СӨ тутууга миниистирэ Павел Аргунов иһитиннэрбитинэн, билиҥҥи туругунан өрөспүүбүлүкэ тутуутугар 1891 киһи үлэлии сылдьарыттан 872-тэ  атын сиртэн кэлбит, 1019-һа олохтоохтор.  Быһа барыллаан ааҕыынан,  2000  үлэһит илии наадата (шлакоблоктары уурааччы, штукатур, болуотунньук, бетоннааччы) эрэйиллэр.

   «Бу боппуруоһу быһаарыыга ылсан үлэлии сылдьабыт. Дьиҥэр, кэлиҥҥи кэмҥэ тутууга олохтоох  дьон күүскэ ылсан үлэлээн эрэллэр. Холобур,  билигин олохтоохтор  бетон блогу уурар, түннүгү олордор, дьиэ уотун, санузел ситимнэрин тардар кыахтаахтар. Ити өттүгэр үлэһит илии тиийбэт кыһалҕатын улаханнык көрсүөхпүт суоҕа. Сүрүннээн бэс ыйын диэки дьиэ ис-тас өттүн эпсиэйдиир (штукатурка) үлэһиттэр наада буолуохтара”, -- диэн миниистир Павел Аргунов быһааран биэрдэ.  Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн быйыл орто анал үөрэх кыһаларын 216, онтон үрдүк үөрэҕи 212 киһи үөрэнэн бүтэриэхтээхтэр.  Тутуу идэтин саҥа баһылаабыттар от  ыйын эргин үлэлиэхтэрэ эрээри, үрдүк үөрэҕи бүтэрбиттэр дьиэ ис-тас өттүн эпсиэйдээһиҥҥэ, бетону уурууга үлэлииллэрэ саарбах, арыый атын өттүгэр бараллара буолуо диэн сэрэйиллэр. Орто анал үөрэҕи бүтэрбиттэр эрэ  ити этиллибит хайысхаҕа ылсыахтара эрээри, 200 киһи муораҕа хааппыла буоллаҕа.

СӨ  Үлэлээх буолууга кэмитиэтэ иһитиннэрбитинэн, билигин өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн тутуу идэлээх 400-чэ киһи үлэтэ суох сылдьара биллэр. Кинилэр билиҥҥи туругунан үлэлииргэ бэлэмнэрин иһитиннэрбиттэр. Итини тэҥэ, 200-тэн тахса киһи тутуу араас идэтигэр түргэн куурустарга үөрэниэхтэрин сөбүн эппиттэр. Билиҥҥиттэн анал үөрэтэр куурустар саҕаланнахтарына, бэс ыйын бүтүүтэ  тутуу эбийиэктэригэр үлэлии тахсыахтарын сөп.   СӨ Ыччакка министиэристибэтэ уонна устудьуоннар тутар этэрээттэрин ыстааба иһитиннэрбиттэринэн, 400 байыас тутууга үлэлиэн сөп.  

1000 киһи үөрэниэхтээх

Билиҥҥи туругунан  өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн Үөһээ Бүлүүтээҕи, Ньурбатааҕы, Уус Алданнааҕы техникумнар, Аллараа Бэстээхтээҕи тырааныспар, Дьокуускайдааҕы коммунальнай-тутуу техникумнара уонна Чурапчытааҕы кэллиэс, о.д.а. тутуу араас идэтигэр 1000 киһини ыраахтан үөрэтии көмөтүнэн (дистанционное обучение) кылгас куурус быһыытынан үөрэтэр кыахтаахтар.  Үөрэх буолан баран төлөбүрдээх, биир киһини анал кууруска үөрэтии сыаната 21241 солк. тэҥнэһэр. Ол аата 1000 кэриҥэ киһини үөрэтэргэ, ортотунан, 17 мөл. солк наада.  “Үөрэх министиэристибэтэ техникумнар, кэллиэстэр үлэтэ суох дьону тутуу идэлэригэр түргэн кууруһунан үөрэтэр бырайыактарын бэлэмнээтэ.  1000 кэриҥэ киһи аны сайыҥҥа диэри үөрэтэр соруктаахпыт. Итинтэн 30-гар диэри саастааҕа 500 киһи буолуохтаах. Орто анал  үөрэх кыһалара бары ыраахтан үөрэтиигэ көһөн олороллор. Онон тутуу идэтигэр  үөрэниэн  баҕалаахтары ити  ньыманан үөрэтэр толору кыах баар. Педагогическай састаап улахан дьону  үөрэтэргэ бэлэм. Түөрүйэ өттүн интэриниэт көмөтүнэн ыраахтан олорон үөрэтии араас ресурсатын туһанан  уонна  «Молодые профессионалы» (Вордскиллс Россия)  сойууһун эрэкэминдээссийэтинэн үлэлиэхтэрэ», -- диэн үөрэх, наука миниистирэ Владимир Егоров иһитиннэрдэ.  

Бу боппуруоска Ил Түмэн  наукаҕа, үөрэххэ, култуураҕа, маассабай сонуну киэҥник тарҕатыыга  уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ   Феодосия Габышева: «Коронавирус дьаҥа турбутунан сибээстээн омук дьонун  Арассыыйаҕа киллэрии кытаатан, тутууга үлэһит илии тиийбэт балаһыанньата үөскээтэ.  Биллэрин курдук, Саха сиригэр «Олорор дьиэ уонна куорат эйгэтэ», “Демография” уонна “Үөрэх” диэн национальнай бырайыактары олоххо киллэрии бара турар. Балар чэрчилэринэн,  Дьокуускай куоракка өрөспүүбүлүкэтээҕи онкологическэй диспансер, Горнай улууһугар спортивнай комплекс, Дьааҥы улууһугар терапия уонна оҕо отделениетын  курдук, о.д.а  социальнай хабааннаах эбийиэктэри тутуу күүскэ бара туралларыгар 2000 кэриҥэ үлэһит наада. Онон бу кыһалҕаны быһаара охсор сыалтан СӨ бырабыыталыстыбата үөрэх уонна тутууга сыһыаннаах биэдимэстибэлэри кытта бииргэ үлэлээн, тутуу идэтигэр анал куурустары тэрийэн эрэр. Өрөспүүбүлүкэтээҕи орто анал үөрэҕин тэрилтэлэрэ манна сөптөөх үлэни ыытарга бэлэмнэр.  Педагогическэй састаап  улахан дьону түргэн бырагырааманан тутуу идэлэрин түөрүйэтин интэриниэт ситимин бары ресурсатын  көмөтүнэн үөрэтиэхтэрэ. Онтон быраактыка өттүгэр эмиэ интэриниэт ситимин көмөтүнэн тутар хампаанньалары кытта үлэ ыытыллыаҕа», -- диэн иһитиннэрдэ.

Үөрэтэргэ бэлэммит

Николай Семенов,  Ньурбатааҕы  техникум дириэктэрэ:

- Түөрүйэни ыраахтан олорон үөрэтиэхпит.  Быраактыканы тутуу бара турар былаһааккаларыгар барыахтара.   Болуотунньук, бетону уурааччы (каменщик), штукатур, электросварщик,  билиитэлэри уурааччы, арматурщик идэлэригэр кылгас куурустары ааһыахтара. Сайаапканы хомуйууну саҕалаатыбыт,  баҕалаах дьон суруттаран эрэллэр. Үлэтэ суох дьону босхо үөрэтэр сыалтан Дьарыктаах буолуу киинин кытары үлэ бара турар. Барыта этэҥҥэ бардаҕына,   үөрэх төлөбүрүн Дьарыктаах буолуу киинэ уйунуохтаах. Ол аата Дьарыктаах буолуу киинигэр учуокка турбатахтарбэйэлэрэ төлүүллэр.  Интэриниэт ресурсаларынан ыытылларынан сибээстээн, үөрэнии сыанатын арыый да түһэрдибит.