Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Пилота суох пуойастар

Ааспыт нэдиэлэҕэ Судаарыстыбаннай Дуумаҕа «Арассыыйа тимир суоллара» АУо генеральнай дириэктэрэ, бырабылыанньа бэрэссэдээтэлэ Олег Белозеров хампаанньа үлэтин түмүгүн, инники былааннарын билиһиннэрдэ уонна дьокутааттар, фракциялар ыйытыктарыгар…
24.03.24 10:24

Уопсастыба

Терактан эмсэҕэлээбит дьону өйүүргэ сокуон барылын киллэрдилэр

Судаарыстыбаннай Дуумаҕа терактан эмсэҕэлээбит Арассыыйа олохтоохторун өйүүр туһунан сокуон барылын киллэрдилэр. Бу докумуону Судаарыстыбаннай Дуума бүддьүөккэ уонна нолуокка сис кэмитиэтин чилиэнэ Оксана Дмитриева көҕүлээтэ. Ол туһунан «Парламентская газета»…
27.03.24 09:39

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

  Бүгүн - бэс ыйын 22 күнэ. 1941 сыллаахха бу күн сарсыарда 4 чааска ньиэмэстэр Сэбиэскэй Сойууска саба түспүттэрэ. Ол күнтэн ыла 1418 хонуктаах, ол эбэтэр 3 сыл 10 ыйдаах алдьархайдаах сэрии дьон олоҕун атыйахтаах уулуу аймаабыта...

  Бүгүн - бэс ыйын 22 күнэ. 1941 сыллаахха бу күн сарсыарда 4 чааска ньиэмэстэр Сэбиэскэй Сойууска саба түспүттэрэ. Ол күнтэн ыла 1418 хонуктаах, ол эбэтэр 3 сыл 10 ыйдаах алдьархайдаах сэрии дьон олоҕун атыйахтаах уулуу аймаабыта...

        1996 сыллаахха РФ Бэрэсидьиэнэ Ельцин от ыйын 8 күнүнээҕи 857 №-дээх Ыйааҕынан бэс ыйын 22 күнүн Кутурҕан уонна кэриэстэбил күнүнэн биллэрбитэ.

день памяти 

Кырдьыга да, наһаа улахан сиэртибэлээх,  хас эмэ мөлүйүөнүнэн киһи тыынын толук ууран ситиһиллибит Кыайыы буолар. Ол аҥаардас фроҥҥа эрэ өлбөтөхтөрө, тыылга да аччыктаан-хоргуйан суорума суолламмыт үтүмэн-үгүс...

 Кинилэр бары, оҕолуун-оҕонньордуун, утуйар ууларын умнан, түүннэри-күнүстэри фронт туһугар үлэлииллэрэ. Тыыл туруу үлэһиттэрин үйэтитэр, Кыайыыны уһансыыга сүдү кылааттаахтарын  кэрэһилиир өйдөбүнньүк инсталляцияны Таатта улууһун Уолбатыгар нэһилиэк олоҕун-дьаһаҕын көрөр, хааччыйар тэрилтэ үлэһиттэрэ оҥорон туруордулар.

 Александр Винокуров, Олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбатын учаастактааҕы маастара, улуус дьокутаата:

 - Биэс сыллааҕыта биһиги ОДЬХ тэрилтэбит, Кыайыы 70 сылынан, Уолба нэһилиэгин Кыайыыга аналлаах скверигэр пушка оҥорон туруорбута. Быйыл эмиэ нэһилиэкпитигэр туох эрэ үйэлээҕи оҥорон бэлэхтиэххэ диэн буолбута. Онуоха мин уонча сыллааҕыта Нуораҕанан айаннаан иһэн көрбүт баннербын саныы түспүтүм. Онно оҕо эһээтин кытта оҕус сиэтэн иһэрэ олус истиҥник, дириҥ суолталаахтык ойууламмыт этэ. Ол хартыына өйбөр хатанан хаалбыт эбит. Дьэ, ону саныы биэрэн, бу сырыыга аны тыыл бэтэрээннэригэр анаммыт сквергэ ол баннерга майгынныыр дьүһүйүүнү оҥорорго соруммуппут. Нэһилиэкпит худуоһунньуктара Тамара Софроновна Афанасьева уонна Алек Алексеевич Кириллин идиэйэбин тута өйдөөн, барытын бэркэ табан, эскиһин, трафаретын оҥорон биэрбиттэрэ.

уолба1

Ол курдук, сүрүн көстүүтэ -- иннигэр хатыйа күрүөлээх, чарапчылаах саха балаҕана. Ортотугар ааспыт кэмтэн тобулу көрөр харах. Ол харахха оччотооҕу олох көстөр: оонньооботох оҕо састаах оҕо оҕуһу сиэтэн иһэр. Өбүгэ ситимин биллэрэн, көлүөнэ солбуһугун бэлиэтээн, сухалаах эһээтин хайыһан көрбүт гына оҥордубут. Кини – олоҕу салҕааччы, кэлэр кэм киһитэ. Эһээтэ – удьуорун төрүттээччи, ааспыт кэм туоһута. Ити хайыһыыта өссө биир суолталаах -- кэннигэр хаалбыт эйэлээх олоҕун одуулуур, ол эрээри  туохтан да дьулайбакка, эдэр киһи сиэринэн эрчимнээхтик, хорутуулаахтык  иннин диэки, сырдык-кэрэ олох диэки дьулуһар. Эбээлэрэ бурдук ыһар, ол сиэмэтиттэн үүнүөхтээх кэрэ кэм үнүгэстэрэ быгыахтара. Күөллэрэ, балаҕаннара, ойуур тыалара – кинилэри тулалыыллар. Ол аата саха дьоно барахсаттар, алаастарыттан арахпакка да, сэриигэ туох баар күүстэрин-кыахтарын ууран туран көмөлөһө сылдьаллар. Аны, түөрт муннугар бэлиэлэр бааллар. Илинтэн күн тыгар. Күн анныгар, айылҕа оҕото, булчут барахсан бултуу сылдьар. Ити кини фроҥҥа анаан күндү түүлээхтиир. Ону дьахталлар таҥастаан, үтүлүк-бэргэһэ тигэн, саллааттарга ыыталлар. Ол иһин биир муннугар иннэлээх сап ойуута баар. Оттон арҕаа, сэрии буолбут сиригэр, дойдубут тэбэр сүрэҕэ баар чааһыгар, үлэлээн иитиллэр норуоттаах Сэбиэскэй Сойуус дьоно буоларбытын туоһулуур сиэрпэ уонна өтүйэ бэлиэтин киллэрдибит.

         Бу дьүһүйүү кэнчээри ыччакка туһаайыллар. Эһээлэрэ, эбээлэрэ кинилэр дьоллоох олохторун туһугар хайдах үлэлээбиттэрин кэпсии, саната туруоҕа. Манна даҕатан эттэхэ, бу инсталляцияны оҥорууга нэһилиэк дьоно күүс-көмө буоллулар, эдэр дьон тута ылсан, нэдиэлэ курдук күүскэ үлэлэһэн, бырайыакпыт олоххо киирдэ. 

Тимир лиистэн сыбааркалаан, болкарганан, лобзигынан быһан оҥордубут, онон үйэлээх, бөҕө буолуоҕа. Саах сыбахтаах балаҕан диэн, кугас өҥнөөтүбүт. Хараҥа эрээри, ойуута халлаан сырдыгар бэркэ көстөр. 

уолба2

Улуус дьокутаата буолан тураммын, Арассыыйа дьоно саамай улахан кыайыыбыт, норуот барыта турунан ситиспит Улуу Кыайыыбыт Төрүт сокуоммутугар бигэргэнэр буолбутуттан үөрэбин. Уонна түгэнинэн туһанан, Сахабыт сирин олохтоохторун барыгытын от ыйын 1 күнүгэр РФ Конституциятыгар уларытыылары киллэрии иһин куоластыы кэлэргитигэр ыҥырабын. Сөпсөһөр да, сөпсөспөт да буоллаххытына, бэйэҕит санааҕытын кэлэн биллэриҥ. Ити эһиги гражданин быһыытынан быраапкыт, дойду кэскилин түстүүргэ кыттыһар, санааҕытын этэр тоҕоостоох түгэҥҥит.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением