Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -11 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Пилота суох пуойастар

Ааспыт нэдиэлэҕэ Судаарыстыбаннай Дуумаҕа «Арассыыйа тимир суоллара» АУо генеральнай дириэктэрэ, бырабылыанньа бэрэссэдээтэлэ Олег Белозеров хампаанньа үлэтин түмүгүн, инники былааннарын билиһиннэрдэ уонна дьокутааттар, фракциялар ыйытыктарыгар…
24.03.24 10:24

Уопсастыба

Терактан эмсэҕэлээбит дьону өйүүргэ сокуон барылын киллэрдилэр

Судаарыстыбаннай Дуумаҕа терактан эмсэҕэлээбит Арассыыйа олохтоохторун өйүүр туһунан сокуон барылын киллэрдилэр. Бу докумуону Судаарыстыбаннай Дуума бүддьүөккэ уонна нолуокка сис кэмитиэтин чилиэнэ Оксана Дмитриева көҕүлээтэ. Ол туһунан «Парламентская газета»…
27.03.24 09:39

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Горнай улууһун Бэс Күөлүгэр ойуур баһаара тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорооччуларга улахан хоромньуну оҥорон ааспыта.

Горнай улууһун Бэс Күөлүгэр ойуур баһаара тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорооччуларга улахан хоромньуну оҥорон ааспыта.

62 мөлүйүөннээх хоромньу

Уон хотон, ити иһигэр Алексей Петров салайар «Атамай» бааһынай хаһаайыстыбатын сүөһү иитэр комплекса, тоҕус сүөһү (аҕыс ньирэй, биир тыһаҕас), аҕыс сибиинньэ, 20 куурусса, 123 куруолук уокка былдьаммыттара. Ону таһынан икки «МТЗ-82», биир «Т-40» тыраахтардар, түөрт кыра тыраахтар, биир уу баһар массыына, биир бырысыап, биир ротор от охсор, биир диискэлээх кыраабыл, биир ынах ыыр аппараат, 10 км усталаах бүтэй, 213 туонна от былдьаммыттара. Тыа хаһаайыстыбатын миниистирин бастакы солбуйааччы Татьяна Осипова салайааччылаах хамыыһыйа 62 мөлүйүөн солкуобай суумалаах хоромньу оҥоһуллубутун быһаарбыта.

Баһаарга эмсэҕэлээбит 13 ыалтан сэттэтэ бааһынай хаһаайыстыбалаахтар. Кинилэртэн саамай бөдөҥнөрө «Атамай» толору хааччыллыылаах сүөһү иитэр комплексын «Бааһынай хаһаайыстыба базатыгар дьиэ кэргэн пиэрмэтин тэрийии» федеральнай бырагыраама гранынан туттубут.

Кыстыгы – саҥа хотоннорго!

Ил Дархан Айсен Николаев эмсэҕэлээбиттэргэ хоромньуну толуйар,   хаһаайыстыбалар кыстыгы көрсө сүөһүлэрин саҥа хотоннорго киллэрэллэрин хааччыйар соругу туруорбута.

Онон «Атамай» бааһынай хаһаайыстыбаҕа 100 ынахха анаммыт толору хааччыллыылаах комплексы тутууга 45 мөлүйүөн солкуобай көрүллүбүтэ. Атын хаһаайыстыбалар хотоннорун тутууга 4 мөлүйүөн 920 тыһыынча солкуобай көрүллүбүтэ, онуоха харчы биир ынах турар миэстэтэ 40 тыһыынча солкуобайынан суоттаммыта. Оттон тиэхиньикэлэриттэн ытыс соттубут дьон хоромньуларын толуйууга 9 мөлүйүөн 751 тыһыынча солкуобай көрүллүбүтэ. 

– Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ бу харчыны барытын атырдьах ыйын 30 күнүгэр эмсэҕэлээбит дьон сирэй счеттарыгар ыыппыта. Төлөбүр докумуонун мониторина үп тустаахтарга тиксэриллибитин бигэргэппитэ, – диэн министиэристибэ Сүөһүнү иитиигэ уонна племенной үлэҕэ департамена иһитиннэрэр.

Үлэ тэтимнээхтик барда

Дьоҕус хотоннору тутууга АПК тэрилтэлэрин үлэһиттэрэ баҕа өттүлэринэн тиийэн көмөлөстүлэр. Мелиорация уонна тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар сирдэри уунан хааччыйыы управлениетын, АПК ресурснай хааччыллыытын киинин, «Сахаагроплем», «Сири оҥоруу сулууспата» судаарыстыба бүддьүөтүн тэрилтэлэрин, Бэтэринээрийэ департаменын, «Саха сүөһүтэ» судаарыстыба хааһынатын тэрилтэтин, «Дьокуускайдааҕы көтөрү иитэр фабрика» аахсыйалаах уопсастыба биригээдэлэрэ тиийэн үлэлээннэр, балаҕан ыйын 30 күнүгэр диэри аҕыс хотону тутан, үлэҕэ киллэрдилэр. Максимовтар Ампаардаахха баар иккис хотоннорун эһиил бэйэлэрэ туттарга былаанныылларын туһунан суругунан биллэрбиттэр.  

– Биһиги Бэс Күөлүттэн биир көстөөх Ампаардаах диэн сиргэ Ким Ефремов хотонун туттубут, – диир «Сири оҥоруу сулууспата» судаарыстыба бүддьүөтүн тэрилтэтин салайааччытын хаһаайыстыбаннай чааска солбуйааччы Иван Стручков. – Бэйэбит исписэлиистэрбитигэр командировкаларын төлөөн, туттар сэбинэн-сэбиргэлинэн, уматыктарын толору хааччыйан, биригээдэ тэрийэн үлэлээтибит. Биригээдэлэрбитин солбуһуннаран, иккитэ төхтүрүйэн, барыта уон биир күн тиргиччи үлэлээн-хамсаан, тоҕус миэтэрэ усталаах, аҕыс миэтэрэ кэтиттээх саҥа хотону дьэндэтэн, балаҕан ыйын 18 күнүгэр Ким Константиновичка туттарбыппыт. 

Агроном Александр Прокопьев этэринэн, кинилэр тиийэллэригэр тутуу матырыйаала барыта баар эбит, хотон акылаатын буруус мастарынан түһэрэн, баҕана туруортаан баран, төгүрүччү хаптаһынан саайбыттар, полистиролунан хаттыктаабыттар, таһыттан профлииһинэн бүрүйбүттэр, сарайдаабыттар.   

Ааспыт саас бааһынай хаһаайыстыбатын тэриммит Наталья Максимова баһаарга олорор дьиэтин, хотонун, биэс ньирэйин, биир сибиинньэтин, үс кууруссатын уонна 20 туонна отун былдьаппыт.

– Ааспыт субуотаҕа саҥа дьиэбит күлүүһүн туппуппут, ынахтарбытын хотоҥҥо киллэрдибит, – диир кини. – Хотоммутун «Көтөрү иитэр фабрика» АУо  туппута, ону таһынан 224 тыһыынча солкуобайынан көмөлөспүтэ, ол сороҕун хотоммутугар тутуннубут уонна от атыылаһа сылдьабыт. Билиҥҥитэ Үөһээ Бүлүүттэн 10 туонна кэллэ, Забайкальеттан 10 туоннаны ыллыбыт, аны 20 туоннаны булуннахпытына, сүөһүбүтүн этэҥҥэ кыстатыахпыт.

Нэһилиэк кыстыыр отун 36 %-нын хааччыммыт, онон 1044 туонна от Бүлүүттэн, Үөһээ Бүлүүттэн, Сунтаартан, Хаҥаластан уонна Забайкальеттан атыылаһыллыахтаах. Алтынньы 13 күнүнээҕи туругунан, Үөһээ Бүлүүттэн 41,2 туонна, Забайкальеттан 149,1 туонна, барыта 190 туонна от кэлэн, сайаапкалаахтарга тарҕатыллыбыт.

Силигэ ситтэ!

«Атамай» бааһынай хаһаайыстыба комплексын тутууга эппиэттээхтэринэн «Прогресс-проект», «Хаҥалас-тутуу» уонна «Төрүт» хааччахтаммыт эппиэтинэстээх тэрилтэлэр сыһыарыллыбыттара.

– Бу үс тэрилтэттэн сүөһү иитэр комплекстары оҥорууга, ынаҕы ыыр, уулатар уонна хотону ыраастыыр ситими таҥыыга уопуттаах диэн Кан  Терешкин салайар «Хаҥалас-тутууну» талбыппыт, – диэн кэпсиир хаһаайыстыба баһылыга Алексей Петров.

Бэс_Күөлэ_--_Алексей_Петров.jpg

– Кинилэр атырдьах ыйын 25 күнүттэн матырыйаалы таспытынан барбыттара. Эргэ хотонум турбут сирин ыраастааһыҥҥа уонна даллары оҥорууга Москваттан кэлбит волонтердар көмөлөспүттэрэ. Комплекспыт 100 ыанар ынахха аналлаах, муостата бетон, каркаһа тимир, эркинэ уонна үрдэ сэндвич-панель, устата 90 миэтэрэ, туората 12 миэтэрэ. Ойоҕоһугар сыһыары ыаммыт үүтү сойутар уонна үлэһиттэр сынньанар хосторо бааллар. Уот ситимэ тардылынна, көҥүл бэриллиэр диэри эргэ ситиминэн үлэлиэхпит. Аны гаас киллэриллиэҕэ. Ынахтарбытын сайылыктан алтынньы 12 күнүгэр аҕалан киллэрбиппит.

Кыралыын-улаханныын 250 сүөһүлээхпит, ол иһигэр ыанара 130, ону таһынан сылгылаахпыт. Ынахтары комплекска, субаннары кэпэрэтииптэн хаалбыт хотоҥҥо туруорабыт. Бэйэбит 100 туонна оттоохпут, сайыны быһа баһаары утары тиниктэһэммит күһүөрү оттообут буоламмыт, оппут улахан аҥаарын хаачыстыбата мөлтөһүөр. Манна эбии 350 туонна оту, ол иһигэр 250 туоннаны Бүлүүттэн, 100 туоннаны Забайкальеттан атыылаһарга дуогабардаспыппыт. Сороҕо кэлэн эрэр. Комбикормаҕа сайаапка түһэрдибит, ону таһынан бэйэбит эмиэ туох көстөрүнэн эбии булуна сатыахпыт.

Чэ, ити курдук, кыстыгы көрсө сүөһүбүтүн хотоҥҥо киллэрдибит, от да көстөн эрэр. Барыта этэҥҥэ! «Ойуурдаах куобах охтубат» диэн мээнэҕэ этиллибэт эбит – өрөспүүбүлүкэбит салалтатын көмөтүгэр тирэҕирэн, дьиэ-уот бөҕөтө тутуллан, бөһүөлэкпит истин-тастыын тубуста, саамай сүрүнэ, дьон-сэргэ санаата кэллэ! Ити иһин Ил Дархан Айсен Николаевка, Бырабыыталыстыбаҕа, Ил Түмэҥҥэ уонна бары көмөлөспүт дьоммутугар: Москваттан тиийэ кэлбит волонтердарга, тутааччыларга, биһиги кыһалҕабытын кыһалҕа оҥостон түбүк үөһүгэр сылдьар салайааччыларбытыгар, дьокутааттарбытыгар махталбын тиэрдэбин.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением