--Быйылгы оттук кэмэ хайдах саҕаланан эрэрий?

--Балаҕан ыйын 5 күнүттэн итиини биэрии саҕаланна. Хотуларга эрдэ атырдьах ыйыгар биэрбиттэрэ. Билиҥҥитэ үҥсүү киирэ илик. Үксүн муниципальнай тэриллиилэр бэйэлэрэ үҥсүү түһэрээччилэр. Холобур, “УК (управляющая компания) маннык аадырыска бэлэмнэнии үлэтин ыыта илик” эҥин диэн. Дьиҥэр, оттук кэмэ бүттэ да, тута систиэмэлэри сууйан-ыраастаан саҕалыахтаахтар. Ону күһүҥҥэ диэри уһатан-кэҥэтэн, сыл аайы хойутааһын тахсар. Быйыл хаһааҥҥытааҕар даҕаны тардылынна.

 --Итинник үҥсүү киирдэҕинэ, тута тиийэн көрөҕүт дуо?

--Үҥсүүнү 30 күн иһинэн көрөр болдьохтоохпут. Ардыгар ити кэм иһигэр барытын оҥорон, өрөмүөннээн, сууйан-ыраастан бүтэрбит буолаллар. Оттон балаһыанньа, кырдьык, эппиттэрин курдук буоллаҕына, көннөрөллөрүгэр сэрэтии суругу (предписание) биэрэбит уонна ыстарааптыыбыт. Ону толорботохторуна, өссө төгүл ыстарааптаналлар.

--Ол ыраах Өлөөҥҥө дуу, Тааттаҕа дуу үҥүстэхтэринэ, эһиги үлэһиттэргит көрө-истэ тиийэллэр дуо?

-- Биһиги улуустарга филиалбыт суох. Мииринэйгэ, Ленскэйгэ, Алдаҥҥа бэрэстэбиитэллэр бааллар да, хамнастара кырата бэрт буолан, атын үлэҕэ көһөн хаалаллар. Онон управление үлэһиттэрэ командировка быһыытынан баран, тугун-ханныгын быһаарсан кэлэллэр.

-- Оо, оччоҕуна улахан төрүөттээх үҥсүү буолуон наада эбит дии...

--Биһиги төрүөтэ суох тугу да бэрэбиэркэлиир бырааппыт суох. Аны туран, УК-ларыҥ диэн урбаан биир салаата буоллаҕа дии. Маныаха предпринимательство эйгэтигэр “индекс административного давления” диэн өйдөбүл баар. Ол аата судаарыстыбаннай кэтиир, хонтуруоллуур уорганнар төһө ыгалларын быһаарыы. Онно биһиги өрөспүүбүлүкэбит 77-с миэстэҕэ сылдьар. Онон билигин үөһэттэн кэтэбили-манабылы аччатар үлэ бара турар. Итиннэ эбии бу пандемиянан РФ Бырабыыталыстыбатын муус устар 3 күнүнээҕи 438-с №-дээх уурааҕа тахсыбыта. Онно дьоҕус биисинэстээх уонна орто баайыылаах урбаанньыттары 2020 сыл бүтүөр диэри борокуратуура сөбүлэҥэ суох бэрэбиэркэлиир бобулларын туһунан этиллэр. “Внеплановые проверки проводятся, основаниями для проведения которых являются факты причинения вреда жизни, здоровью граждан или угрозы причинения вреда жизни, здоровью граждан, возникновение чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера и проведение которых согласовано органами прокуратуры” диэн. Ол эбэтэр борокуратуура “бу кэһиллии, чахчы, дьон олоҕор кутталы суоһуур, доруобуйатыгар буортулаах” диэн быһааран, сөбүлэҥин биэрдэҕинэ эрэ, биһиги бэрэбиэркэни ыытар кыахтаахпыт.

--Хата, ити уурааҕынан туһаммыттара аҕай буолуо. Былырыын биһиэхэ ититии төлөбүрүн хат ааҕан, холобур, миэхэ 23 тыһ.солк.  төнүннэрбиттэрэ,  ол иһин 3 ый хомунаалынай төлөбүртэн босхолонон турабын. Быйыл, тоҕо эрэ, оннук “перерасчет” оҥоһуллубата...

-- Эн билигин ити боппуруоһунан үҥүстэххинэ даҕаны, доруобуйаҕа, олоххо куттала суоҕунан сибээстээн, бэрэбиэркэ ыытыллыбат. Былырыын, ол иннинээҕи сылларга УК-лар 350 тыһ. солк. ыстарааптанымаары, дьиэ счетчигын көрдөрүүтүн уонна сыл устата төлөммүт суума араастаһыытын төнүннэрэллэрэ.

--Оттон УК нөҥүө буолбакка, уунан-уотунан хааччыйар тэрилтэлэргэ бэйэм быһа төлүөхпүн сөп дуо?

-- Оннук быһа төлүүр гына дуогабардаһыахха сөп. Үгүс киһи итинниккэ көстө. Тоҕо диэтэххэ, төлөбүрүҥ тута тиийэр буоллаҕа дии. Оттон, холобур, ТСЖ, УК нөҥүө буоллаҕына, уһаан-кэҥээн хойутуон, биитэр букатын да  тиэрдимиэхтэрин сөп. Оччоҕуна иэстээх буолан тахсаҕын. Ол эрээри быһа төлөбүр биир куһаҕаннаах – уунан-уотунан хааччыйар тэрилтэлэриҥ “перерасчет” оҥорботтор. Кинилэри, УК-лары курдук, сатаан ыстарааптыыр кыахпыт суох. Дьон үҥүстэҕинэ, сэрэтии (предостережение) эрэ биэрэбит. Ону туох да эппиэтинэһи сүкпэт буолан толорботтор. Ол иһин сокуоҥҥа уларытыы киириэн наада.

--Өссө туох боппуруоһугар сокуоҥҥа уларытыы киирэрэ оруннааҕый?

-- ТСЖ (товарищество собственников жилья) өттүгэр хонтуруол күүһүрүөн наада. Билиҥҥи сокуонунан ТСЖ холуобунай эппиэтинэһи сүкпэт. Ол иһин харчыны хайдах баҕар матайдыан сөп. Холобур, 200 кыбартыыралаах дьиэҕэ 5 киһиттэн турар бырабылыанньаны талаллар. Дьэ, ол дьон талбыттарынан дьаһайар кыахтаахтар. Ханнык эмэ УК-лары кытта дуогабардаһан, олорго да дьиэлэрин туттаран кэбиһиэхтэрин сөп. Аны туран, эн бу ТСЖ чилиэнэ буолбатах буоллаххына, дьиэ олоҕор-дьаһаҕар кыттыһар туох да куолаһыҥ суох. Онон РФ Дьиэҕэ-уокка кодексыгар бу ТСЖ чааһыгар уларытыы киириэн наада дии саныыбын.

-- ТСЖ-лар 2000 сыллардаахха дэлэйэ сылдьыбыттара. Кырдьыга да, балыыҥка баҕайы этилэрэ. Хата, билигин үксэ УК буолла быһыылаах дуу...

-- Билигин аҕыйах ТСЖ баар. Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 100-тэн тахса УК баарыттан, 90-тан тахсата – Дьокуускайга.

-- Элбии тураллар эбит дии. Барыстаах буолан тэрийэр буоллахтара...

-- Элбэх кыбартыыралаах саҥа дьиэлэргэ УК буолар барыстаах бөҕө буоллаҕа дии. Өрөмүөҥҥэ үп-харчы барбат, кылаабынайа, дьиэ иһин-таһын ыраастык тутуоххун наада. Ол иһин саҥа дьиэлэри былдьаһыы буолар. Сокуон быһыытынан, уопсай мунньахха олохтоохтор 50 бырыһыаннара сөбүлэһэр буоллаҕына эрэ, тустаах УК талыллыбытынан ааҕыллар. Ону кэлиҥҥи кэмҥэ УК-лар боротокуолу сымыйанан толорор буоллулар, дьон аатыттан бэйэлэрэ илии баттаан. Ону анаан-минээн ким да хаһыспат. Биһиги көҥүл биэрэрбитигэр, бас билээччигэ эрийэн ыйытыахпытын сөп: “Мунньахха кыттыбытыҥ, илии баттаабытыҥ дуо?” -- диэн. “Суох”, -- диэтэҕинэ, бэрэбиэркэ барар. Ол иһин Дьиэ-уот кодексыгар УК-ны талар ирдэбили чопчулаан,  хаттаан көрүөхтэрин наада.

--УК-ны тэрийэр судургу дуо?

 -- Бастаан юридическай сирэй буолуохтааххын. Үксүн хааччахтаммыт эппиэтинэстээх тэрилтэ (ООО) буолаллар. Онтон олох-дьаһах, дьиэ-уот, хомунаалынай хаһаайыстыба сокуонугар сыһыаннаах тургутугу бараҕын. Ол тест 100 ыйытыктаах буолар. Итинтэн 86 боппуруоһун сөпкө хоруйдаатаххына эрэ лицензия биэрэр хамыыһыйаҕа ааһаҕын. Маныаха булгуччу дьуһуурунай биригээдэлээх буоларыҥ ирдэнэр (сантехник, муоста сууйааччы, консьерж, уо.д.а.).

-- Бары УК-лар тарыыптара тэҥ дуо?

-- Тарыыбы олохтоохтор УК-лары кытта уопсай мунньахха бигэргэтэллэр. Уопсайынан ылан көрдөххө, өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн тарыып барыларыгар тэҥ кэриэтэ. Дьиҥэр, хоту оттук ороскуота улахан буоллаҕа дии. Ону өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн субсидиялыыллар. Ол иһин ночоотунан суоттаан таһаарбыт сыаналарыттан (экономически обоснованная цена) дьон 5-10 бырыһыанын эрэ төлөөн олорор. Онтон атынын өрөспүүбүлүкэ уйунар. Сылга ити ОКК субсидиятыгар бүддьүөттэн 25 млрд. солк. көрүллүөн наада. Ол хотуларга эрэ буолбакка, Дьокуускайга, илин эҥээргэ, Бүлүү улуустарыгар, арҕаа оройуоннарыгар – барыларыгар чэпчэтии оҥоһуллар. Арай гааһынан оттуллар эрэ дьиэлээхтэргэ итинник субсидия оҥоһуллубат. Өҥө сыаната итилэргэ бэйэтэ чэпчэки. Итиэннэ Жатай олохтоохторо тарыыбы толору төлүүллэр. Тоҕо диэтэххэ, онно нэһилиэк улахан аҥаара -- “энергетически эффективные дома”. Холобур, биһиги дьиэлэрбит сылаастара вентиляциянан курдат тахса турар дии. Оттон Жатай дьиэлэригэр сылаас тахсан иһэн, киирэр салгыны сылытар. Аны түннүктэрин таастарын быыһыгар аргон баар. Бу инертнэй гаас сылааһы үчүгэйдик тутар. Сылаас уулара күн уотунан ититиллэр. Подъезд көрүдүөрүн элэктэриичистибэтэ эмиэ күн уотуттан оҥоһуллар. Биир тылынан, эксплуатацията барыстаах, ол эрээри тутуллуутун ороскуота улахан. Ол иһин маннык дьиэлэри туппаттар.

     --“УК-ны олохтоохтор бэйэлэрэ мунньаҕынан талаллар”, -- диэтиҥ.  Оттон биһиги саҥа дьиэҕэ киирэрбитигэр, тутар хампаанньа УК-бытын бэйэтэ булан биэрбитэ. Киирэ охсоору, бары сөбүлэспиппит.

   -- Оннук сөп. Тоҕо диэтэххэ, тутааччы хампаанньа: “Кимиэхэ хомуйтараргытын бэйэҕит булунаарыҥ,” – диэн баран, мээнэ хаалларан бырахпат буоллаҕа дии. Дьиэни син биир ханнык эмэ УК-ҕа туттарыан наада. Хара маҥнайгыттан ырааһын-сылааһын көрөллөрүн курдук. Дьэ, онтон олохсуйан бардаххытына, бэйэҕит быһаараҕыт буоллаҕа дии – төһө үчүгэйдик үлэлиир УК буоларын. Сөбүлээбэтэххитинэ, уларытар бырааптааххыт.

    -- Оннук өрөмүөн кэмигэр олохтоохтор наар УК-лары “бөҕү хомуйан испэттэр” диэн саҥараллар, тута уларыта охсоору гыналлар.

  -- Бөҕү хомуйууга УК буолбакка, “Экосети” эрэгийиэннээҕи оператор эппиэтинэстээх. Саҥа дьиэлэргэ бөх боппуруоһа тоҕо ити наһаа сытыытык турарый диэтэххэ, билигин дьиэ ылбыт киһи үксэ кыбартыыратын иһин бэйэтин баҕатынан уларыта-тэлэритэ сатыыр (перепланировка). Ол иһин эркин бөҕөтүн көтүрэллэр. Ону барытын, хас эмэ куулу, контейнердар таһыгар сааһылаан ууран кэбиһэллэр. Эрэгийиэннээҕи оператор кытаанах хомунаалынай тобоҕу (ТКО) эрэ хомуйар эбээһинэстээх. Онон ити тутуу бөҕө (строймусор) тиэйиллибэккэ хаалар. Ону биһиги ыстарааптыыр кыахпыт суох. Манна эмиэ сокуоҥҥа уларытыы киириэн наада. Санитарнай туочукалары көрүүгэ-харайыыга эмиэ. Тоҕо диэтэххэ, билиҥҥи туругунан Дьокуускайга биир да контейнер ирдэбилгэ эппиэттээбэт. Дьиҥэр, бөх быраҕар баах хаппахтаах, үс өттүттэн хааччахтаах (ограждение), дьиэҕэ 20 миэтэрэттэн чугаһа уонна 100 миэтэрэттэн ырааҕа суох буолуохтаах. Хаппаҕа суох буоллаҕына, саатар, үрдүгэр ардахтан-сииктэн хаххалыыр бүрүөһүннээх (навес). Биһиэхэ оннук диэн суох. Контейнердары оҥоруу, санитарнай туочукалары тэрийии УК да, Эрэгийиэннээҕи оператор да боломуочуйалара буолбатах. Муниципальнай тэриллии хааччыйыахтаах. Ону, билэрбит курдук, МТ бүддьүөтэ кыра, барытын биирдэ баар гынар кыаҕа суох, ол иһин бырагырааманан хас эмэ сылга соһоллор.

         -- Хапытаалынай өрөмүөн пуондатыгар ый аайы төлүүбүт дии? Ити хас сылга оҥоһуллуохтаах өрөмүөнүй?

         --Хаһан уонна тугун өрөмүөннүүллэрэ дьиэ туругуттан быһаарыллар. Барыта үчүгэй буоллаҕына, тоҕо оҥоруохтарай? Өрөмүөҥҥэ наадыйар дьиэлэри испииһэктииллэр уонна эрэгийиэннээҕи бырагыраамаҕа киллэрэллэр. Холобур, эһиги дьиэҕит өрөмүөнэ 2030 сылга диэн турар буоллаҕына, ол кэми кэтэһэҕит.

         -- Төлүүрбүт булгуччулаах дуо?

         -- РФ Дьиэҕэ-уокка кодексын 169-с ыстатыйатыгар олоҕуран, кыбартыыраны бас билээччилэр хас ый аайы хапытаалынай өрөмүөн иһин төлүүр эбээһинэстээхтэр.

Арай, холобур, уопсай хочуолга угаргытын сөбүлээбэт буоллаххытына, олохтоохтор бэйэҕит мунньахтаан баран, УК-ҕыт нөҥүө хапытаалынай өрөмүөн пуондатыгар анал счеккутун арыйтарыаххытын сөп. Ол эһиги эрэ дьиэҕит счета буолар. Онно ууран иһэр буолаҕыт. Ити харчыны УК тыытар бырааба суох, кыбартыыраны бас билээччилэр эрэ өрөмүөҥҥэ ыытар-барыыр кыахтаахтар. “Мунньуллара наһаа өр эбит”, -- диэтэххитинэ, баантан кирэдьиит ылан, өрөмүөннэтэ охсуоххутун сөп. Уонна ол кирэдьииккитин ый аайы биэрэр төлөбүргүтүнэн сабан иһэҕит. Аны, анал счет арыйан баран, усунуоскутун биэрбэтэххитинэ, үпкүтүн төттөрү пуондаҕа көһөрөллөр.

  --Бу иллэрээ күн Хапытаалынай өрөмүөн пуондатын иһитиннэриитин аахпытым. Онно этиллэринэн, өрөспүүбүлүкэҕэ бу сылга барыта 256 уопсай дьиэҕэ хапытаалынай өрөмүөн былааннаммыт эбит да, 161 эрэ дьиэҕэ өрөмүөн ыытыллыбыт. Сорохтор (43 дьиэ) үлэһиттэри кыбартыыраҕа киллэрбэтэхтэриттэн оҥоһуллубатахтар. Аны сорох бэдэрээтчиттэр ылсан баран, дуогабардарын көтүрбүттэр.

   -- Хапытаалынай өрөмүөн уратыта диэн, олохтоохтору көһөрбөккө эрэ ыытыллара буолар. Чэ, холобур, дьиэ кэргэнинэн аһаары олордоххутуна, кимнээх эрэ тоҥсуйаллар. Көрбүккүт – сыбааркаһыттар. Кирдээх атахтарын таҥаһынан дьиэҕитигэр биирдэ баар буола түһэллэр да, батарыайаларгытын болгарканан эрбээбитинэн киирэн бараллар. Ып-ыраастык хомуллан турбут дьиэҕитин ыһан-тоҥон баран тахсаллар. Итини дьон-сэргэ уруккуттан сөбүлээбэт. Быйыл пандемия кэмигэр куттанан, букатын ааны да арыйбат буолбуттар. Аны, бэдэрээтчит ылыммыт үлэтин болдьоҕор бүтэриэхтэх. Ол иһин араастаан киитэрэйдээн кыбартыыраҕа киирэ сатыыллар. Үҥсүү баар этэ: “Ааны арыйааппытын кытта, сүүрэн киирэн, турбаларбытын быһан таҕыстылар” диэн. Дьиҥэр,  оннук эрэ гыннахтарына, кэлэр сырыыга ааннарын арыйаллар буоллаҕа дии, оҥорторо охсоору. Онон ити чааһыгар үлэһиттэр моһуок бөҕөтүн көрсөөхтүүллэр.

Аны туран, пуонда үбэ-харчыта олус кыра. Туохха да тиийбэт. Дьиҥэр, бүддьүөттэн эбэн биэриэхтээхтэр этэ. Ону оттукка кыайан 25 млрд. солк. булбакка, 17 млрд. солк. эрэ биэрэ олорон, өрөспүүбүлүкэ хапытаалынай өрөмүөҥҥэ субсидия көрбөтө чахчы. Судургутук эттэххэ, дьону сылаас кыбартыыраҕа олордоро ордук, ол кэриэтэ подъезд кырааската суох турбутун курдук турдун.  

Ол иһин, дьэ, били төлөбүртэн мунньуллубут аҕыйах үбү хас да дьиэҕэ үллэрэ-түҥэтэ сатыыллар. Холобур, биир кырса тириититтэн 10 бэргэһэни таһаарар курдук. Уону тигээри тириитин чап-чараас буолуор диэри ууннары тардаҕын. Ол төһө хаачыстыбалаах таҥас буолуой? Соннук эмиэ хас эмэ дьиэнэн үллэрэн, кып-кыралыы харчы тиксэр. Ону аукциоҥҥа биллэрэллэр. Ким да сөбүлэспэт.
Эбэтэр ылсан баран, сатаан ол үбү аттарбакка, боростуой матырыйаалларынан буоллун-хааллын эрэ диэн оҥороллор, биитэр букатын да аккаастанан кэбиһэллэр. 

Аҕыйах үптээх-харчылаах бэдэрээтчит үлэһиттэрин кыра хамнаска кэпсэтэрэ чахчы. Өрөбүлэ суох хара сарсыардаттан киэһээҥҥи диэри үлэлииллэр уонна ыйга 25 тыһ. солк. хамнаһы аахсаллар. Ким оннукка олохтоох ыччаттан сөбүлэһиэй? Суох буоллаҕа дии. Ол иһин гастарбайтердары туһаналлар. Быйыл коронавируһунан кыраныысса сабыылаах. Ол иһин үлэһит тиийбэт. Ол эмиэ өрөмүөнү адаҕалаата.

--Эһиги тэрилтэҕит тутууну эмиэ бэрэбиэркэлиир буолбаат?

--Тутар хампаанньа сири ылан, бырайыак-смета докумуонун бэрэбиэркэлэтэн (экспретиза) баран, биһиэхэ кэлэн, тутан саҕалаары гыммытын туһунан этэр. Оччоҕуна ол күнтэн ыла биһиги бу тутууну бүтүөр диэри хонтуруоллуубут. Бетонун хаачыстыбатыттан саҕалаан сылаас уута кыбартыыраҕа хайдах кэлэригэр тиийэ.

-- Дьокуускай Короленко уулуссатын 25-с дьиэтэ үс сылы быһа сатаан эһигиттэн “заключение о соответствии” ылбатаҕа быһыылаах дии?  

--Ити «Товары Саха Якутместпром» ХЭУо туппут дьиэтэ. Элбэх сэрэтии түмүгэр, 17-с мэндиэмэннэрин техническэй этээс гына уларытан, сирин боппуруоһун Мэриялыын быһаарсан, кэккэ итэҕэстэрин туоратан, туох баар ирдэниллэр докумуоннарын барытын баар гынан, дьэ, бу балаҕан ыйын 2 күнүгэр биирдэ “заключение о соответствии” илии баттаатым. Ити иннинэ тутуу былаһаакката курдук ааҕыллара. Оннукка дьону киллэриэ суохтаахтар этэ. Дьэ, билигин олорорго толору бырааптаннылар. УК-ларын талан, ууларын-уоттарын төлөөн, этэргэ дылы, “ыраас лиистэн” саҕалыыллар.

 -- Ол 17-с этээс тоҕо көҥүллэммэт? Ирбэт тоҥҥо үрдүк дьиэ тутуллуо суохтаах дуо?

 -- Суох, ирбэт тоҥтон буолбатах. Баһаарынай кирилиэс оччо үрдүккэ тиийбэтинэн. Саамай үрдээбитэ 16-с буолар.

  --Оттон гаас ситимин 9-с этээһинэн быһан кэбиһэллэрэ туох төрүөттэн? Онтон салгыы 10-16 этээстэр элэктэриичистибэнэн олороллор дии?

  -- 16-с этээскэ диэри гааһы тардарга РФ Тутууга министиэристибэтиттэн саҥа техническэй усулуобуйаны ылыахтарын наада. Биллэн турар, ол элбэх бириэмэни, сыраны эрэйэр. Ол иһин 9-с мэндиэмэҥҥэ диэри таһааран баран бүтэллэр.

   -- Билиҥҥи дьиэлэри наһаа түргэнник туталлара туох да куттала суох ини? Урут сэбиэскэй кэмҥэ сыбаайата хас эмэ сыл турара.  “Оннук уһуннук туран, оннун булуохтаах”, -- дииллэрэ.

  --Ити сымыйа өйдөбүл. ССРС саҕана барыта бүддьүөт харчытынан тутуллар этэ буоллаҕа дии. Ол иһин тутуу бытааннык барара.  Оттон билигин олорор дьиэлэри судаарыстыба үбүлээбэт. Дьон бэйэтэ ипотека ылан, кыттыһан тутар. Ол иһин кылгас кэм иһигэр бүтүн микро-оройуоннар,  кыбаарталлар дьэндэһэллэр. Онуоха сыбаайатын хаачыстыбатын, төһө ноҕуруусканы уйарын, төһө дириҥҥэ диэри түһэрэрин, температуратын – барытын кытаанахтык хонтуруоллуубут. Онон туох да куттала суох.

  -- Кумахха турар 203-с микро-оройуон төһө үйэлээх буолуой?

  --Төһөнөн уу таһа, соччонон ирбэт тоҥ аллара баар буолар. Итиннэ ирбэт тоҥ 11-15 миэтэрэ түгэххэ сытар. Ол иһин дьиэлэрэ атыттар курдук “атахтара” суох. Чиҥник уонна үрдүк сиргэ тураллар. Онон уу ылбат.

   -- Аныгы дьиэлэргэ тыас-уус тоҕо наһаа курдат иһиллэрий?

 -- Батарыайа турбалара барар дьөлөҕөстөрө аһаҕастарыттан. Ону пенанан дуу, цеменинэн дуу бүөлээтэххитинэ, иһиллибэт буолуоҕа. Уонна сороҕор розетка хайаҕаһынан  тыас-уус киирээччи. Оттон урукку дьиэлэр ол көҥдөйдөрө барыта киринэн-быылынан туолан хаалбыт буолан, улаханнык иһиллибэт. Ону дьон: “Сэбиэскэй дьиэлэр хаачыстыбалаахтар, эркиннэрэ халыҥ” , -- диэн сыыһа быһаараллар.

   --Саҥа тутуллубут дьиэҕэ бастаан олорорго син биир итэҕэс-быһаҕас баар буолар: түннүк үрэрэ, эркин быыһынан тыал киирэрэ...

-- Итинник итэҕэстэри 5 сыл иһигэр тутар хампаанньа туоратар эбээһинэстээх. Ол гарантиятын туһанан, оҥорторо охсуоххутун наада. Иккиһинэн, сорох дьиэ дьиэктэрэ эксплуатация кэмигэр үөскээбит буолуохтарын сөп. Оччоҕуна УК-ҕа этэҕит. Аны туран, хапытаалынай өрөмүөн пуондатыгар саҥа дьиэлэр 5 сыл устата төлүө суохтаахтар.

 Өскөтүн үҥсүү түһэриэххитин баҕарар буоллаххытына,  Адрес электронной почты защищен от спам-ботов. Для просмотра адреса в вашем браузере должен быть включен Javascript.  диэн электроннай аадырыспытыгар ыытыҥ. Итини таһынан dom.gosuslugi.ru систиэмэҕэ «Управление госстройжилнадзора РС(Я) (ОГВ субъекта РФ, Контролирующий орган, ГЖИ)» диэн баар. Сайабылыанньаҕытын итиннэ эмиэ хаалларыаххытын сөп.

-- Павел Анатольевич, эн бу управлениены салайбытыҥ 4 ый буолла. Ити кылгас кэм иһигэр балаһыанньаны барытын иһиттэн билэ охсон, туох кыһалҕа баарын үөрэтэн, сокуон өттүттэн туох ситэ оҥоһуллубатаҕын билиэтии көрөн, ону уларытарга этии киллэрээри сылдьаргын биир бэйэм биһирии иһиттим. Чахчы, хомунаалынай боппуруостары быһаардахха эрэ, олорорго табыгастаах усулуобуйа тэриллэр буоллаҕа эбээт. Үлэҕэр ситиһиини!

Кэпсэттэ Анисия Иевлева.