Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . 3 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Сис кэмитиэт мунньаҕа

Муус устар 16 күнүгэр Ил Түмэн байыаннай сулууспалаахтар, бойобуой дьайыылар бэтэрээннэрин дьыалаларыгар, патриоттуу өйгө-санааҕа иитии уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр боппуруостарыгар сис кэмитиэтин мунньаҕа буолан ааста. Мунньахха «2024 сыллаах уонна…
18.04.24 15:04

Экэниэмикэ

397 500 солк. хамнастаах фрезеровщигы үлэҕэ ыҥыраллар

Билигин Арассыыйа уонна Саха Сирин үрдүнэн үлэтэ суох дьон ахсаана хаһааҥҥытааҕар даҕаны аччаан турар кэмэ. Бырамыысыланнаска 300 000 – 390 000 солк. хамнастаах үлэ миэстэтэ кырыы кырыытынан, итинник үрдүк хамнаска, киһи эрэ сөҕүөх, үлэһит тиийбэт. Ол туһунан…
17.04.24 09:46

Уопсастыба

Иллээх дьиэ кэргэнинэн олороллор

Биир күн куорат кытыытыгар, Чочур Мыраан тэллэҕэр бэс чагда быыһыгар турар Оҕону дьиэ кэргэҥҥэ иитэргэ үлэлэһэр өрөспүүбүлүкэтээҕи кииҥҥэ тиийэ сырыттым. Манна төрүөхтэриттэн 7 саастарыгар диэри араас төрүөтүнэн төрөппүт көрүүтэ суох хаалбыт оҕолору аҕалаллар.
17.04.24 09:31

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

«Марфа» кинигэ биһирэмэ

Кулун тутар 3 күнүгэр СӨ Судаарыстыбаннай сыыркатын уораҕайыгар Арассыыйа үтүөлээх, Саха Сирин норуодунай артыыһын Марфа Колесова-Расторгуева чаҕылхай олоҕун, үлүскэннээх үлэтин сырдатар «Марфа» кинигэни биһирэмнээтилэр. Бу күн Марфа Петровна төрөөбүт күнэ…
05.04.24 12:24

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Тоҥ мутук тосту ыстанар тымныыта олус уһуннук турбутуттан оннооҕор сылаас дьиэҕэ олорор икки атахтаахтар салҕан, сылайа быһыытыйдыбыт. Эгэ, аһаҕас халлаан анныгар сылдьар көтөргө-сүүрэргэ төһөлөөх суоһар буолуон санаатахха, санаа тиийбэт. Ол даҕаны иһин, бу күннэргэ дөйө тоҥмут эбэтэр көһүйэн хаалбыт көтөр кынаттаахтары айан суолун кытыытыгар үгүстүк түбэһэ көрөр, булар буоллулар.

Тоҥ мутук тосту ыстанар тымныыта олус уһуннук турбутуттан оннооҕор сылаас дьиэҕэ олорор икки атахтаахтар салҕан, сылайа быһыытыйдыбыт. Эгэ, аһаҕас халлаан анныгар сылдьар көтөргө-сүүрэргэ төһөлөөх суоһар буолуон санаатахха, санаа тиийбэт. Ол даҕаны иһин, бу күннэргэ дөйө тоҥмут эбэтэр көһүйэн хаалбыт көтөр кынаттаахтары айан суолун кытыытыгар үгүстүк түбэһэ көрөр, булар буоллулар.

Орнитолог Евгений Щемякин быһаарарынан, куорат таас дьиэлэригэр дугуйданар барабыай чыычаах тымныыга тыыннаах буоларын туһугар элбэх сэниэтин барыыр, Саха сиригэр кыһын устата бүттүүн үөртэн 90 бырыһыаҥҥа тиийэ сүтүк тахсар эбит. Айылҕа ону оһорон, барабыайы хадаҕалыыр: сайын устата 8-тыыга тиийэ оҕонон 2-3 төгүл төрүүр. Холууп эмиэ элбэхтэ төрүүр гынан баран, биир сырыыга 2 иҥин эрэ оҕолонор, ол иһин үөтэлээбэт.

Быйылгы курдук 50-60 кыраадыстаах бачыгырас тымныыга төһөлөрө тыыннаах ордуохтарын дуу, имири эстиэхтэрин дуу айбыт таҥара эрэ билэн турдаҕа. “Куорат иһигэр баар көтөрдөрү сайын аайы ааҕабыт. Анал методикалаахпыт”, -- диир орнитолог. Ити хаартыскаҕа көстөр тоҥон хаалбыт чыычаахтар – татыйыктар (нууччалыыта синицалар). Бу кэлии көтөрдөр  Дьокуускайга ааспыт үйэ 50-с сылларыттан олохсуйбуттар, куорат ыырыттан ырааппаттар эбит.

"Кыһын көтөрдөрү эбии аһата сылдьыахха наада. Дьиэ көтөрдөрүгэр, чыычаахтарыгар анаан оҥоһуллар аһылыктарынан. Сыаны кырбастаан биэрдэххэ, олус сөбүлээн сииллэр. Сыа сэниэ биэрэр, син биир киһиэхэ курдук, тымныыны тулуйалларыгар көмөлөһөр", -- диир орнитолог. 

Оттон бочугурастар – айылҕа оҕолоро тоҥон өлбүттэрин Евгений дьиктиргиир. “Өлүктэрин аҕалаллара буоллар, арыйан, эттээн, чинчийэн көрөн, туохтан өлбүттэрин быһаарыах этибит. Баҕар, ыарыыттан буолуо”, -- диир Евгений.  Хабдьы, куртуйах, улар сиртэн сиргэ көһө, айанныы сылдьар буоланнар, тымныыга улаханнык бэринимиэхтэрин сөп, оттон бочугурас олохсуйбут тыатыттан арахпат, онон быстарар буолуохтаах. Ол даҕаны буоллар, мас көтөрө хаар анныгар киирэн, тымныыттан куотуон сөп этэ. Ас көрдөнөн, онон тымныыга хам ыллараахтыыллара буолуо. Эбэтэр, Евгений этэрин курдук, төрүкү ыарыылаах буолан мөлтөөн-ахсаан биэрэллэрэ дуу?..

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением