Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -11 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Уопсастыба

Табахтааһыны хааччахтыыр сокуон барыла киирдэ

Ил Түмэҥҥэ кулун тутар 26 күнүгэр «Саха Өрөспүүбүлүкэтин сиригэр-уотугар тустаах уопсастыбаннай сирдэргэ табаҕы, никотиннаах бородууксуйаны тардыыга эбии хааччаҕы олохтуур туһунан» сокуон барыла киллэрилиннэ. Сокуон барыла түөрт ыстатыйалаах, онтон бииригэр…
29.03.24 10:35

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Кулун тутар 10-11 күннэригэр СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) дьокутааттара Таатта улууһугар үлэлээтилэр.

Кулун тутар 10-11 күннэригэр СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) дьокутааттара Таатта улууһугар үлэлээтилэр.

СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын Бэрэссэдээтэлэ Петр Гоголев салайааччылаах дэлэгээссийэҕэ ыччат дьыалаларыгар, физическэй култуураҕа уонна успуорка сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Михаил Гуляев, тутууга, хомунаалынай хаһаайыстыбаҕа уонна энэргиэтикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Яков Ефимов, тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин, доруобуйа харыстабылыгар, социальнай көмүскэлгэ, үлэҕэ уонна дьарыктаах буолууга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Чичигинаров уонна норуодунай дьокутаат Виктор Лебедев бааллар. Таатта улууһун кыраныыссатыгар кинилэри Таатта улууһун баһылыга Михаил Соров, улуус дьокутааттарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Валентин Охотин көрүстүлэр.

Чөркөөххө

Чөркөөххө кэлэн, Октябрьскай нэһилиэк дьаһалтатыгар (баһ. А.П.Семенов), П.А.Ойуунускай аатын сүгэр оскуолаҕа (дир. С.В.Сунхалыров), Судаарыстыбаннас мусуойугар (дир. М.Г.Аржаков), Ойуунускай Дэлбэрийбит алааһыгар сырыттылар. Чөркөөх олохтоохторо чааһынай дьиэлэри киин ититэр систиэмэҕэ холбонуу бырагырааматын сөргүтэргэ эттилэр. Үлэлии турар хочуолунай ону кыайар кыамталааҕын нэһилиэк баһылыга Андрей Семенов бэлиэтээтэ. Нэһилиэнньэни хаһаайыстыбаннай уунан хааччыйыыга шлюз-регулятор оҥоһуллуон наадатын, онуоха бырайыактыыр-сметалыыр докумуонун оҥортороллоругар үбү булар боппуруос уустугун кэпсээтилэр. Саха АССР 100 сылын көрсө дьэндэйиэхтээх култуурунай киин тутуллуутун Ил Түмэн дьокутаата Яков Ефимов өйөөбүтүн иһин нэһилиэнньэ аатыттан нэһилиэк дьокутаата Георгий Огоюкин бар дьон иннигэр махтанна.

Чөркөөхтөөҕү историческай-мемориальнай мусуой сэбиэдиссэйэ Николай Попов Ойуунускай үөрэммит дьиэтин таһыгар ситэ тутуллубакка турар дьиэни мусуой бас билиитигэр ылан, ыалдьыттары, туристары хоннорор көстүүнэй оҥорор баҕа санаалааҕын эттэ. Спикер Петр Гоголев Чөркөөх үөрэнээччилэри кытта Ойуунускай 100 сыллаах улуу былаанын туһунан кэпсэттэ. Оҕолор кэлэр кэм туһунан баҕа санааларын ыйыталаста.

Спикер таатта огоjpg

Харбалаахха

Салгыы норуот дьокутааттара Харбалаахха тиийэн, “Төлөн” чоҕу хостуур тэрилтэ үлэтин кытта билистилэр, Амма

Аччыгыйын аатынан оскуолаҕа сырыттылар, социальнай эбийиэктэри көрдүлэр-иһиттилэр.

“Төлөн” чоҕу хостуур тэрилтэ үлэтин туһунан кылаабынай инженер Виктор Кондрашов билиһиннэрдэ: «Тэрилтэ 1967 сылтан үлэлээн, өрөспүүбүлүкэ үгүс улууһун чоҕунан хааччыйар. Хостонуллар чох 75%-нын «СӨ ДьУоХХ” СУП туһанар, атынын чааһынай тэрилтэлэргэ биэрэбит. 2010 сылтан “СӨ ДьУоХХ” СУП хочуолунайдарыгар үнтүрүтүллүбүт чоҕу тиэрдэр буоллубут. Саҥалыы мэхэньииһимнээх хочуолунайдар элбээннэр, бу маннык чох наадалаах буолла. Билиҥҥи туругунан биһиги тэрилтэбитигэр 95 олохтоох дьон үлэлии сылдьар», -- диэн кини кэпсээтэ.

2020 сылга 198 тыһыынча туонна чох хостоммут. Харбалаахтан чоҕу Таатта, Чурапчы, Мэҥэ Хаҥалас, Уус Алдан, Томпо уонна Амма улуустара ылаллар. Тэрилтэ чоҕу хостуур кыамтатын улаатыннараллар. Билигин «Харбалах-2» учаастактан чох хостуурга бэлэмнииллэр.

Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Петр Гоголев быйылгы сыллааҕы өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүгэр ДьУоХХ субсидиятыгар үп көрүллүбүтүн туһунан бэлиэтээтэ. Норуот дьокутааттара бүддьүөккэ көрүллүбүт үп бу салааларга кэмигэр түһүөхтээхтэрин туһунан эттилэр. Ил Түмэн инвестиция бэлиитикэтигэр уонна бырамыысыланнаска кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Павел Петров «СӨ ДьУоХХ” СУП иэһин туһунан боппуруоһу кэмитиэт мунньаҕар көрүөххэ наадатын ыйда.

Салгыы парламент дэлэгээссийэтэ Н.Е.Мординов-Амма Аччыгыйа аатынан Харбалаахтааҕы үөрэх комплексын, “Кэскил” оҕо саадын, Харбалаахтааҕы амбулатория үлэтин-хамнаһын кытары билистэ. Баһылык Альберт Кулачиков иһитиннэрбитинэн, оҕо саада уонна балыыһа дьиэлэрэ

саахалланар туруктаахтар. Олохтоохтор амбулатория саҥа дьиэтин тутуутун болдьоҕун 2025 сылтан эрдэтээҥҥи кэмҥэ көһөрөргө көрдөһөллөрүн эттэ.

Альберт Кулачиков муниципальнай бүддьүөтү тэҥнээһин боппуруоһугар тохтоото. Быйыл кинилэр бүддьүөттэрэ 3 мөл. солк. кыччатыллыбыт. Ол иһин үп министиэристибэтигэр эбии үбүлээһиҥҥэ сайаапка ыыппыттар.

Нэһилиэк салалтатын уонна олохтоохторун кытары көрсүһүүгэ Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Петр Гоголев парламент федеральнай Судаарыстыбаннай Мунньаҕын кытары үлэтин кэпсээтэ, олохтоохторго көрсүһүү көхтөөхтүк ааспытыгар махтанна. Маннык көрсүһүүлэр түмүктэринэн боротокуол оҥоһуллан, сис кэмитиэттэргэ тустаах сорудахтар бэриллэллэрин туһунан бэлиэтээтэ.

Бу күн норуот дьокутааттара Харбалааҕы төрүттээбит, тыа хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, «Коммунизм» сопхуос дириэктэрэ Иван Васильевич Николаев бюһугар сибэккэ дьөрбөтүн ууран, кини сырдык аатын санаан ыллылар.

Спикер Петр Васильевич Таатта дьоно-сэргэтэ улуустарын чулуу бэрэстэбиитэллэрин үйэтиигэ сөптөөх үлэни ыыталларын туһунан эттэ. Санатар буоллахха, бу күн норуот дьокутааттара Харбалаахха кэлэн иһэн, аара суолга баар Платон Ойуунускай төрөөбүт алааһыгар Дэлбэрийбит диэн сиргэ сылдьан, сүдү киһи бюһугар сибэккэ дьөрбөтүн ууран, төрөөбүт балаҕаныгар тохтоон, сүгүрүйэн аастылар.

Ытык Күөлгэ

Бэҕэһээ, кулун тутар 11 күнүгэр, норуот дьокутааттара 11 чаастан улуус актыыбын кытта мунньахтаатылар. Улуус баһылыга Михаил Соров улуус социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын туһунан дакылааты оҥордо. Биллэрин курдук, Таатта тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар улуус буолар. Билиҥҥи туругунан улуус 3750 олохтооҕо ынах сүөһүнү, сылгыны иитэр. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ быһаарбытынан, Таатта тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыга өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн иккис, оттон сылгыны иитиигэ бастакы миэстэлээҕэ биллэр.

ыты1к куел фото 2

Тыа хаһаайыстыбатын хайысхатынан 2014-2020 сылларга сыл аайы 25-28 эдэр ыал дьиэнэн хааччыллыы анал бырагырааматынан туһаммыт. Ол эрээри, Михаил Михайлович тыа хаһаайыстыбатын лииньийэтинэн эдэр ыаллары дьиэнэн хааччыйар бырагырааманан квота көрүллүүтэ аччаан иһэрин иһитиннэрдэ.

Таатта улууһугар тыа хаһаайыстыбатын управлениетын начаалынньыга Михаил Хаптагаев үүккэ уонна ынах сүөһүнү иитиигэ көмөлөһөр сыаллаах саҥа мэхэньииһими олоххо киллэрэргэ аналлаах сокуону ылыммыттарыгар дьокутааттарга махталын биллэрдэ. Кини этэринэн, быйыл улуус былаан быһыытынан 4230 туонна үүтү туттарыахтаах. Бу иннинэ улуус үүт былаанын өрүү аһара түһэрэ биллэр. Манна сыһыаннаах тэрилтэлэр былааннарын үрдэтэр баҕалаахтар эбит. Ол гынан баран, булгуччулаах былаан олохтонор буолан, элбэх үүт туттарыллыахтааҕын харгыстыыр диэн начаалынньык эттэ. Салгыы Михаил Хаптагаев эт бородууксуйатыгар субсидиялааһыны төнүннэрэллэригэр уонна тыа сиригэр эдэр ыалы дьиэнэн хааччыйыы бырагырааматын салгыы үлэлэтэллэригэр туруоруста.

«СӨ ДьУоХХ” СУП » Тааттатааҕы филиалын дириэктэрэ Дмитрий Павлов дьокутааттар чааһынай дьиэлэри киин ититэр ситимҥэ холбуурга болҕомто ууралларыгар эттэ. 2006 сылтан улууска саҥа хочуолунайдары тутуу саҕаламмыт, эргэлэри саҥардан оҥорбуттар. Билиҥҥи туругунан, 32 хочуолунай баарыттан 12-тэ механизированнай эбиттэр. Улуус 14 нэһилиэгин кэтэх дьиэлэриттэн баара-суоҕа 39 бырыһыана эрэ киин ититэр ситимҥэ холбонуллубут. Дмитрий Дмитриевич Дэбдиргэ, Кыйы, Уус-Таатта нэһилиэктэрин хочуолунайдара эбии дьиэлэри итиинэн хааччыйар кыахтаахтарын эттэ. Ити боппуруоска сөптөөх болҕомто ууруллан, хос бырагырааманы ылынан үлэлэтэргэ этии киллэрдэ. Итинник хабааннаах элбэх этиилэр, боппуруостар көтөҕүлүннүлэр.

Ил Түмэн тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин судаарыстыбаннай бүддьүөккэ көннөрүү киирбитин түмүгэр, тыа хаһаайыстыбатын уонна тыа сирин комплекснай сайыннарыыга тыырыллар үп-харчы суумата улаатарын туһунан иһитиннэрдэ. Быйылгы сылга үүтү туттарыыга уонна ынах сүөһүнү элбэтиигэ анаан 4 млрд. 400 мөл. солк. тыырыллыахтаах, ол эбэтэр былырыыҥҥытааҕар икки төгүл элбэх үп көрүллэр. Ил Түмэн тутууга, хомунаалынай хаһаайыстыбаҕа уонна энэргиэтикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Яков Ефимов чааһынай дьиэлэри киин ититэр ситимҥэ холбуурга кэккэ быһаарыылары оҥордо. Норуот дьокутаата Михаил Гуляев чааһынай дьиэлэри киин ситимҥэ холбуур боппуруоһу Ил Түмэн тустаах кэмитиэттэригэр көрөн, салгыы итини СӨ Бырабыыталыстыбатын кытта быһаарарга этии киллэрдэ.

Ил Түмэн спикерэ Петр Гоголев мунньаҕы түмүктүүрүгэр, чааһынай дьиэлэри киин ититэр ситимҥэ холбуур боппуруос Ил Түмэҥҥэ көрүллэ сылдьарын уонна парламент ити боппуруоһу СӨ Бырабыыталыстыбатыгар хас да туруора сылдьыбытын туһунан эттэ. Бу мунньах түмүгүнэн боротокуол оҥоһуллуоҕа. Спикер Петр Гоголев Ил Түмэн бүддьүөккэ, үпкэ, нолуокка уонна бас билии боппуруостарыгар сис кэмитиэтэ бу ыйга Ньурба уонна Чурапчы улуустарыгар муниципальнай бүддьүөт боппуруостарыгар анал мунньахтары тэрийиэҕэ диэн иһитиннэрдэ. Делегация эбиэттэн киэһэ Баайаҕаҕа тиийэн үлэлээтэ.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением