Мин оннук дьоруойум -- эбэм Ирина Григорьевна Лугинова. Кини 1924 сыллаахха Тыайа нэһилиэгэр тохсус оҕонон төрөөбүт.

         Оҕо сааһа Хаптаһыннаахха ааспыт. Улахан дьон: "Сытыы-хотуу, тыллаах-өстөөх, ийэтин солбуйар киһи", -- диэн хайҕаан этэллэрэ үһү.

         Уончалаах эрдэҕинэ төрөппүттэрэ холкуоска киирбиттэр. Онон 12 сааһыгар холкуоска сир тиэриитигэр үлэлээбит, оҕус сиэтэн муҥнанара эбитэ үһү. Эһиилигэр оскуолатыттан тохтотон, холкуоска үлэлэтэ ыыталлар. Эбэм 17 сааһыгар "Олох саҥардар" холкуос ферматыгар 16 ынаҕы көрөн, ити сыл хас биирдиилэриттэн 320 кг үүтү ыан, бастыҥ көрдөрүүнү ситиспит.

         Сэрии ыар сылларыгар кини Хагдаҥҥа, Чырыыдаҕа, Собуонньукка сүөһү көрүүтүгэр, Үрүйэҕэ от биригээдэтигэр, Быркыга сиэмэ астааһыныгар үлэлээбит. 1946 сыллаахха тулаайах уол Игнатийга, мин эһэбэр, кэргэн тахсыбыт.

         Эбэм холкуоска 16 сыл үлэлээбитэ. Онтон 1960 сыллаахха сопхуос тэриллибит. Манна ньирэйи илиинэн иитии үлэтэ саҕаламмыт. Биэс уонтан тахса ньирэйи үчүгэйдик көрөн, бастыҥ көрдөрүүлэммит.

         Эбэм тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар анаабыт үлэтэ үрдүктүк сыаналаммыта. Ол курдук, 1973 сыллаахха Үлэ Кыһыл Знамята орденынан наҕараадаламмыта.

         Ити кэнниттэн "Пятилетканы болдьоҕун иннинэ" диэн оройуоҥҥа ыҥырыы таһааран, IX пятилеткатааҕы сорудаҕын 4 сыл 6 ый иһигэр толорон, оройуон үрдүнэн бастаабыт. Ол туоһута -- Саха АССР Верховнай Сэбиэтин ыйааҕынан "IX пятилетка удаарынньыга" диэн бэлиэнин наҕараадаламмыта буолар.

         Эбэм Ирина Григорьевна 6 төгүл чөмпүйүөн лиэнтэтин кэппитэ. 1967 сылтан коммунистическай үлэ удаарынньыга. Социалистическай куоталаһыы кыайыылааҕа. Сүөһү иитиитин I кылаастаах маастара. Сэрии кэминээҕи сыралаах үлэтэ үгүс мэтээлинэн бэлиэтэммит. Кини тыыл уонна үлэ бэтэрээнэ. Кэбээйи бөһүөлэгин Бочуоттаах гражданина.

         Төһө да маннык ыарахан үлэҕэ үлэлээбитин иһин, эбэм дьиэ кэргэнин  төрүт умнубатах. Алта оҕо күн күбэй ийэтэ, 22 сиэн эбэтэ буолан, өлбөөдүйбэт сырдык суоллары арыйан, дьоллоохтук олорбут. Итинтэн ордук киһиэхэ ханнык улахан дьол баар буолуой?!

         Эбэбит үлэһит, үтүө киһи буоларынан, көлөһүнүнэн ситиспит ситиһиилэринэн киэн туттабыт, оҕолоро, сиэннэрэ кэрэ кэпсээн оҥостобут. Кини өрүүтүн этэрэ: "Үлэни таптааҥ, үлэттэн куттанымаҥ, үлэ киһини киһи гынар", -- диэн.

         Сэрии ыар сылларыгар, ыарахантан толлубакка, эҥкилэ суох үлэлээбит ыччат настаабынньыга, Үлэ Кыһыл Знамята орденнаах эбэм Ирина Григорьевна Лугинова олоҕо үүнэр көлүөнэҕэ үтүө холобур буола туруоҕа.

Стас Беленков, Х кылаас.

 Кэбээйи.