Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Ытык Дьааҥы сиригэр Сылгыһыт Күнэ алгыһы түhэрииттэн саҕаланыаҕа

Мария Архипова хаартыскаҕа түhэриитэ. 2023 с. / ЯСИА/ Кэлэр ый саҕаланыытыгар ытык Дьааҥы сиригэр Аартыка эргимтэтигэр тыа хаhаайыстыбатын сайдыытын итиэннэ хоту сир тыйыс айылҕатыгар саха сылгытын үөрдээн иитиини сайыннарыы кэскилин торумнуур аҕыс улуус…
29.03.24 18:26

Уопсастыба

Сунтаартан “Алгыс” түмсүү ыалдьыттаата

Өлөөҥҥө Сунтаартан “Алгыс» диэн аҕам саастаах дьон ансаамбыла, 11 киһилээх дэлэгээссийэ ыалдьыттаан барда. Ыраахтан кэлбит ыалдьыттар бастаан “Алакуо” норуодунай этно-фольклор ансаамбыл кыттыылаахтарын кытары көрүстүлэр. Күн иккис аҥаарыгар ыалдьыттар…
29.03.24 18:50

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Ыраах Орто Халыма улууһун Өлөөкө Күөл Г.Г. Софронов аатынан оскуолата агро хайысхалаах. Оҕолору балыктыырга, сылгыны иитэргэ, бултуурга, Байанай, Күөх Боллох Тойон бэрсибитин астыырга, таҥастыырга, оҕуруот үүннэрэргэ  алын кылаастан уһуйаллар. Аны туран, биисинэс инкубатордаахтар. Онон оҥорон таһаарбыттарын атыылаан, дохуот аахсарга эмиэ үөрэнэллэр. Бэйэ дьыалатынан дьарыктанарга бастакы уопуту оскуолаларыттан ылан бараллара хайҕаллаах.

Ыраах Орто Халыма улууһун Өлөөкө Күөл Г.Г. Софронов аатынан оскуолата агро хайысхалаах. Оҕолору балыктыырга, сылгыны иитэргэ, бултуурга, Байанай, Күөх Боллох Тойон бэрсибитин астыырга, таҥастыырга, оҕуруот үүннэрэргэ  алын кылаастан уһуйаллар. Аны туран, биисинэс инкубатордаахтар. Онон оҥорон таһаарбыттарын атыылаан, дохуот аахсарга эмиэ үөрэнэллэр. Бэйэ дьыалатынан дьарыктанарга бастакы уопуту оскуолаларыттан ылан бараллара хайҕаллаах.

 Көппөх угунньалар

 Быйыл биһиги кылааспыт, оскуола биисинэс инкубаторын үлэтин чэрчитинэн, угунньа оҥоруутунан дьарыктанна.

1 51

Аан бастаан угунньа тигиититтэн саҕалаабыппыт. Ол курдук, Надя Реундью «Изготовление стельки для любой обуви с мох-сфагнум наполнителем» диэн чинчийэр дакылаатынан «Колымский исследователь» улуустааҕы үһүс, өрөспүүбүлүкэтээҕи «Инникигэ хардыы»  НПК-ҕа бастакы, бүтүн Арассыыйатааҕы «Ларионовскай ааҕыыларга» үһүс степеннээх дипломант аатын ылбыта.

2 19

Мантан салгыы ити үлэтин кэҥэтэн, аны биисинэс-бырайыак толкуйдаан, маннык угунньаны тигэн атыылыырга сананныбыт. Көппөх угунньа тигиитинэн кылаас кыргыттара иис уруогар дьарыктанныбыт. Сатаатахха, бэрт усха эбит.

Биһиги угунньаларбыт бэрт судургутук оҥоһуллалларын ааһан, олус туһалаахтар. Атах таҥаһын сиигирпэт буолан, атах сытын таһаарбат. Онон киһи атаҕа кураанах буолан тоҥмот, атах таҥаһа кураанах буолан сыттыйбат.

Бу тикпит угунньаларбытын биир пааратын 150 солкуобайга атыылыыр санаалаахпыт. Угунньаларбыт дьоҥҥо туһалаах, наадалаах буолуохтара. Дьон ону өйдөөн,  хамаҕатык атыылаһыа диэн эрэнэбит.

Нарыяна Винокурова, Х кылаас.

 Өҥ буор --  «Өлөөкө биогумуһа»

  Чиэрбэлэр оҕуруокка аналлаах гына оңорбут буордара биогумус дэнэр. Киилэтэ 100 солкуобайга атыыланар.

Биогумус оҥорор чиэрбэлэри биһиэхэ 2017 сыллаахха Хаҥалас улууһун Булгунньахтааҕыттан 10 устууканы аҕалбыттара. Уһуннара 8-10 см, оттон кэтиттэрэ 2-4 мм буолар. Кинилэргэ итии миэстэ наада, тымныыга ѳлѳн хаалыахтарын сѳп.  

4 14                                                                                                               

 Бу чиэрбэлэрбит сылгы ноһуомун үүнээйигэ сөптөөх буор гына оҥорон таһаараллар. Ол иһин оскуолабыт сылгыларын ноһуомун хомуйан, чиэрбэлэрбитин аһатан «үлэлэтэбит». Кинилэр «үлэлэрин» хонтуруоллааччыларынан  V-VI кылаас үөрэнээччилэрэ буолаллар. Ноһуом буорга кубулуйбутун быһааран, ол буортан чиэрбэлэрин ылҕаан ыраастыыллар. Дьэ, бу олус уһун уонна сыралаах үлэ буолар. Хас биирдии чиэрбэни буортан булан, туспа мунньуу манан дьыала буолбатах. Ол да буоллар, оҕолор олус үөрэн-көтөн туран, бу үлэҕэ ылсаллар. Сорохтор бэйэлэрэ этэллэринии, сөбүлүүллэр аҕай үһү.

3 12

Маннык чиэрбэ тупсарбыт буора үүнээйигэ олус туһалаах. Харахха  да сонно  быраҕыллар -- үүнээйи сэбирдэхтиин, сибэккилиин тупса түһэр. Оттон бу буорга олорпут хортуоппуйбут, оҕуруоппут аһа үүнүүтэ олус өлгөм буолар.

Ол иһин буорбутун оскуолабыт оҕуруотугар эрэ буолбакка, нэһилиэнньэҕэ эмиэ атыылыыбыт. Кыһын устата 10-ча куул буорбутун чиэрбэлэри кытта оҥорон бэлэмниибит. Оҕуруотчуттар биһиги буорбутун олус биһирииллэр.

Еля Татаринова, Х кылаас,

Күннэй Винокурова, ХI кылаас.

Өлөөкө Күөл, Орто Халыма.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением