Уустар күрэхтэригэр күөн көрсө Сахабыт Сирин 8 улууһуттан, Тааттаттан, Нам улууһуттан, Хаҥаластан, Кэбээйиттэн, Сунтаартан, Ньурбаттан, ыаллыы Бүлүү улууһуттан уонна Үөһээ Бүлүүттэн барыта 67 тимир ууһа кэллэ.

Тэрээһин саҕаланыытыгар уустар уран оҥоһуктарыттан быыстапка, атыы-эргиэн тэрилиннэ. Кэлбит дьон сөбүлүү көрбүт хомустарын, быһыччаларын, саха быһаҕын атыылаһан үөрдүлэр, астыннылар. Көрдөрүүгэ турбут оҥоһуктар, хомустар, кыптыйдар дьүүллүүр сүбэнэн  сыаналаннылар. Ол курдук бастыҥ кыптыйы, хомуһу оҥорбут ууһунан Сунтаар Бордоҥуттан  Кирилл Петров буолла.

Бастыҥ уус уран оҥоһугу оҥорбут уустарынан - улахан дьоҥҥо Үөһээ Бүлүүттэн Павел Константинов, оҕолорго Байсен Андреев ааттаннылар.

Биир улахан сэҥээрини ылбыт күрэҕинэн Кэнтик Эбэҕэ анньыыны тургутуу буолла. Ол курдук күрэххэ кыттыбыт тимир уустара бэйэлэрэ оҥорбут анньыыларынан мууһу көйөн, ойбону ыраастаан, уу таһааран, ойбону алларыыга илин-кэлин түһүстүлэр.

Бу элбэх күүһү-уоҕу эрэйэр күрэскэ Сунтаартан кытта сылдьар Владимир Татаканов бэйэтин тэҥнээҕин булбата.

Онтон саха быһаҕын кылаанын тургутар күрэх - уустарга биир сүрүн күрэҕинэн буолла. Манна саха тимириттэн оҥоһуллубут, кумааҕы лииһин ириэнэх арыыны быспыт курдук сытыы быһахтааҕынан Ньурбаттан Иван Васильев ааттанан, кыайыыны ситистэ.

"Булат быһах" тигельнай ыстаалтан оҥоһуллубут быһах күрэҕэр "Кылаан Ааты" Александр Терентьев ылла.

Онтон "Дэгиттэр" быһаҕы Хаҥалас ууһа Роман Аммосов чочуйан оҥорбут диэн үрдүктүк сыаналанна.

Уустар күрэхтэригэр оскуола оҕолорун кэрэхсэбиллээх оҥоһуктара дьон-сэргэ сэҥээриитин-хайҕабылын ыллылар, тимири  уһаары кэскиллээҕин көрдөрдүлэр.

Аҕалар улуустааҕы күрэстэригэр Кэнтиктэн Егоров Семен уолунаан Клавдийдыын, Сергей Петрович уолун Сергейы кытта, Хомустаахтан Николай, Ким Кухотовтар, Тамалакаантан Александр Саввинов уолун Арылханы кытта уонна Далыртан Александр Данилов уолунаан Сашалыын кытыннылар.

Кыттааччылар бэйэни билиһиннэрии, ойбону алларыы, маһы хайытыы, эрбэтии, баҕана ыттыы, сыалы ытыы, билиини тургутуу курдук түһүмэхтэри аастылар. Түмүккэ Тамалакаантан Александр Саввинов уолун Арылханы кытта кыайыы өрөгөйүн биллилэр.

Икки күннээх тэрээһин “Тенгрианствоҕа Айыы Таҥара уонна Уус кыһата” диэн Бүтүн Россиятааҕы II-с научнай-практическай конференция уонна тимир уустара кыттыылаах төгүрүк остуолунан, санаа, уопут атастаһыытынан түмүктэннэ.

Бар дьон үөрэн, сүргэлэрэ көтөҕүллэн тарҕастылар.

Алгыс этиллэр кутаа уотугар, уот төлөнө тимир ууһун дьүһүнүн илэ-чахчы көрдөрбүтэ, саха омук былыр да, аны да, тимир ууһун үрдүктүк тутарын өссө дириҥник туоһулаата, бу тэрээһин кэскиллээҕин көрдөрдө.

Татьяна Потапова, Үөһээ Бүлүү.

Александр Адамов, Мария Ушницкая хаартыскаҕа түһэриитэ.