Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Ытык Дьааҥы сиригэр Сылгыһыт Күнэ алгыһы түhэрииттэн саҕаланыаҕа

Мария Архипова хаартыскаҕа түhэриитэ. 2023 с. / ЯСИА/ Кэлэр ый саҕаланыытыгар ытык Дьааҥы сиригэр Аартыка эргимтэтигэр тыа хаhаайыстыбатын сайдыытын итиэннэ хоту сир тыйыс айылҕатыгар саха сылгытын үөрдээн иитиини сайыннарыы кэскилин торумнуур аҕыс улуус…
29.03.24 18:26

Уопсастыба

Сунтаартан “Алгыс” түмсүү ыалдьыттаата

Өлөөҥҥө Сунтаартан “Алгыс» диэн аҕам саастаах дьон ансаамбыла, 11 киһилээх дэлэгээссийэ ыалдьыттаан барда. Ыраахтан кэлбит ыалдьыттар бастаан “Алакуо” норуодунай этно-фольклор ансаамбыл кыттыылаахтарын кытары көрүстүлэр. Күн иккис аҥаарыгар ыалдьыттар…
29.03.24 18:50

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

 Эбээм Мария Федотовна Иванова 10 оҕолоох Федот Иванович, Ульяна Иннокентьевна Ивановтарга  7-с оҕонон 1935 сыл алтынньы 19 күнүгэр төрөөбүтэ.

 Эбээм Мария Федотовна Иванова 10 оҕолоох Федот Иванович, Ульяна Иннокентьевна Ивановтарга  7-с оҕонон 1935 сыл алтынньы 19 күнүгэр төрөөбүтэ.

Улуу Кыайыы 75 cылынан, итиэннэ “Саха сирэ умнубат” куонкуруска кыттаары, мин киниттэн ахтыы ылан суруйдум. Ону ааҕыҥ.

“Сэрии саҕана быстар дьадаҥы ыал этибит. Онон сэрии сылларыгар хоргуйар, аччыктыыр кыһалҕатын көрсүбүппүт. Баайбыт диэн соҕотох ынах этэ. Бурдук ичигэстиир булгуччу бобуулааҕа. Кутуйах хаhааһын буллахпытына, түүн ийэм суорунаҕа тардан аһатара.

Биирдэ биригэдьиир кэлэн, суорунабытыгар буору толору таптайан баран, бэчээттээн кэбиспитэ: «Маны алдьатан, бурдук тардыаххыт да, ийэлээх аҕаҕытын хаайыыга илдьиэм!» -- диэбитэ. Ол иһин ийэбит түүн иччитэх өтөххө баран, эргэ суорунаны булан, онон кистээн бурдук тардар буолбута. Аҕабыт буоллаҕына сэрии сылларыгар сылгы үүрүүтүгэр 3 төгүл баран кэлбитэ. Бэс ыйыгар хас да буолан бараллара уонна нөҥүө сылыгар муус устарга төннөн кэлэллэрэ.

 Эдьиийбин Балбаараны, 18 саастаах кыыһы, “фабрично-заводское обучение” (ФЗО) диэн ааттаан, шахтаҕа үлэлэтэ ыыппыттара. Биир эдьиийим, улахан кыыс, пиэрмэҕэ субайга үлэлии сылдьан өлбүтүн булан аҕалан дьаһайбыттара. Убайым Николай Федотович сэрииттэн боруонньаланан хаалбыта, биригэдьиирдээбитэ. Түүнүн бултуу сатыыра, күнүскү өттүгэр дьону үлэлэтэрэ, салайара.

Ийэм, мин уонна убайым Уйбаан буоламмыт бары хоргуйан, аччыктаан, сэниэтэ суох сыппыппыт. Ол сыттахпытына, хата, аҕабыт сылгы үүрүүтүттэн тиийэн кэлбитэ. Ити кулун тутар эргин этэ. Кэлээт, түүннэри салаасканан куйуурдуу барбыта. Балык бөҕөтүн аҕалбыта. Биһиги олус да үөрбүппүт. 10 киилэлээх чугуун иһити толору буһаран сиэбиппит. Ити курдук сап саҕаттан салҕанан,өлбөккө кыстаабыппыт.   

Ити кэмҥэ оскуолаҕа киирэр сааһым буолбут этэ да, мин холкуоска оҕус сиэтиитигэр сылдьыбытым. Оскуолаҕа биир да күн үөрэммэтэҕим... Аҕам сир алдьатар, мин оҕус сиэтээччи буолабын. Кыһынын субайга үлэлиир буолбутум.

Үстүү сыл буола-буола төрүүр ынахтаах этибит. Төрөөтөҕүнэ, оҕото тымныйан өлөн иһэрэ. Биһиги ол өлүк этин сиирбит. Ынахпыт үс сыл устата ыата сылдьыбыта. Биһиэхэ ол үүт күүс-сэниэ киллэрбитэ.

Кыайыы буолан, эдьиийим Варвара Федотовна Иванова маҥнайгы борохуотунан ФЗО-тан кэлбитэ. Эдьиийим, убайым, аҕам кэлэннэр, бары үлэһит дьон буолан барбыппыт. 16 сааспын туолаат, ыанньыксыт буолбутум уонна 22 сыл үлэлээбитим. Биэс бииргэ төрөөбүттэр бары сүөһү көрүүтүн маяктара, дьокутааттар буолбуппут.

Николай Николаевич Иванову кытта ыал буолан, биир кыыс, икки уол оҕоломмуппут. Мин 3 быыбарга субуруччу Сэбиэт дьокутаатынан быыбардаммытым. Толоругас, эппиэтинэстээх үлэһит этим. Пиэрмэттэн уурайан, бэкээринэҕэ, маҕаһыыҥҥа 16 сыл эҥкилэ суох үлэлээбитим. Билигин 10 оҕоттон соҕотоҕун хааллым. Биэнсийэҕэ олорон, сиэннэрбин көрсөбүн.        

Бэйэбин дьоллооҕунан ааҕынабын. Былааска, бырабыыталыстыбаҕа махталым муҥура суох. Кырдьаҕастарга болҕомто ууралларыттан, көрө-истэ сылдьалларыттан үөрэбин».

 

Валентин Струкин,

XI кылаас

Дүллүкү, Үөһээ Бүлүү.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением