Дьон эмискэ тымырдара быстан (геморрагическай инсульт) охтоллорун, биитэр төбөлөрүгэр хааннарын эргиирэ кэһиллэн (ишемическэй инсульт), чэгиэн бэйэлэрэ алларыйаллар.

Урут бу ыарыы оҕоҕо суоһаабат дии саныырбыт. Ону баара кэлиҥҥи кэмҥэ эһээхэйдэр да, улаатан эрэр оҕолор да, оннооҕор ийэ иһигэр сылдьан да ыалдьыахтарын сөп эбит.
Кимнээх ордук сэрэхэчийиэхтээхтэрий?

-төрүүллэрүгэр төбөлөрүгэр, систэригэр, сүнньүлэригэр эчэйиилээхтэр;

-тымырдарыгар хаан бөлөнөҕө (тромб) үөскүүр буоллаҕына;

- удьуордаан тымырдара синньигэстэр;

- анемиялаахтар, ишемиялаахтар;

- менингиттии, бэтэрээҥкэлии сылдьааччылар;

- дабылыанньалара үрдүктэр;

-сүрэхтэрэ мөлтөхтөр.

Үлүһүйүмэҥ

Улаатан эрэр оҕолор эти-сиини күүрдэр, сүрэх тэбиитин түргэтиннэрэр араас энергетическэй утахтары иһэн, түүннэри утуйбакка көмпүүтэрдээн, спортивнай эбииликтэри сии-сии, тренажеркаҕа аһары эрчиллэн, онтон ноҕуруускатыйан, итинник охтуохтарын сөп. Эбэтэр гамбургер, фри-хортуоппуй, чипсы курдук арыылаах-сыалаах астары аһаан, холестерин бөлөнөҕө үөскээн, тымыры бүөлүү түһүөн сөп.

Хантан билэбит?
Инсуллаабыт буоллаххытына:

-төбөҥ ыалдьар, мэйииҥ эргийэр, көрөрүҥ-истэриҥ мөлтүүр, аҥаар хараҕыҥ хоһуойдуу баран хаалыан сөп, өйгүн сүтэрэҕин;

-хотуолуугун;

-мичээрдииргэр, уоһуҥ биир уһуга сатаан өрө тахсыбат;

-икки илиигин тэҥинэн сатаан өрө көтөхпөккүн, биирин хамсата сатыыргын истибэт буолар;

-тылыҥ былдьырыйан, саҥаҥ чуолкайа суох буолар.

Оччоҕо хайыыбыт?

Хамсаабакка сытаҕыт уонна суһал көмө бырааһын ыҥыртараҕыт.
Хайдах харыстанабыт?

-кэмиттэн кэмигэр сүрэххитин, хааҥҥытын, тымырдаргытын бэрэбиэркэлэтэ сылдьыҥ;

-өр көмпүүтэргэ олорумаҥ, элбэхтэ хаамыҥ-хамсаныҥ, сөпкө утуйуҥ;

-сыалааҕы-арыылааҕы сиэмэҥ, наһаа ноҕуруускатыйымаҥ.

“Стоп --инсульт”

Итинник ааттаах хамсааһын баар. Быраастар, ыарыһахтар, кинилэр аймахтара, волонтердар бэйэлэринэн баҕаларынан тэрийбиттэр. Кинилэр нэһилиэнньэҕэ инсуллаабат туһуттан хайдах бэйэни көрүнэ, кэтэнэ, эмтэнэ, харыстана сылдьар туһунан лиэксийэлэри, сэрэтэр-чэбдигирдэр үлэлэри ыыталлар. Онуоха эһиги кыттыһыаххытын, волонтер буолуоххутун сөп сөп.