Бүгүн, ол эбэтэр от ыйын 24 күнүгэр, 2008 сылтан Арассыыйа кадастровай инженердэрэ идэлээх бырааһынньыктарын бэлиэтииллэр.  Бэлиэ күн 2007 сыл от ыйын 24 күнүнээҕи 221-с №-дээх «Хамсаабат баай-дуол судаарыстыбаннай кадастрын туһунан» федеральнай сокуонунан  бигэргэтиллибитэ.

Ханнык өҥөнү ордук туһаналларый?

«Кадастровай инженер» бэйэ салайынар тэрилтэтин Ассоциациятын испииһэгэр барыта 104 киһи киирэр. Ассоциация бэрэбиэркэни ыытар сүрүн сыала -- бастатан туран, түмсүү чилиэннэрин кадастровай үлэлэрин сайыннарыы, иккиһинэн, кадастровай үлэҕэ саамай үрдүк таһымнаах тэрилтэ быһыытынан, уопсастыбаннай санааларын үөскэтиигэ көмөлөһүү. Бу бэрэбиэркэни дойду бары кадастровай инженердэрэ булгуччу ааһыахтаахтар.

— Бүгүҥҥү күҥҥэ палаата оҥорор хан­­нык өҥөтүгэр нэһилиэнньэ ордук наа­ды­йарый?

— Филиал саамай туһаныллар өҥөтүнэн хамсаабат баай-дуол биир кэлим судаарыстыбаннай реестриттэн сибидиэнньэни (ЕГРН) электроннай көрүҥүнэн биэрии буолар. ЕГРН -- Российскай Федерация сиригэр-уотугар хамсаабат баай-дуол эбийиэктэрин туһунан кырдьыктаах иһитиннэрии. Хамсаабат баай-дуол эбийиэктэригэр кадастровай учуот уонна көһөрүү быраабын туһунан сибидиэнньэлэри бу эрэ докумуон туоһулуур.

— Пандемия кэмигэр экэниэмикэ кириисиһэ эһигини таарыйда дуо?

— Ааспыт сылы кытта тэҥнээтэххэ, 2020 сыл иккис кыбартаалыгар 3 %-нан учуот үлэтэ аҕыйаата. Оттон хамсаабат баай-дуол биир кэлим судаарыстыбаннай реестригэр киллэриллибит сибидиэнньэлэр ахсааннара 2019 кыбартаалы кытта тэҥнээтэххэ, 56%-нан аҕыйаабыт.

— Сэдэхтик да буоллар, кадастровай инженердэр административнай эппиэтинэскэ тардыллар түбэлтэлэрэ тахсаллар. Маннык түгэннэри туоратарга тэрилтэ иһинэн туох дьаһаллар ылыллалларый?

— Филиал иһинэн кадастровай инженери административнай эппиэтинэскэ тардар уонна буруйдуур  боломуочуйабыт суох.

— Улуустааҕы кадастровай учуот исписэлиистэрин, землеустроителлэрин кытта үлэ хайдах ыытылларый?

— Кадастровай учуокка биэрбит докумуоннарыгар тахсар алҕастартан үлэ тохтотуллубатын туһуттан, межевание/техническэй былааннар уонна чинчийии аахталарыгар сыыһа ылыныллыбыт быһаарыыларын ахсааннарын аҕыйатарга судаарыстыбаннай кадастровай учуот палаататын филиала өрөспүүбүлүкэ оройуоннарын исписэлиистэригэр туһааннаах докумуоннары бэлэмнээһиҥҥэ үөрэтии тэрээһиннэрин ыытар. Маны таһынан «Росреестр ФКП» ФГБУ кадастровай инженердэригэр 7 онлайн-вебинар тэриллибитэ. «Судаарыстыбаннай кадастровай учуокка туруорарга кадастровай инженердэр сүрүн сыыһалара" диэн тиэмэҕэ филиал үөрэх лиэксийэтин тэрийэн, үрдүк таһымнаахтык ыыппыта.  Кадастровай инженердэри кытта хардарыта бииргэ үлэлээһин тиһигин быспакка, төлөпүөн сибээһинэн, ону тэҥэ суругунан, онтон да атын ньыманан оҥоһуллаллар.

— Сир кадастрын уонна регистрациятын кытта сибээстээх сокуонунан ханнык уларыйыылар  күүтүллэллэрий?

— Билиҥҥитэ хас да сокуон барыла баар. Бастатан туран, РФ Бырабыыталыстыбата «Хамсаабат баайы-дуолу судаарыстыбаннай регистрациялааһын туһунан» 218-с №-дээх федеральнай сокуоҥҥа уларытыылары киллэрэр туһунан Госдумаҕа сокуон барылын бэлэмнээн киллэрбитэ. Бу докумуоҥҥа хамсаабат баайы-дуолу учуоттааһын бэрээдэгин судургутуу ньымата көрүллэр. Чуолаан, үлэлии турар федеральнай сокуон балаһыанньатыгар эбиилэри киллэрии  -- сайабылыанньа биэрэр, ону тэҥэ учуоттан уһулар дьон категорияларын испииһэгин кэҥэтии. Маны сэргэ тутуулары уонна массыына турар миэстэлэрин судаарыстыбаннай учуоттаан уһулуу бэрээдэгэ эмиэ чуолкайданар.

Иккиһинэн, «Хамсаабат баайы-дуолу судаарыстыбаннай регистрациялааһын туһунан» 218-с ыстатыйатыгар учуоттааһын-регистрациялааһын бэрээдэктэрин чопчулуур сокуон барыла оҥоһуллан, Госдумаҕа киллэрилиннэ. Маны таһынан хамсаабат баайы-дуолу электроннай көрүҥүнэн судургутары былаанныыллар. Сиһилии иһитиннэриилэри Кадастровай палаата сайтыгар, Росреестр, ону сэргэ быраап порталларыгар билсиэххитин сөп.

Сайабылыанньаны хайдах биэрэбит?

 Федеральнай кадастровай палаата федеральнай сулууспатын судаарыстыбаннай регистрацияҕа, кадастрга уонна картографияҕа Саха сиринээҕи салаатын туһунан кылгастык кэпсээтэххэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Росреестр Федеральнай кадастровай палаататын филиала гражданнартан сайабылыанньа ылар туһуттан, сайабылыанньаны биэрээччи миэстэтигэр тиийэн, өҥөнү эмиэ оҥорор кыахтаах. Судаарыстыбаннай быраабы регистрациялааһыҥҥа, онно сыһыаннаах докумуоннары, хамсаабат баай-дуол биир кэлим судаарыстыбаннай реестрин суругар техническэй сыыһаны-халтыны көннөрүүгэ нэһилиэнньэттэн сайабылыанньа эмиэ ылаллар.

Өҥөнү биэрии бэрээдэгин туһунан иһитиннэриилэри http://kadastr.ru сайтан, итиэннэ филиал офиһыгар иһитиннэрэр истиэндэлэртэн көрөн билсиэххитин сөп.

Ыйыллыбыт өҥөлөрү туһанарга:

– офиска тиийэҕит: бэйэҕит олорор сиргитинэн. Дьокуускайга Ярославскай уулуссатын 37-с дьиэтэ, 211 кэб.;

– билсэр төлөпүөннэргит: 8(4112) 40-80-10 (доб. 2235) эбэтэр 2237;

– төлөпүөнүнэн хааччыйыы киин биэдэмистибэтин нөҥүө: 8-800-100-34-34;

– электроннай почтанан: Адрес электронной почты защищен от спам-ботов. Для просмотра адреса в вашем браузере должен быть включен Javascript.;

– аадырыска почтанан: 677007, Саха Өрөспүүбүлүкэтэ, Дьокуускай к., Кулаковскай уул. 28-с дьиэтэ,  411 кэб.

Оҥоһуллар өҥөлөр Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээннэригэр, инбэлииттэригэр уонна кинилэргэ тэҥнэммит гражданнарга, I и II группа инбэлииттэригэр босхо оҥоһуллаллар.

Кадастровай үлэ испэсэлиистэрэ научнай-регистрационнай эйгэҕэ уонна хамсаабат баай-дуол ырыынагар өр сыллаах уопуттарын, бу идэҕэ үрдүк таһымнаахтарын, хаачыстыбалаах өҥөнү оҥорууну хааччыйалларын иһин түгэнинэн туһанан идэлээх бырааһынньыктарынан – Кадастровай инженер күнүнэн -- барыларын эҕэрдэлиибит!

Сүрүн кыһалҕабыт — оттуур сирдэр

Сергей Федотов, Үөһээ Бүлүү улууһун «Кэнтик нэһилиэгэ» МТ землеустроителэ, 2017 сылтан биир ыҥырыыга дьокутааттаабыта:

— Үөрэхпин бүтэрээт, землеустроитель идэтигэр 2005 сылтан тохтоло суох үлэлиибин. Номнуо 15 сыл буолбут эбит. Билигин «Кэнтик нэһилиэгэ» МТ дьаһалтатын иһинэн землеустроителинэн үлэлиибин. Үлэм туһунан кэпсиир буоллахха, санаан-ахтан ааһар түбэлтэлэр элбэх буоллахтара дии.

Билигин нэһилиэкпит сайдар суолга үктэннэ, социальнай-экэнэмиичэскэй өттүнэн биллэрдик тубуста. Ити сайдыыны саҥа тутуулар туоһулууллар. Оттон сири бас билиигэ ылыы өттүгэр нэһилиэнньэҕэ баҕалаах элбэх. Хомойуох иһин, босхо турар уһаайба суох. Нэһилиэк генеральнай былаанын көрөммүт кэҥэтэр түгэммитигэр, эбии ким баҕалаахха биэриэхпит, чуолаан олохтоох нэһилиэнньэҕэ бэриллэрэ чуолкай.

Бөһүөлэк кэҥиир – саҥа микрооройуоннар баар буолбуттара: “Сайдыы” – 21, “Быйаҥ” – 65, “Кэскил” – 35 уһаайбалаахтар. Гаас, уот ситиминэн хааччыллыылаахтар. Барыта 116 уһаайба түҥэтиллибитэ, ол иһигэр элбэх оҕолоох ыалларга --  38. Бэлиэтээн этэр буоллахха, нэһилиэнньэбит докумуон оҥотторуутугар саҥа технологиялары, аныгы олох сонун сүүрээннэрин биир кэлимник туһанар. МФЦ нөҥүө сайабылыанньа биэрээччи элбии турар, аны туран, Уһук Илиҥҥи гектар бырагырааматынан 20 бултуур сири туһаҕа таһаарарга диэн биэрбиппит. Мин санаабар, бу үрдүк көрдөрүүлэр. Сүрүн кыһалҕабыт — оттуур сирдэр. Урут сэбиэскэй кэм саҕана, сопхуос ыһыллыытыгар түҥэтиллибит оттуур сирдэри билигин үксүн сүөһүтэ суох дьон тутан олороллор. Олор туһаныллыбакка хаалаллар. Түгэнинэн туһанан, Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын техникумугар бииргэ үөрэммит оҕолорбун, кэллиэгэлэрбин, Үөһээ Бүлүүтээҕи муниципальнай хамсаабат баай-дуол кэмитиэтин управлениетын начаалынньыга Артем Филипповы уонна бу идэҕэ сыһыаннаах бар дьону идэлээх бырааһынньыккытынан эҕэрдэлиибин!