Сэрии ыар, сут-кураан кэмнэригэр балыктааһын улахан көмө буолбута. Д.С. Андросов-Сэһэн "Үтүөлэрэ умнуллубат" кинигэтигэр суруйарынан, эһэбит бииргэ төрөөбүт убайа, биһиги абаҕабыт, холкуос суоччута Никифор Иннокентьевич Бочкарев холкуос бэрэссэдээтэлэ Матрена Васильевна Стрекаловскаялыын сүбэлэһэн, сөптөөх дьаһаллары ылан, дьоннорун хоргуйууттан быыһаабыттар. Холобура, Хаттыгы күөлгэ муҥханы, сааһын куйууру тэрийбиттэр, быстарыы кэмигэр сиикэрэ балыгы балыктаан, дууһанан (ахсааннарынан) үллэрбиттэр. Атын холкуос дьоно кэлэн, муҥхаҕа сылдьалларын көҥөспөттөр, кэлбиттэргэ өлүүлээн,  балык  бэрсэллэр эбит.  

 Балыктааһыҥҥа хас биирдии улууска сорудах бэриллэрэ. Уус Алдан оройуонун балыксыттара   5 сылга 1721 туонна оннугар 2206 туонна балыгы туттарбыттарын туһунан 1995 сыллаахха тахсыбыт "Уоттаах сэрии сылларыгар" кинигэҕэ сурулла сылдьар. Балыкка Кыһыл Знамяны 14  төгүл  ылбыттар.

  Уус Алдан оройуонун балык бырамыысыланнаһыгар үлэлээбит 74 киһитэ "1941-45 сылларга килбиэннээх үлэтин иһин" мэтээлинэн наҕараадаламмыт. Маннык мэтээли ас-үөл кэмбинээтин үлэһиттэрэ эмиэ ылбыттар. Кинилэр истэригэр хос эһэм бииргэ төрөөбүт быраата Бочкарев Прокопий Никифорович эмиэ баар. Уус Алдан дьонугар балыктааһыҥҥа үчүгэй көрдөрүүлээхтэрин иһин И.В. Сталинтан махтал тыллардаах телеграмма кэлэн, ыарахан кэмҥэ үлэлии-хамсыы сылдьар дьоммутугар күүс-сэниэ биэрбит.

1943 с. балык бултааһынын бастыҥнарын өрөспүүбүлүкэтээҕи Бочуот дуоскатыгар биһиги оройуонтан "Кыһыл Маяк" (биригэдьиир И.В. Бурцев), "Хаттыгы" холкуостар (И.А. Стрекаловскай), Горькай (М.С. Борисов), Чкалов (П.А. Атласов), Калинин (Ф.Н. Мигалкин) ааттарынан холкуостар балыксыттарын биригээдэлэрэ тахсыбыттар.

    Саха сирэ фрону балыгынан хааччыйбытын билэбит. Балыгы хотуттан тууһаммытынан, ыыһаммытынан (сытыйбатын, ууга илийимтиэтэ суох буоллун диэн, уһуннук буруоҕа туталлар) уһааттарга симэ-симэ, саллааттарга, оборуона собуотун үлэһиттэригэр ыыталлар эбит. Балык собуоттара элбээбит. Уус Алдан, Орджоникидзевскай (Хаҥалас), Нам, Мэҥэ Хаҥалас балыктарын Дьокуускайдааҕы балык собуотугар туттараллара.

    Ити курдук, сэрии ыар кэмнэригэр "Тугу барытын – фроҥҥа! Барытын Кыайыы туһугар!" диэн ыҥырыынан тыылга бэйэлэрин харыстаммакка үлэлээбиттэр.

Айсен Бочкарев,

ХI  кылаас,    

Мүрүтээҕи "Уолан"  гимназия.      

Уус Алдан.