Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -12 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Ытык Дьааҥы сиригэр Сылгыһыт Күнэ алгыһы түhэрииттэн саҕаланыаҕа

Мария Архипова хаартыскаҕа түhэриитэ. 2023 с. / ЯСИА/ Кэлэр ый саҕаланыытыгар ытык Дьааҥы сиригэр Аартыка эргимтэтигэр тыа хаhаайыстыбатын сайдыытын итиэннэ хоту сир тыйыс айылҕатыгар саха сылгытын үөрдээн иитиини сайыннарыы кэскилин торумнуур аҕыс улуус…
29.03.24 18:26

Уопсастыба

Сунтаартан “Алгыс” түмсүү ыалдьыттаата

Өлөөҥҥө Сунтаартан “Алгыс» диэн аҕам саастаах дьон ансаамбыла, 11 киһилээх дэлэгээссийэ ыалдьыттаан барда. Ыраахтан кэлбит ыалдьыттар бастаан “Алакуо” норуодунай этно-фольклор ансаамбыл кыттыылаахтарын кытары көрүстүлэр. Күн иккис аҥаарыгар ыалдьыттар…
29.03.24 18:50

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Сырылатан куйаас күннэрдээх самаан сайыммыт ортото буолла. Дьиҥэр, билигин оҕолор сайыҥҥы сынньалаҥ лааҕырдарыгар күннэрин-дьылларын дуоһуйа атаара сылдьар буолуохтаахтар этэ. Быйыл коронавирус дьаҥа оҕо аймах олоҕун укулаатын эмиэ уларытта. Дистанционнай ньыманан үөрэхтэрин дьылын түмүктээн баран, бэс ыйыгар онлайн ньыманан сайыҥҥы лааҕырдарга «сылдьаллар”.

Сырылатан куйаас күннэрдээх самаан сайыммыт ортото буолла. Дьиҥэр, билигин оҕолор сайыҥҥы сынньалаҥ лааҕырдарыгар күннэрин-дьылларын дуоһуйа атаара сылдьар буолуохтаахтар этэ. Быйыл коронавирус дьаҥа оҕо аймах олоҕун укулаатын эмиэ уларытта. Дистанционнай ньыманан үөрэхтэрин дьылын түмүктээн баран, бэс ыйыгар онлайн ньыманан сайыҥҥы лааҕырдарга «сылдьаллар”.

Өссө ыам ыйыгар бырабыыталыстыба мунньаҕар оҕо доруобуйатын харыстыыр туһуттан сайыҥҥы сынньалаҥы онлайн ньыманан ыытар туһунан быһаарбыттара. Онно бастакы сезону бэс ыйын 15 күнүттэн саҕалыыр туһунан этиллибитэ.  Иккис уонна үһүс сезоннар эпидемиологическай балаһыанньаттан көрөн уонна Роспотребнадзор өрөспүүбүлүкэтээҕи управлениетын этиитинэн салайтаран хайдах ыытыллара быһаарыллыахтааҕа. Ыам ыйыгар оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын тэрийэр тэрилтэлэр реестрдэрин оҥорбуттарыгар  барыта 651 тэрилтэ баара биллибитэ. Итинтэн  500-һэ күнүс үлэлиир лааҕырдар, доруобуйаны чэбдигирдэр тэрилтэлэр буолаллар.

дети1 лагерь

Бэс ыйыгар өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн биир даҕаны хонуктаах оҕо сайыҥҥы лааҕыра үлэлээбэтэ. Арай Дьокуускайга уонна улуустарга эбии үөрэхтээһин тэрилтэлэрэ оҕолорго онлайн ньыманан араас куруһуоктары, куонкурустары тэрийдилэр. Арассыыйа таһымнаах “Океан” уонна “Артек” лааҕырдар пандемияттан  сылтаан үлэлээбэтилэр.

  Быйылгы сайыҥҥа оҕо сынньалаҥын тэрийии ордук эппиэтинэстээх буолара саарбахтаммат. Бастатан туран, кытаанах санитарнай-эпидемиологическай ирдэбил тутуһуллуохтаах уонна, төһө кыалларынан, сынньалаҥы тэрийии саҥа көрүҥэр (онлайн) элбэх оҕо хабыллара ситиһиллиэхтээх.

Самаан сайын бастакы ыйыгар коронавирус дьаҥа киллэрбит укулаатынан оҕо сынньалаҥа хайдах ааспытын уонна мантан салгыы хайдах-туох ыытыллыахтааҕын билээри оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын тэрийэр үлэһиттэри кытары кэпсэттибит.

