Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -12 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Уопсастыба

Табахтааһыны хааччахтыыр сокуон барыла киирдэ

Ил Түмэҥҥэ кулун тутар 26 күнүгэр «Саха Өрөспүүбүлүкэтин сиригэр-уотугар тустаах уопсастыбаннай сирдэргэ табаҕы, никотиннаах бородууксуйаны тардыыга эбии хааччаҕы олохтуур туһунан» сокуон барыла киллэрилиннэ. Сокуон барыла түөрт ыстатыйалаах, онтон бииригэр…
29.03.24 10:35

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Сайын барахсан саха киһитин сүрэҕэр куруук үөрүүнү саҕар. Ол да буоллар, бу кэмҥэ түбүкпүт үс бүк элбиир. Кылгас сайыммыт үтүөтүн сомсор, үлэлээн-хамсаан хаалар былдьаһыктаах кэмнэр тураллар. Өрөспүүбүлүкэ араас муннугар олорор тыа сирин үлэһит дьонун күннээҕин дьарыга барыбытыгар да чугас буоллаҕа. Быйыл сайын дьон-сэргэ тугу гынан түбүгүрэллэрин ыйыталастым.

Сайын барахсан саха киһитин сүрэҕэр куруук үөрүүнү саҕар. Ол да буоллар, бу кэмҥэ түбүкпүт үс бүк элбиир. Кылгас сайыммыт үтүөтүн сомсор, үлэлээн-хамсаан хаалар былдьаһыктаах кэмнэр тураллар. Өрөспүүбүлүкэ араас муннугар олорор тыа сирин үлэһит дьонун күннээҕин дьарыга барыбытыгар да чугас буоллаҕа. Быйыл сайын дьон-сэргэ тугу гынан түбүгүрэллэрин ыйыталастым.

Николай Никифоров кэргэнинээн Улита Васильевналыын Ньурба улууһун Хаҥалаһыгар олороллор. Кэргэнниилэр иккиэн оскуолаҕа үлэлииллэр, Николай — харабыл, Улита — асчыт. Никифоровтар түөрт уол уонна икки кыыс оҕолоохтор. Эмдэй-сэмдэй оҕолорун батыһыннаран бары окко киирэллэр.

Никифоровтар копия

«Оҕолорбутун олох кыра эрдэхтэриттэн үлэҕэ сыһыарабыт. Тыа сиригэр үлэлээтэххинэ эрэ аһыыгын. Онон оппутугар бары күргүөмүнэн тахсан үлэлиибит. Быйыл от үүнүүтэ үчүгэй. Былааннаммыппытын таһынан оттуур кыах баар. Арай, ардах субу-субу кэлэн түһэн мэһэйдиир. Ол да буоллар сүүрбэччэ оту туруоруохпут диэн эрэллээхпит», — диэн дьиэ кэргэн аҕа баһылыга Николай Никифоров кэпсиир.


Тимофей Константинов, Амма улууһун Болугур нэһилиэгин олохтооҕо, сы­лгыһыт:

Тимофей Константинов сылгы7ыттар оттууллара копия

— Болугур өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн биир саамай элбэх сылгылаах нэһилиэгинэн биллэр. Билигин Болугуртан биэс көстөөх сиргэ сытар Мил үрэххэ бэһиэ буолан оттуу сылдьабыт. Уонча оту кэбистибит. Ардах мэһэйдээтэ. Сотору-сотору кэлэн түһэр. От үүнүүтэ быйыл үрэххэ ортоһуор. Отучча оту ылбыт киһи диэн былаанныыбыт.


Дьулустаан Потапов, Үөһээ Дьааҥы улууһун Табалаах нэһилиэгин олохтооҕо:

Дьулустан Потапов кыргыттара копия

—Саха ыалын сиэринэн аҕыйах сыллааҕыта сүөһү, сылгы иитэргэ санаммытым. Быйыл үс ынах сүөһүлээхпин уонна үс тыйдаахпын. Хаһаа­йыстыбаланан дьиэ кэргэммин онно сыһыаран эрэбин. Быйыл икки кыыспын оттотон көрдүм. Эбиэт иннинэ кэргэмминээн иккиэн киирэн оттуубут. Эбиэт кэннэ оҕолорбутун кэлэн ылабыт. Кыргыттарым окко үчүгэйдик үлэлээтилэр. Арай, куйаас күннэргэ кыратык ыарырҕатан ыллылар. Улаханым уон иккилээх, оттуурун олус сөбүлээтэ. Оттуур сирбит нэһилиэктэн быһа холоон аҕыс биэрэстэлээх сиргэ баар. Сотору  үлэлиир сирбэр оскуолаҕа анаан оттуохтаахпын. Оскуола биэс га сирдээх, икки убаһаны туталлар.


Людмила Ефремова, Амма улууһун Бөтүҥ нэһилиэгин олохтооҕо, биэнсийэлээх:

Людмила Ефремова копия

—Сайын аайы сүрүн дьарыгым от үлэтэ, хаһаайыстыбаны көрүү-истии буолар. Сиэннэрим сайылыы кэлэллэр. Оҕолору кытта бодьуустаһан, аһатан-сиэтэн, үлэлээн-хамсаан күн соло суох буолар. Биирдэ өйдөммүппүт сайын бүтэ охсубут буолааччы. Сынньаммакка хааллым дуу диэн санаа элэс гынан ааһааччы. Ол да буоллар, сиэннэрим куоракка бардахтарына, дьиэ иһэ чуумпурар, хайдах эрэ кэри-куру буолааччы. Сүөһүлээх-астаах буоламмыт от үлэтэ инники күөҥҥэ сылдьар. Эр дьон оттуу баралларыгар астарын-үөллэрин, таҥастарын-саптарын бэрийэн бэлэмниибин. Иллэҥ кэммэр иистэнэрбин сөбүлүүбүн. Кыбытык, аттаран, оҕуруонан тиһии ньымаларынан уонна араас аныгы технологиялары туһанан ону-маны иистэнэбин.


Василий Кириллов, Чурапчы улууһун Мындаҕаайы нэһилиэгин олохтооҕо:

Василий Кириллов копия

—Быйыл тутууга үлэ­лээтим. Тулагыга дьиэҕэ уот ситимин тардыытыттан саҕалаан биир ый устата араас тутуу, дьиэ-уот ис-тас үлэтигэр сырыттым. Холобур, Хатаска таас дьиэҕэ муоста оҥордубут. Чурапчы Сылаҥар биллэхпинээн балаҕан туттубут. Дойдубар Томпоҕо баран оттоотум. Ол быыһыгар ыалга дьиэлэригэр уот ситимин тартым. Билигин дьиэбэр кэлэн, саҥа дьиэм салгыытын тутуом, матырыйаал кэлэрин кэтэһэ сылдьабын. Кэргэмминээн саҥа дьиэбитин былырыын туттан киирбиппит. Кэргэним Александра сайын эмиэ түбүгэ элбэх, оҕуруот көрүүтэ-истиитэ, сир астааһына барыта кини үрдүнэн ааһар. Тыа сирин ыалын сиэринэн сүөһү ииттэр баҕалаахпыт.


Анна Степанова, Нам улууһа, дьиэ хаһаайката:

Анна Степанова хаптаҕаһа копия

—Мин сайын саамай сөбүлүүр дьарыгым сир астааһына. Намҥа сир аһа барыта үүнэр. Сайын саҕаланыаҕыттан ойууртан киирээччим суох. Бастаан лууктаан, онтон дьэдьэннээн, отонноон, тэллэйдээн... Оҕолорбун кыра-кыралаан айылҕаҕа сылдьарга үөрэтэбин. Биһиэхэ арыыга хаптаҕас үчүгэйдик үүнэр. Күһүөрү отон ситиэҕэ. Быйыл сир аһа син баар курдук. Биир күн кыһыны аһатар диэн олус сөптөөх этии.   Кыһын устата дьиэ кэргэмминээн сайыны саныы-саныы бу үргээбит сирбит аһын сиэхпит дии. Барыанньаны олус сөбүлээн сиибит. Маны таһынан, моонньоҕонтон компот оҥорооччубун. Тэллэйи маринуйдуубун уонна тоҥорон хаһаанабын.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением