Оҕо үһүгэр диэри сайдыыта элбэҕи быһаарар. Ол иһин бу олус суолталаах уонна эппиэтинэстээх кэрдиис кэмэ буолар, онон кыра диэн аахайбатаҕа буолбакка, “кэлин ситэр ини” диэн сэлээннэммэккэ, болҕомтону күүскэ ууруохха наада. Тоҕо диэтэххэ, бу саастарыгар оҕолор тыллара сайдан саҕалыыр, эт саастыылаахтарын кытта алтыһарга холоноллор, итиэннэ бэйэлэрин уонна тулалыыр эйгэ туһунан бастакы өйдөбүллэри иҥэринэллэр. Ол аата бастакы үс сылга киһи личность быһыытынан сайдыытын олуга (фундамена) ууруллар: билэ-көрө, толкуйдуу, саҥара сатыыр дьоҕура үөскүүр.

Ити дьоҕура-сатабыла эмискэ баар буолбат. Тулалыыр дьонун уонна эйгэтин сабыдыаллара кинини сайыннараллар.

Кэлиҥҥи кэмҥэ оҕо тас эйгэ дьайыыларын ылыныыта (сенсориката), дьоннуун алтыһыыта, тылы-өһү өйдүүрэ, саҥата-иҥэтэ араас төрүөтүнэн хойутуур буолла. Ол эрээри хаһан да: «Мин оҕом хаалыылаах”, -- диэн баран, бэйэҕэ бүгэн хаалбакка, оҕо сайдыытын төрөппүт бэйэтин илиитигэр ылан, күүскэ үлэлэһиэхтээх.

Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 17 улууска оҕоҕо эрдэтинэ көмөнү оҥорор 28 сулууспа баар. Оҕону уонна төрөппүтү кытары логопед, психолог, дефектолог, медицинскэй сиэстэрэ уо.д.а. исписэлиистэр үлэлэһэллэр.

Кинилэр үлэлэрин сүрүн хайысхалара:

-- Оччугуй саастаах оҕо психологическай-педагогическай диагностиката;

-- Коррекционнай-сайыннарар үлэ;

-- Төрөппүттэри консультациялааһын.

2012 сылтан ыла өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн  диагностика өҥөтүн туһаныы динамикатын ылан көрдөххө маннык: 2012 с. – 35 оҕо (1 сулууспа), 2013 с. – 191 оҕо (6 сулууспа), 2014 с. – 300 оҕо (6 сулууспа), 2015 с. – 1022 оҕо (11 сулууспа), 2016 с. – 1162 оҕо (11 сулууспа), 2017 с. – 1417 оҕо (13 сулууспа), 2018 с. - 1703 оҕо (18 сулууспа), 2019 с. – 2925 оҕо (18 сулууспа), 2020 с. (сыл аҥаара) -  724 оҕо (28 сулууспа).

Оҕоҕо эрдэтинэ көмөнү оҥорор сулууспаларга саастарын уонна тус уратыларын, психологическай-педагогическай диагностикаларын түмүгүн учуоттаан, биирдиилээн уонна бөлөҕүнэн дьарыктар ыытыллаллар. Сулууспалар исписэлиистэрэ төрөппүттэргэ оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕолору сайыннарыы, иитии боппуруостарыгар консультациялары, трениннэри тэрийэллэр, оттон иитээччилэргэ, логопедтарга, уопсай үөрэхтээһин оскуолаларын педагогтарыгар оҕолору кытта үлэни тэрийиигэ методическай көмөнү оҥороллор.

Онон оҕоҕо эрдэтинэ көмөнү оҥорор сулууспа көмөтүнэн дьиэ кэргэттэр бары өттүнэн өйөбүлү ылаллар. Онуоха төрөппүт, оҕом көмөҕө наадыйар диэн өйдөөн, оҕотун инникитин санаан, ис сүрэҕиттэн кыһаллан үлэлэстэҕинэ, оҕо туруга тупсуон, үчүгэй өттүгэр уларыйыылар барыахтарын сөп. 

Светлана Мартынова, оҕоҕо эрдэтинэ көмөнү оҥорор сулууспа  педагог-психолога