Үлэһиттэр санаалара

 

“Сыыйа-баайа син үөрэннибит”

 

Галина Васильева, Дьокуускай куорат Ф.И.Авдеева аатынан Оҕо айымньытын дыбарыаһын дириэктэрин маассабай үлэҕэ солбуйааччы:

--Оҕо айымньытын дыбарыаһа бэс ыйын бастакы күннэриттэн оҕолору кытары онлайн ньыманан үлэтин саҕалаабыта. 11 араас хайысхалаах эбии үөрэхтээһин бырагырааматынан үлэлээн, 430 оҕону хаптыбыт, 15 педагог үлэлээтэ. Сайыҥҥы онлайн тэрээһиннэрбит үксүн zoom, инстаграм, бассаап, ютуб көмөлөрүнэн бардылар. Араас дойдулары кытары билиһиннэрэр “Кругосветка”, муусука кэрэ эйгэтигэр ыалдьыттатар “Скрипка”, экосуумканы тигии маастар кылааһа, “Нескучная математика”, английскай тылы үөрэтэр, «Оҕо технопаарката” кванториум иһинэн “Мечтай, исследуй, создавай”,  БКЭ-ҕэ бэлэмнээһин, мобильнай анимация, норуот инструменнарын оркестра уонна интэриниэт ситиминэн куттал суоһаабатыгар үөрэтэр “Кибер волонтеры укт” диэн куруһуоктар, маастар кылаастар үлэлээтилэр.

Дьиҥэр, коронавирус дьаҥа турбатаҕа буоллар 340 оҕону хабар “Фантазия” уонна “Айылгы” диэн күнүскү лааҕырдары үлэлэтиэхтээх этибит. Билигин бырагыраамабыт барыта бэлэм.  Барыта этэҥҥэ буолан,  Роспотребнадзор лааҕырдары арыйарга көҥүл биэрдэҕинэ, сарсын да үлэлииргэ бэлэм олоробут. Бэс ыйыгар дистанционнай сынньалаҥынан биһиги дыбарыаспыт иһинэн 431 оҕо хабылынна.

Бэс ыйын 24 күнүгэр “Музыка победы” диэн сайт арыйбыппыт. Сайпыт аҕа дойду сэриитин устуоруйатыгар аналлаах.

От ыйыгар төлөпүөҥҥэ мультфильмнары оҥорорго үөрэтэр “Мобильная анимация” уонна “Кибер волонтеры укт” диэн икки онлайн тэрээһиммит үлэлиэҕэ.  Бу тэрээһиннэргэ 20-лии оҕо сылдьыаҕа.

Оҕо сынньалаҥын онлайн тэрийэр хайдаҕый диир буоллахха, бастаан утаа уустуктары көрсүбүппүт. Ол эрээри, киһи туохха үөрэммэтэҕэ баарай? Сыыйа-баайа барытыгар үөрэннибит.

 

 

“Сайын устата 632 оҕо хабыллыаҕа”

 

Христина Кривошапкина, Муома улууһун  баһылыгын социальнай бэлиитикэҕэ солбуйааччы:

-- Бүгүҥҥү күҥҥэ Муома оройуонугар 5 оҕо лааҕыра үлэлиир. Бастакы лааҕырбыт бэс ыйын 19 күнүттэн үлэлээбитэ, 4 лааҕыры бу күннэргэ астыбыт. Дьиҥэр, 16 лааҕыры үлэлэтээри өрөспүүбүлүкэтээҕи суһал ыстаапка анал сайаапка ыыппыппытыгар, 5-гэр эрэ көҥүл биэрбиттэрэ. Соболоох уонна Улахан Чыыстай нэһилиэктэригэр мэлдьи үлэлээбит лааҕырдары дьаһалта уурааҕынан үлэ уонна сынньалаҥ лааҕырдарыгар уларыттыбыт. Бэс ыйын 27 күнүттэн 110 оҕону хабан үлэлии тураллар.

Уопсайынан, 5 лааҕырга 116 оҕо сылдьар. Бэс ыйыгар эбии үөрэхтээһин тэрилтэлэрэ куруһуоктары, секциялары ыыппыттара. Арассааданы олордорго үөрэтэр, 3D моделирование куруһуоктарыгар 55 оҕо сылдьыбыта, оҕо спортивнай оскуолата волейболга, баскетболга, хотугу норуоттар оонньууларыгар, көҥүл тустууга секциялары ыыппыта, 95 оҕо сырытта. Бэс ыйын 15 күнүттэн үлэлээбит “Юный математик”, “Робототехника” диэн дистанционнай лааҕырдарга 200 оҕо сырытта. Улахан Чыыстай нэһилиэгэр 10 оҕо төрөппүттэрин кытары ыстаадаҕа үлэ лааҕырыгар барда. Астарын биэрдибит, айаннарын ороскуотун уйуннубут. Үлэлээх буолуу киинин нөҥүө 24 оҕо оҕуруот аһын олордууга үлэлииллэр, хамнас аахсыахтара. Сайын устата Муома оройуонугар сайыҥҥы сынньалаҥынан 632 оҕо хабыллыаҕа.   

 

“20 лааҕыры үлэлэтэри былааннаабыппыт эрээри...”

 

Мария Коколова, Үөһээ Дьааҥы үөрэҕин управлениетын уопсай үөрэхтээһиҥҥэ отделын кылаабынай исписэлииһэ:

--Дьиҥэр, биһиги улууспутугар 20 сынньалаҥ лааҕырын үлэлэтэргэ былааннаабыппыт. Ол эрээри биһиги улууспутугар коронавирус ыарыытыгар дьон хабыллыбытынан сибээстээн, Роспотребнадзор лааҕырдары үлэлэтиини от ыйын 15 күнүгэр диэри тохтотто. Бэс ыйыгар эбии үөрэхтээһин тэрилтэлэрэ дистанционнай уонна, сороҕор санитарнай нуорманы тутуһан, оскуолаҕа куруһуоктары ыыттылар. Онно уопсайа 193 оҕо сырытта. Биһиги сылын аайы  араас хайысхалаах оҕо сайыҥҥы 20 лааҕырын үлэлэтээччибит, онно 480 оҕо сылдьааччы. Быйыл үс оҕону күһүҥҥэ диэри ыстаадаҕа үлэ лааҕырыгар ыыттыбыт. Бөртөлүөтүнэн айаннарын ороскуотун уйуннубут уонна күһүҥҥэ диэри аһыыр бородуукталарын биэрдибит. Онон улууспутугар балаһыанньа тупсарын кэтэһэбит.

“Анал бырайыагы үлэлэттибит”

 

Александра Захарова, Ньурба улууһун үөрэҕин управлениетын эбии үөрэхтээһиҥҥэ отделын салайааччыта:

--Бэс ыйыттан эбии үөрэхтээһин тэрилтэлэрэ оҕолор дистанционнай ньыманан сынньалаҥнарын уонна бириэмэлэрин туһалаахтык атааралларыгар үлэлэрин саҕалаабыттара. Оҕо техническэй айымньытын киинэ 8 хайысханан куруһуоктары ыытта. Биир үтүө үлэбитинэн  үөрэх, оҕо спортивнай оскуолата, култуура, социальнай эйгэ тэрилтэлэрэ, ыксаллаах быһыы-майгы министиэристибэтин улуустааҕы салаата, дьарыктаах буолуу киинэ, бибилэтиэкэлэр  бары кыттыһан,  “Дьиэ кэргэн -- оҕо  сынньалаҥа -- Ньурба” диэн социальнай бырайыак оҥорбуппут. Ити тэрилтэлэр оҕолорбутугар zoom, ютуб, инстаграмм, бассаап көмөлөрүнэн араас тэрэээһиннэри ыыттылар. Оҕолорго спортивнай секциялары, ырыа, уруһуй куруһуоктарын, араас күрэхтэһиилэри тэрийдилэр.

Улууспутугар коронавирус дьаҥа турбутунан сибээстээн билигин биир да лааҕыры үлэлэтэ иликпит. Дьиҥэр, былаан быһыытынан улуус үрдүнэн 510 оҕону хабар 26 лааҕыр үлэлиэхтээх этэ. Былырыын 40 лааҕыры үлэлэппиппит, 2500 оҕо  сылдьыбыта.

 

«Атырдьах ыйыгар үлэлиэхтээх лааҕырга 65 оҕо суруттарда”

 

Анастасия Григорьева, Ньурба улууһун Маалыкай орто оскуолатын иитэр үлэҕэ сэбиэдиссэйэ:

--Маалыкайга сайын аайы араас хайысханан 8 лааҕыр үлэлээччи. Нэһилиэктэн 5 км. ыраах сытар Мондуку диэн кэрэ айылҕалаах сиргэ баар хонуктаах лааҕырбытыгар атын нэһилиэктэртэн кытары кэлэн сылдьааччылар. Маны таһынан от үлэтигэр аналлаах “Маарыкчаан” уонна кымыс оҥорор “Кулунчук” лааҕырдар үлэлээччилэр. Бу сынньалаҥынан 170 оҕо хабыллааччы. Быйыл биир да лааҕырбыт үлэлээбэккэ турар. Билиҥҥитэ атырдьах ыйыгар “Кэрэ эйгэ”, оҕуруот аһын көрүүгэ-истиигэ уонна от лааҕырдарын үлэлэтэргэ былаанныыбыт. Уопсайа 65 оҕо суруттарда.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением