн уочараттаах пленарнай мунньаҕын көрүүтүгэр киллэрэр буолуохтарын туһунан эттэ.   

Ол курдук, дьокутааттар Саха Өрөспүү­бүлүкэтин 47 сокуонун 4 ыстатыйатыгар уларытыы киллэрэр туһунан сокуон барылын бүтэһик ааҕыыга ылыннылар.

Пандемия кэмигэр тыҥаан турар боппуруостартан биирдэстэринэн урбаанньыттары өйөөһүн боппуруоһа буолар. Пленарнай мунньахха “Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр нолуок бэлиитикэтин туһунан” СӨ сокуонугар уларытыы киллэрэр туһунан” сокуон барылын көрдүлэр. Бу эмиэ Ил Дархан көҕүлээбит сокуонун барылынан буолар. Докумуону экономика миниистирэ Майя Данилова билиһиннэрдэ.  Сокуон барыла өрөспүүбүлүкэҕэ коронавирус ыарыыта тарҕаммытын түмүгэр уустук балаһыанньаҕа түбэспит орто уонна аччыгый урбаанньыттары өйөөһүҥҥэ туһуламмыт.

Сокуон барыла тугу мэктиэлиирий? Урбаанньыттарга нолуок ставкатын намтатыы, баайдарыгар-дуолларыгар уонна тырааныспардарыгар төлүүр нолуоктан босхолооһун туһунан этиллэр. Ол эрээри бу сокуон барылынан кинилэр бары хапсыбаттар.  Нолуок ставкатын туризмҥа үлэлиир, гостиницалаах, дьону-сэргэни аһатар, доруобуйа харыстабылын, үөрэҕи биэрии, култуура, көрү-нары тэрийии, спорт эйгэлэригэр уонна олоххо-дьаһахха көмө өҥөлөрү оҥорор урбаанньыттарга кыччатар туһунан этиллэр. 

Холобур, гостиница бизнеһинэн дьарыктанааччыларга нолуоктарын ставкатын кыччатар, дьону-сэргэни аһатыынан дьарыктанааччыларга баай-дуол нолуогуттан босхолуурга этиилэр киирбиттэр. Оттон дьону таһар автобустаах тэрилтэлэри тырааныспар нолуогуттан босхолуур туһунан этиллэр. 

Орто уонна аччыгый бизнес үлэлэрин тэрийэллэригэр арендаҕа офис, дьиэ биэрэр тэрилтэлэр дохуоттара 50% түспүт буоллаҕына, баай-дуол иһин нолуоктарын төлөбүрдэригэр чэпчэтии киллэрэр туһунан нуорма олохтонуон сөп. 

Маны таһынан, сокуон барыла бөҕү кытта үлэлиир регионнааҕы оператордарга эмиэ нолуок төлөөһүнүгэр чэпчэтиилэри мэктиэлиир. Ол курдук тырааныспар уонна баай-дуол нолуоктарыттан босхолуур, ороскуоттара кыччаабатах регионнааҕы оператордарга нолуоктарын ставкатын намтатар.

2020 сылга өрөспүүбүлүкэҕэ дьарыктаах буолуу киинин нөҥүө үлэһиттэри тардыбыт тутуу тэрилтэлэрин тырааныспар уонна баай-дуол нолуоктарыттан босхолуур. Өскөтүн ороскуоттара кыччаабатах буоллаҕына, кинилэргэ нолуоктарын ставкатын намтатар туһунан этиллэр. Дьокутааттар Виктор Федоров, Сергей Никонов нолуоктарыгар чэпчэтиигэ наадыйар урбаанньыттар сорох категориялара бу сокуон барылыгар киирбэтэхтэрин ыйдылар.   Дьокутааттар уураахха кэккэ уларытыылары киллэрэр туһунан этиилэрин ылынан туран, сокуон барылын иккис уонна бүтэһик ааҕыыга ылыннылар. 

Пленарнай мунньахха  "Саха Өрөс­пүүбү­лүкэтигэр элбэх кыбартыыралаах дьиэлэр хапытаалынай өрөмүөн­нэрин тэрийии туһунан" СӨ сокуонугар уларытыы киллэрэр туһунан” сокуон барылын көрдүлэр. Сокуон барылын өрөспүүбүлүкэ баһылыга уонна бырабыыталыстыба көҕүлээн киллэрбиттэр. Дакылааттааччы, энергетика уонна ОДьКХ миниистирэ Дмитрий Садовников эппитинэн, сокуон барыла федеральнай сокуоҥҥа киирбит уларыйыыларга сөп түбэһиннэрэн уонна өрөспүүбүлүкэ сокуонун ситэрэн-хоторон биэрэр сыалтан оҥоһуллубут. Итиннэ этиллэринэн, хапытаалынай өрөмүөн туһунан регионнааҕы бырагыраамаҕа РФ Бырабыыталыстыбатын кытары сөбүлэһии кэнниттэн, өрөспүүбүлүкэ ыйааҕынан сабыллар нэһилиэнньэлээх пууннар элбэх кыбартыыралаах дьиэлэрэ киирбэттэр, ол эбэтэр усунуос­тан босхолоноллор. Маны таһынан сокуон барылынан сэрии бэтэрээннэрэ олорор дьиэлэрин хапытаалынай өрөмүөнүн иһин усунуос төлүүртэн босхолоноллор. Өрөспүүбүлүкэҕэ 80 сэрии бэтэрээнэ олорор, ол онтон Регионнааҕы хапытаалынай өрөмүөн пуондатын чахчыларынан 55 бэтэрээн усунуос төлүүр эбит.   Сокуон барылын дьокутааттар ылыннылар.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением