Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -11 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Уопсастыба

Табахтааһыны хааччахтыыр сокуон барыла киирдэ

Ил Түмэҥҥэ кулун тутар 26 күнүгэр «Саха Өрөспүүбүлүкэтин сиригэр-уотугар тустаах уопсастыбаннай сирдэргэ табаҕы, никотиннаах бородууксуйаны тардыыга эбии хааччаҕы олохтуур туһунан» сокуон барыла киллэрилиннэ. Сокуон барыла түөрт ыстатыйалаах, онтон бииригэр…
29.03.24 10:35

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

«Норуоту харыстааһын национальнай идиэйэ – Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы Бэрэсидьиэнэ М.Е.Николаев 2020 сыл кулун тутарга анал этиитин  төрүтэ» диэн «төгүрүк остуол» мунньаҕа  бу күннэргэ тэриллэн ыытылынна.

«Норуоту харыстааһын национальнай идиэйэ – Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы Бэрэсидьиэнэ М.Е.Николаев 2020 сыл кулун тутарга анал этиитин  төрүтэ» диэн «төгүрүк остуол» мунньаҕа  бу күннэргэ тэриллэн ыытылынна.

маны николаев фото

«Төгүрүк остуолу» СӨ Уопсастыбаннай балаатата уонна Саха сирин Ытык кырдьаҕастарын үрдүкү сүбэтэ тэрийэн ыыттылар. «Төгүрүк остуол» үлэтигэр СӨ Ытык кырдьаҕастарын үрдүкү сүбэтин бэрэссэдээтэлэ Люлия Григорьева, Уопсастыбаннай балаата бэрэссэдээтэлэ Алексей Сергучев, Ил Түмэн тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин, тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов, муниципальнай улуустар баһылыктара, ыҥырыылаахтар кыттыыны ыллылар.

Норуот дьокутаата Андрей Находкин норуоту харыстааһын идиэйэтэ уонна тирээн турар соруга ураты суолталарыгар, сытыыларыгар уонна кэрэхсэбилигэр тохтоото. Кини иһитиннэрбитинэн, парламент сис кэмитиэттэрэ сүбэлэр бырайыактарыгар киллэрэргэ анаан Уопсастыбаннай балаата аадырыһыгар элбэх этиилэр испииһэктэрин бэлэмнээн киллэрбиттэр. Андрей Находкин уһаайбалаах дьиэ-уот боппуруоһун таарыйда. Өрөспүүбүлүкэҕэ олорор дьиэ-уот уопсай иэниттэн 54,5%-нын мас пуонда ылар. Уһук Илиннээҕи федеральнай уокурукка бу көрдөрүү 31 %-ҥа, РФ 17,6%-ҥа тэҥнэһэр. Саха сиригэр олорор дьиэ куһаҕана суох кээмэйэ тутуллар эрээри, кэтэх олорор дьиэни тутуу өрөспүүбүлүкэҕэ олорор дьиэни тутууттан 45,5 % эрэ тиксэр. Тыа сирин олохтоохторо дьиэ тутуутугар көхтөөхтүк ылсаллар. 2020 сылга 227 тыһ. кв. м. иэннээх 2,7  тыһ. кэтэх олорор дьиэ тутулунна. Мантан 140,8 тыһ. (эбэтэр 61,8 %-на нэһилиэнньэ тус бэйэтин үбүн уонна тыа сиригэр иэс ылбыт үбүн суоттарыгар тутулунна.

маны Находкин фото

Андрей Михайлович этэринэн, «Олорор дьиэ-уот хомунаалынай хаһаайыстыбаны реформалааһыҥҥа көмөлөһөр пуонда туһунан» ФС 16-с уонна 19.1-с ыстатыйаларыгар уларытыылары киллэрии туһунан» федеральнай сокуон барылын Ил Түмэн ырытан оҥордо. Сокуон барыла гражданнары саахалланар туруктаах олорор пуондаттан көһөрүүгэ, дьон кэтэх дьиэни туттуу пуондатыттан үбү тардар кыахтанарын туһунан балаһыанньаны сокуон барыла киллэрэр.

Өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар олорор дьиэ толору хааччыллыылаах буоларын үрдэтии, өрөспүүбүлүкэ хас да судаарыстыбаннай бырагыраамаларын болҕомтолоругар киирэрин уонна СӨ инвестиционнай бырагырааматыгар түмүллэрин санатар тоҕоостоох. Бырагыраамаҕа гааһынан, уунан хааччыйыы, дьиэлэри кэлим тупсаран оҥоруу дьаһаллара көрүллүбүттэр. Тыа сиринээҕи территориялар олохторун-дьаһахтарын табыгастаах усулуобуйаларын тэрийии көдьүүстээх мэхэньииһиминэн тыа сиринээҕи территориялары кэлим сайыннарыы судаарыстыбаннай бырагыраамата буолар.

Дьокутаат салгыы өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын хотугу экэниэмикэтигэр баһылыыр дьоҕус уонна орто хаһаайыстыбалары тэриниигэ тохтоото. Өрөспүүбүлүкэҕэ сокуон таһымыгар тус көмө хаһаайыстыбалар тыа хаһаайыстыбатын субьектарын быһыытынан бигэргэтиллэн тураллар.

Оҥорон таһаарааччылары өйөөһүн мэхэньииһимнэрэ тупсарыллаллар. Үүккэ уонна улахан сүөһү төбөтүгэр субсидиялааһын саҥа мэхэньииһимэ 2020 сылга бигэргэннэ. Ол түмүгэр улуустарга субвенцияны ыытыы 2021 сылга 4 млрд. солк. тиийдэ. Кэтэх хаһаайыстыбаларга тутуллан турар төрүүр-ууһуур сүөһү биир төбөтүгэр 35 тыһ. солк. кээмэйдээх өйөбүл олохтонно. Өскөтүн кэтэх хаһаайыстыбалар тыа хаһаайыстыбатын потребительскай кээпэрэтииптэригэр түмүстэхтэринэ,  оччоҕо кинилэр үүттэрин үрдээбит сыананан туттарар кыахтаныахтара. 1 лиитэрэ үүккэ өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн 50 солк., үүтү тутааччыттан 10 солк. кырата суох харчыны ылан туран.

Этиитин түмүгэр Андрей Находкин РФ Конституциятыгар уларыйыылар киирбиттэринэн сибээстээн, олохтоох салайыныы уорганнарын үлэлэрин-хамнастарын боппуруостарыгар сокуоҥҥа уларыйыылар киириилэригэр тохтоото. «Публичнай былаас биир кэлим систиэмэтэ» диэн саҥа конституционнай өйдөбүл үөскээтэ. Бу саҥа өйдөбүлгэ судаарыстыбаннай уонна муниципальнай уорганнар киирэллэр. «Биир кэлим» диэн өйдөбүл, туох ханнык иннинэ, функциональнай сомоҕо буолууну санатар. Функциональнай сомоҕолоһуу судаарыстыбаннай былаас уорганнара уонна олохтоох салайыныы уорганнара туһааннаах территорияҕа соруктары быһаарыыга хардарыта тэрээһин дьайсыылаах буолууларын, олохтоох салайыныы бэйэтин боломуочуйатын ыырыгар бэйэтин самостоятельноһын  тутуһарын мэлдьэспэт.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением