Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -12 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Ытык Дьааҥы сиригэр Сылгыһыт Күнэ алгыһы түhэрииттэн саҕаланыаҕа

Мария Архипова хаартыскаҕа түhэриитэ. 2023 с. / ЯСИА/ Кэлэр ый саҕаланыытыгар ытык Дьааҥы сиригэр Аартыка эргимтэтигэр тыа хаhаайыстыбатын сайдыытын итиэннэ хоту сир тыйыс айылҕатыгар саха сылгытын үөрдээн иитиини сайыннарыы кэскилин торумнуур аҕыс улуус…
29.03.24 18:26

Уопсастыба

Сунтаартан “Алгыс” түмсүү ыалдьыттаата

Өлөөҥҥө Сунтаартан “Алгыс» диэн аҕам саастаах дьон ансаамбыла, 11 киһилээх дэлэгээссийэ ыалдьыттаан барда. Ыраахтан кэлбит ыалдьыттар бастаан “Алакуо” норуодунай этно-фольклор ансаамбыл кыттыылаахтарын кытары көрүстүлэр. Күн иккис аҥаарыгар ыалдьыттар…
29.03.24 18:50

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Быйыл Бүлүү улууһун Чочу нэһилиэгэ төрүттэммитэ 250 сылын бэлиэтиир. Үбүлүөйдээх сылы көрсө нэһилиэк биир бөдөҥ хаһаайыстыбата – “Ампаардаах” ХЭУо дьонугар-сэргэтигэр дьоһун бэлэх оҥордо.

Быйыл Бүлүү улууһун Чочу нэһилиэгэ төрүттэммитэ 250 сылын бэлиэтиир. Үбүлүөйдээх сылы көрсө нэһилиэк биир бөдөҥ хаһаайыстыбата – “Ампаардаах” ХЭУо дьонугар-сэргэтигэр дьоһун бэлэх оҥордо.

Чочулар Бүлүү улууһун дьаһалтатын өйөбүлүнэн төрөөбүт өҥ буордарыгар үүммүт сэлиэһинэйтэн үрдүк суортаах бурдугу мэлийэн оҥордулар. Бу түгэн туһунан хаһаайыстыба салайааччыта Симон Томскай кэпсээтэ:

Симон Томскай

– Былырыын 11 гектардаах бааһынаҕа сэлиэһинэй ыспыппыт. Сиэмэтин Новосибирскайтан аҕалбыттара. Бу үлэни улуус баһылыга Сергей Винокуров көҕүлээбитэ. Инньэ гынан былырыын күһүн 17 туонна кэриҥэ бурдугу хомуйбуппут. Улуус дьаһалтата уонна улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын департамена үбүнэн көмөлөспүттэрэ. Ол суотугар Барнаул куораттан “Мельник-200” диэн күҥҥэ 1 туонна бурдугу мэлийэр кыахтаах дьоҕус миэлиҥсэ аҕалан, эргэ гараас дьиэтин өрөмүөннээн туруорбуппут. Аппараат үлэтин Барнаултан техник Сергей Мошин кэлэн көрдөрөн, үөрэтэн, такайан барда. Онон, быйыл, тохсунньу 5 күнүгэр, уопсайа 500 киилэ кэриҥэ сэлиэһинэйи боруобаҕа мэлийэн, аҕыйах куул бурдугу ылан дьоммутугар амсаппыппыт. Кырдьаҕастар олус үөрбүттэрэ. Уруккуларын санаабыттара.

Инникитин бурдугунан дьарыктанар баҕалаахпыт. Ол эрээри, элбэҕи ыстахха эрэ киһи барыстаахтык үлэлиирэ буолуо. Ол курдук, холобур, 100 киилэттэн баара-суоҕа 75-77 киилэ ыраас бурдук кэлэр, – диэн Симон Егорович кэпсээтэ. 

“Бүлүү бурдуга атыыга таҕыста”

Бүлүү улууһун тыатын хаһаайыстыбатын департаменын салайааччы Павел Иннокентьев бэйэ бурдугун оҥорон таһаарыы кэскиллээх дьыала буолуон сөбүн бэлиэтээтэ:

Павел Иннокентьев

– 2018 сыллаахха улуус тыатын хаһаайыстыбатын департаменын салайааччытынан ананарбар улууспут баһылыга Сергей Николаевич Винокуров: “Бэйэбит олохтоох бурдуктанарбыт буоллар”, – диэн тус санаатын үллэстибитэ. Инньэ гынан сыыйа ити хайысхаҕа үлэлэһэн саҕалаабыппыт. 2019 сыллаахха “Ампаардаах” хаһаайыстыба улуус уонна тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин иһинэн эбии аһылыгы бэлэмнээһин бырагыраамаларыгар киирэн анал тиэхиньикэнэн, комбайнарынан, сеялканан хааччыллыбыта. Чочуга бурдук хранилищета тутуллубута.

2020 сылга үктэнэн баран, Новосибирскайтан 31-с №-дээх сэлиэһинэй сиэмэтин аҕалбыппыт. Ону саас Эбэ 9 гектардаах уонна Тыымпы 11 гектардаах бааһыналарыгар ыспыппыт. Күһүнүгэр 11 гектартан 4 туонна, 9 гектартан 13 туонна бурдугу хомуйбуппут.

MIELI SE

Бурдукпутун быйыл Дьокуускайга уонна Барнаулга ыытан анаалыстаттыбыт. Дьокуускай лабаратыарыйата 2-с суортаах бурдук диэн түмүгү биэрдэ. Барнаул – 1-кы суортаах диэн бигэргэттэ. Онон бэйэбит дьоммут “намыһах суортаах” диэн түмүк оҥорбуттарыттан кыратык хомойо сылдьабыт. Арааһа, Саха сирэ бэйэ үрдүк хаачыстыбалаах бурдуктаах буоларыгар интэриэс суох быһыылаах.

Бу күннэргэ бурдукпутун “2 суортаах” диэн суруктаах-бичиктээх атыыга таһаардыбыт. 1 киилэтин 80 солк. атыылыыллар. Билиҥҥитэ Бүлүүгэ эрэ атыыланар. Кээмэйэ да кыра, эппитим курдук, былырыын күһүн баара-суоҕа 17 туоннаны хомуйбуппут. Баҕалаах дьон “Ампаардаах” хаһаайыстыбаттан ыйытылаһан атыылаһыахтарын сөп. Маҕаһыыннарга атыыламмат.

WhatsApp Image 2021 04 11 at 11.11.13

Бу бурдугу өрөспүүбүлүкэ таһымыгар сэҥээриэхтэрэ диэн бастаан эрэл бөҕөлөөх этибит. Ону баара ким да сэҥээрбэтэ. Дьиҥэ, олус суолталаах дьыала оҥоһулунна эбээт. Бэйэ бурдуга диэн – нууччалыы эттэххэ, “продовольственная безопасность” буоллаҕа. Билиҥҥитэ бурдукпутугар улахан болҕомто суох. Арай, аҕа саастаах көлүөнэ дьон үөрэр, астынар аҕай. Олох былдьаһыгынан атыылаһа сылдьаллар. Биллэн турар, бу бурдук кинилэргэ элбэх ааспыт үтүө кэмнэри санатара саарбаҕа суох. Алаадьыта, саламаата, лэппиэскэтэ олус минньигэс буолан тахсар. Киһи олох хал буолбакка сии олоруох курдук.

Ол гынан баран, билигин барытын бэйэбит күүспүтүнэн, харчыбытынан эрэ оҥордубут.

Мин санаабар, олохтоох хаһаайыстыбалар бурдук үүннэрэллэрин көҕүлүөххэ, сайыннарыахха наада. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ ити хайысханы болҕомтоҕо ылара буоллар диэн баҕалаахпын. Быһа барыллаан ааҕыынан, саха бурдуга удамыр сыаналаах буолуон сөп. Ити курдук, судаарыстыба үбүнэн көмөлөстөҕүнэ, биир кэлим тус сыаллаах үлэ бардаҕына, технологията бүтүннүү тутуһулуннаҕына, хас биирдии улууска бэйэ бурдугун оҥоруу сайдар кыахтаах. Оччоҕо дьон талыа этэ буоллаҕа, ханнык бурдугу атыылаһарын, кэлиини дуу, олохтооҕу дуу? Биир бэйэм санаабар, дьон олохтоох, сибиэһэй бурдугу ордоруо этэ, – Павел Павлович кэпсээтэ.

WhatsApp Image 2021 01 06 at 11.46.31 1

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением