Библиотека – култуураҕа уһулуччу тутуллар туспа эйгэ буолар. Урут библиотека сүрүн соруга  нформацияны харайан уура сылдьан, ааптартан ааҕааччыга тиэрдии эрэ этэ. Билигин библиотека суолтата, ыыра быдан кэҥээн турар.

Библиотека үлэтэ саҥардыллар

А.С. Пушкин аатынан Национальнай библиотека дириэктэрин солбуйааччы Василий Борисов:

—Библиотека үлэтэ араас хайысханан саҥардыллан, дьон-сэргэ, ордук ыччат сылдьарыгар табыгастаах систиэмэнэн үлэлииргэ кыһаллар. Ол эрээри ордук сыаннаһы илдьэ сылдьар кинигэлэри, бэчээти оцифровкалыырга, итиэннэ ааҕааччы сэргээбит матырыйаалын тута кумааҕыга түһэрэн ыларыгар библиотека аппараатын сайыннаран иһэр сорук турар. Ыам ыйын 27 күнүгэр биһиги библиотекабыт «Кинигэ күүһэ» (“Сила Книги”) диэн иккис өрөспүүбүлүкэтээҕи сетевой акцияны ыытар. Быйылгы акция Улуу Кыайыы 75 сылыгар ананар. Бары онлайн платформаларга Сахабыт сирин биллэр-көстөр дьоно Кыайыыга сыһыаннаах айымньылары ааҕыахтара. Национальнай библиотекаҕа медицинскэй наука дуоктара, Арассыыйа уонна өрөспүүбүлүкэ туйгун бырааһа, кардиохирург Петр Захаров ааҕыаҕа».

Хас биирдии кинигэ үйэтийиэхтээх

 Сардаана Алексеева, А.С.Пушкин аатынан Национальнай библиотека булгуччулаах докумуон отделын салайааччыта: 

— Биһиги «Докумуон экземпляра булгуччулаах буолуутун туһунан» өрөспүүбүлүкэ сокуонун чэрчитинэн үлэлиибит. Ол аата хас биирдии тахсар кинигэ 3-4 экземпляра булгуччу үйэтийиэхтээҕин туһугар үлэлиибит. Библиотекабыт фондугар Арассыыйа үрдүнэн суос-соҕотох экземплярдаах ураты таһаарыылар, кинигэлэр бааллар. Маны харыстыыр, кэлэр көлүөнэҕэ чөл тиэрдэр — биһиги сүрүн сорукпут. Манна библиотека уонна парламент урут-уруккуттан ситимнээхтик үлэлэһэн, кинигэ курдук ураты баайбытын харыстыырга улахан үлэ барда.

 Библиотека эдэри-эмэни барытын түмэ тардар

 Ая Иванова, Амма улууһун Бөтүҥ нэһилиэгин кылаабынай библиотекара: 

— Нэһилиэгим библиотекатыгар 2014 сылтан үлэлиибин. Фондабытыгар 14000-тан тахса экземпляр баар. Кэлиҥҥи кэмҥэ кинигэбит ахсаана эбилиннэ, ордук оҕо аймахха аналлаах кинигэ кэлэрэ элбээбитэ үөрдэр. Идэбин олус сөбүлүүбүн. Айар-тутар, дьону-сэргэни кытта ыкса үлэлэһэр олус үчүгэй. Бу кэлиҥҥи сылларга библиотека үлэтигэр уларыйыы бөҕө таҕыста. Ирдэбиллэрэ кытааппытын ааһан, библиотека ыыра улаханнык кэҥээтэ. Аҥаардас кинигэ биэрэ олорор буолбатахпыт. Нэһилиэнньэни түмэ тардар, өй-санаа, култуура, билии-көрүү өттүн барытын хабар соруктаахпыт. Хамнаспыт үрдээн, үлэлиэх баҕабыт өссө күүһүрдэ, санаабыт бөҕөргөөтө. Эффективнэй контракт диэн баалынан систиэмэнэн үлэлиибит. Ол үлэни биллэ көҕүлүүр. Бөтүҥҥэ реабилитационнай кииҥҥэ эмтэнэ кэлбит ыарыһахтарга, кырдьаҕастарга араас хабааннаах сэргэхситэр тэрээһиннэри, оонньуулары ыытабыт. Оҕо уһуйааннарыгар, оскуола оҕолоругар туспа бырагырааманан эмиэ араас үлэ барар. Билигин, хомойуох иһин, карантин буолан, библиотекабыт үлэтигэр кэккэ уларыйыылар киирдилэр. Онлайн бассаап, инстаграммыт нөҥүө араас тэрээһиннэри, күрэхтэһиилэри, куонкурустары ыытабыт. Ааҕарга көҕүлүүр дьарыктары оҥоробут. Эдэрдиин-эмэнниин бары кытталларын курдук дьаһанабыт.

 SMART библиотека – кэм ирдэбилэ

 Аныгы SMART библиотека туһунан Дьокуускай куорат библиотекаларын ситимин үлэһитэ Виктория Колесова кэпсиир:

— Библиотека үлэтигэр аныгы RFID-технологиялар туттуллаллар. Ол аата кинигэҕэ чипирование оҥорон, дьон-сэргэ литератураны туттарыгар табыгастаах систиэмэ оҥоһулунна. Ааҕааччы библиотека үлэһитэ да суох бэйэтэ сөбүлүүр кинигэтин талар, уларсар, төннөрөр кыахтаах. Сотору кэминэн ааҕааччы биир билиэтинэн Дьокуускай куорат кииннэммит библиотекаларыгар сылдьар кыахтаныаҕа. Маны таһынан, биһиги библиотекабыт араас тэрээһиннэри, үөрэхтээһин куурустарын, маастар-кылаастары ыытар. Эдэртэн эмэнигэр тиийэ төһө баҕарар сылдьыан, дьарыктаныан сөп. Аныгы библиотека сүрүн сыала – тохтоло суох үөрэхтээһини сайыннарыы буолар. Омук тылын үөрэтиэххэ, театральнай туруорууга кыттыахха, араас киинэлэри көрүөххэ сөп уо.д.а. интэриэһинэй дьарыктары ыытабыт. Бу барыта босхо. Уопсайынан, инникитин аныгы библиотека атын култуура тэрилтэлэрин кытта ыкса үлэлэһиэхтээх, киһини сайыннарарга туһуламмыт эйгэ буолуохтаах.

 Үйэтитии – инники сорукпут

«Время и прилив никогда не ждут» диэн Вальтер Скотт бэргэн этиитэ баар. Бириэмэ кими да, тугу да харыстаабат. Онон библиотекаларбыт кинигэлэрэ кэм-кэрдии аастаҕын ахсын сүтэр-оһор, симэлийэр кутталлаахтар. Ону билиҥҥэттэн харыстыыр сорук турар. Ону сөпкө өйдөөн, өрөспүүбүлүкэ салалтата, Ил Түмэн күүстээх үлэни ыыталлар.

Кинигэ, бэчээт өрөспүүбүлүкэ бары муннугар тиийиэхтээх

 Ил Түмэн үөрэххэ, наукаҕа, култуураҕа, көрдөрөр-иһитин­нэрэр средстволарга уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева:

— Саха Өрөспүүбү­лүкэтигэр олохтоох боппуруостары тыа сирин нэһилиэктэригэр сыһыарыыга сыһыан­наах сокуон бастакы ыстатыйатыгар уларытыылары киллэрии туһунан сокуону ылыммыппыт. Онон нэһилиэнньэни библиотека өҥөтүнэн хааччыйыы, комплектование уонна библиотека пуондатын харыстааһын нэһилиэктэн оройуон дьаһалыгар көспүтэ. Бу дьаһал библиотекаларбыт бары материальнай базаларын бөҕөргөтүүгэ, кинигэнэн хааччыллыыларын тэҥинэн ыытарга улахан оруоллаах. Хас биирдии кинигэ, бэчээт өрөспүүбүлүкэ бары муннугар тиийимтиэ буолуохтаах. Итиэннэ, биллэн турар, билиҥҥи библиотека дьон-сэргэ сылдьарыгар, билиитин хаҥатарыгар, аныгы кэм ирдэбилигэр эппиэттиир буолуохтаах. Онон баай историябытын харыстыыр, үйэтитэр туһугар билиҥҥэттэн сөптөөх үлэни ыытарбыт наада.

Маны таһынан, кэмитиэт култуура бары эйгэтин хабан күүскэ үлэлиир. Ол курдук, мусуой ситимигэр, библиотека үлэтигэр, култуура дьиэлэрин тупсарыыга кэккэ сокуоннары, уураахтары ылыммыта. Чуолаан, библиотека дьыалатыгар булгуччулаах экземпляр туһунан, мусуойдар ситимнэрин үлэтин сайыннарыыга, экспонаттарын инвентаризациялааһыҥҥа уо.д.а.

Ити курдук, өрөспүүбүлүкэ олоҕор, дьылҕатыгар да диэтэхпинэ сыыспатым буолуо, суолталаах сокуоннар, уураахтар ылыныллаллар. Оттон култуура эйгэтигэр музейдар, библиотека, култуура дьиэлэрин бары өттүнэн өйүүргэ, үлэһиттэрин хамнаһын үрдэтэргэ Ил Түмэн үлэтин бэлиэтиир хайаан да наада.

Эһиги болҕомтоҕутугар Үөһээ Бүлүү улууһун Кэнтик нэһилиэгин библиотекара Мария Ушницкая  Үөһээ Бүлүү улууһун библиотечнай ситим филиалларын туһунан бэлэмнээн таһаарбыт видеоролигын таһаарабыт.