Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . 3 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Сааскы көтөр

Халлаан сылыйарын, сааскы ылааҥыны кытта тэҥҥэ кэлбит туллуктарбытын, тураахтарбытын,…
19.04.24 12:04

Бэлиитикэ

Ыам ыйын маҥнайгы дэкээдэтигэр 

Саха Сиринээҕи Гидреметеокиин биллэрбитинэн, Өлүөнэ өрүс эстиитэ Ленскэй оройуонугар ыам ыйын маҥнайгы дэкээдэтигэр сабаҕаланар, Өлүөхүмэ, Хаҥалас, Нам уонна Дьокуускай учаастагар ыам ыйын дэкээдэтигэр күүтүллэр. Кэбээйигэ уонна аллараа сүүрүгэр иккис дэкээдэ…
19.04.24 12:18

Экэниэмикэ

397 500 солк. хамнастаах фрезеровщигы үлэҕэ ыҥыраллар

Билигин Арассыыйа уонна Саха Сирин үрдүнэн үлэтэ суох дьон ахсаана хаһааҥҥытааҕар даҕаны аччаан турар кэмэ. Бырамыысыланнаска 300 000 – 390 000 солк. хамнастаах үлэ миэстэтэ кырыы кырыытынан, итинник үрдүк хамнаска, киһи эрэ сөҕүөх, үлэһит тиийбэт. Ол туһунан…
17.04.24 09:46

Уопсастыба

Чахчы, дьикти дьылҕа!

Дьокуускайга аны сайын, бэс ыйын 25 күнүттэн от ыйын 7 күнүгэр диэри, «Азия оҕолоро» VIII норуоттар икки ардыларынааҕы успуорт оонньуулара ыытыллыахтара. Бу Оонньуулар Олимпия оонньууларын 100 сылыгар анаан, 1996 с. Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бастакы Бэрэсидьиэнэ…
19.04.24 17:38

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Айылҕа уһуктан эрэр

Чаҕылыс-иҕилис мичээрдээх, сэргэх сэбэрэлээх, сааскы сандаархай күн сардаҥата сарсыардаттан аламаҕай тыыны киллэрдэ, сайаҕас санааны сахта. Түннүк аайы күөххэ тардыһар, тыллары-тиллэри көҕүлүүр сибэкки күн сардаҥатыгар сууланна, имэ кыыста, кустук өҥүнэн…
19.04.24 16:03

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Быйылгы дьыл кыһына төһө да хабараан тымныы буолбутун иһин, кулун тутарга этэҥҥэ үктэнэн, халлаан лаппа сылыйар аатыгар барда. Аан дойдутааҕы дьахтар күнүн кэнниттэн лаппа сылыйыа диэн күнү-дьылы билгэлээччилэр сабаҕалыыллар. Аны икки ый курдугунан Саха сирин үрдүнэн нэлэмэн бааһыналарга сааскы ыһыы үлэтэ саҕаланыа. Биллэн турар, сааскы ыһыыны үмүрүтэргэ аныгы, анал тиэхиньикэлэр наадалар.

Быйылгы дьыл кыһына төһө да хабараан тымныы буолбутун иһин, кулун тутарга этэҥҥэ үктэнэн, халлаан лаппа сылыйар аатыгар барда. Аан дойдутааҕы дьахтар күнүн кэнниттэн лаппа сылыйыа диэн күнү-дьылы билгэлээччилэр сабаҕалыыллар. Аны икки ый курдугунан Саха сирин үрдүнэн нэлэмэн бааһыналарга сааскы ыһыы үлэтэ саҕаланыа. Биллэн турар, сааскы ыһыыны үмүрүтэргэ аныгы, анал тиэхиньикэлэр наадалар.

Итилэрэ суох күнүстэри-түүннэри да үлэлээбит иһин сир өнүйэр хайдах да кыаллыбат дьыала. Аҥаардас сааскы ыһыы үлэтэ эрэ буолбакка,  самаан сайын салаллан кэллэҕинэ, от ыйыттан аны окко киириэхпит. Этэргэ дылы, сайын биир күнэ дьылы аһатар диэнинэн салайтарыллан, былдьаһыктаах күннэрбит саҕаланыахтара турдаҕа. Тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар анал тиэхиньикэлэринэн хааччыйааччылар өрөспүүбүлүкэбитигэр элбэҕэ суохтар. Олортон биирдэстэринэн Ил Түмэн дьокутаата, биллэр-көстөр меценат Руслан Федотов буолар.  Быйылгы кыһын хабараан тымныытынан  барыбытын да салыннарда. Күнү-дьылы билгэлээччилэр бу сааскыттан саҕалаан кураан сайын буолуо дииллэр. Ол иһин, ол курааҥҥа эрдэттэн ох курдук куоһанан бэлэмнэниэхпитин наада. Руслан Еремеевич тэрилтэтигэр бэлэмнэнии үлэтин ыыппыта ырааппыт. Салгыы ити боппуруоска кинилиин кэпсэтиибитин ааҕыҥ.

- Өрөспүүбүлүкэни тиэхиньикэнэн хааччыйбыккыт ыраатта, эһиги өҥөҕүтүнэн ордук хайа улуустар туһаналларый?
- Биһиги тэрилтэбит өрөспүүбүлүкэ нэһилиэнньэтин тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах тиэхиньикэлэринэн  хааччыйбыта 20-чэ сыл буолла. Билигин Саха сиригэр ити хайысхаҕа биир саамай сүрүн тэрилтэбит диэтэхпитинэ, арааһа, омуннааһын буолбата буолуо.  Өрөспүүбүлүкэни барытын кэриэтэ хааччыйабыт. Ол эрээри, ордук  Чурапчы, Таатта, Уус Алдан, Амма, Бүлүү бөлөх улуустара атыылаһаллар. Ол тоҕото өйдөнөр. Ити улуустарга тыа хаһаайыстыбатын бары салаата күүскэ сайдыбыт.

маны мал фото 3 1

- Ааспыт сыл пандемиянан сылтаан барыбытыгар да экэнэмиичэскэй өттүнэн охсуулаах буолла. Итинтэн сылтаан тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанааччылар үптэрэ-харчылара мөлтөөбүтэ чуолкай. Ол иһин кинилэргэ сөптөөх ханнык чэпчэтиилэри оҥороҕутуй?

- Биһиги уруккаттан тыа сирин дьонун уонна улахан хаһаайыстыбалары кытта атастаһыы (бартер) систиэмэтинэн үлэлиибит. Саппаас чааһын эккэ-үүккэ атастаһыыны киллэрбиппит ыраатта. Быйыл да ити баар.
- Коронавирус дьаҥыттан сылтаан тэрилтэҕэр үлэһит ахсаана кыччаата дуо?
- Биирдэ үлэһит ыстаата сарбыллыбата, төттөрүтүн өссө үлэһиттэри эбии ылан, дьону хамнастаатыбыт. Пандемия ыарахаттарын барытын син этэҥҥэ туораатыбыт.

- Бэрт сотору бааһыналарга ыһыы үлэтэ саҕаланыа. Биллэн турар, ити айылаах үлэни үмүрүтэргэ анал тиэхиньикэлэр наадалар. Билигин итиннэ туһаныллыахтаахтары хайыы-үйэ аҕалан эрэр буолуохтааххыт. Нэһилиэнньэ баҕатын учуоттуугут дуо?    

- Сыл түмүгэр хайдах үлэлээбиппитин ырытан, түмүк таһаарабыт. Ол кэнниттэн сыллааҕы былааммытын ылынабыт. Дьон күһүҥҥэттэн саҕалаан, сакаастары биэрэн бараллар.  Хас биирдии атыылаһааччы сакааһа былааҥҥа киирэр.
- Тиэхиньикэни аҕаларга анал граннарга, бырагыраамаларга кыттаҕыт дуу эбэтэр бэйэҕит барытын уйунан  аҕалаҕыт дуу?
- Арассыыйаҕа тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар тиэхиньикэни уонна сапчаас чааһы оҥорор собуоттары кытта дилерскэй Сөбүлэһии быһыытынан үлэлиибит. Онон барытын бэйэбит күүспүтүнэн, үппүтүнэн-харчыбытынан атыылаһан аҕалабыт.
- Эмиэ куйаас сайын кэлиэ дииллэр, онно анаан туох үлэни ыытан эрэҕит?
- Быйылгы сааскы уонна сайыҥҥы былдьаһыктаах күннэргэ нэһилиэнньэ тиэхиньикэҕэ наадыйыытын толуйарга толору бэлэммит. Былааннаммыт тиэхиньикэ улахан аҥаарын аҕыллыбыт. Аны сайын уу суола арыллыар диэри барыта кэлиэҕэ. Дьон наадыйыытынан көрөн,  дьоҕус саппаас чаастары эмиэ сакаастыы олоробут.

маны мал фото 2

маны мал фото 2 1

маны мал фото 6

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением