Премьер-миниистир Михаил Мишустин коронавирустан утары быһыыны ылбыт нэһилиэнньэ ортотугар харчынан сүүйүүнү оонньотор болдьоҕун уһатар туһунан сэтинньи 5 күнүгэр уураахха илии баттаата.

Бу ааһан эрэ сылга барыта 400 тыһ. солк. суумалаах харчынан бириистэр оонньонуохтаахтар. Бастакы кыайыылаахтар балаҕан ыйын 14 уонна алтынньы 14 күннэригэр биллибиттэрэ. Сүүйүүлэрин «МИР» каарталарыгар түһэрдилэр. Бу оонньууга быһыыны ылбыт ханнык баҕарар киһи кыттар. Кинилэр испииһэктэрэ барыта баар, онтон кыайыылаахтары көмпүүтэр талан ылан быһаарар. Сүүйбүт сэртипикээттэр нүөмэрдэрэ «Бонус за здоровье» бырайыак официальнай саайтыгар бэчээттэнэр. Аны бу сыл бүтүөр диэри икки эбии тираһынан 100-түү тыһ. солк. оонньонуохтаах.

Маннык быраактыка Саха сиригэр эмиэ сайдан эрэр. Олохтоох салайыныы дьаһалталара, тэрилтэ салайааччылара спортивнай саалаларга босхо дьарыктанарга сэртипикээттэри туттараллар, саҥа массыынаны кытта лотереяҕа туруораллар.

Үөһээ бүлүүлэр 500 тыһ. солк. суумалаах аахсыйаны биллэрдилэр, горнайдар 100 тыһ. солк. харчыны оонньотору таһынан, түмэллэргэ, киинэ тыйаатырдарыгар, спортивнай комплекска босхо сылдьарга сэртипикээт туттараллар. Нерюнгригэ сэтинньи 22 күнүгэр диэри оптуобуска босхо айанныыр абонемент биэрэллэр. Куйаар-кодтаахтарга сорох аптекалар чэпчэтии оҥорор буоллулар.

«АЛРОСА» АХ бэйэтин үлэ­һиттэрин ортолоругар «Hyundai Solaris» массыынаны оонньотто. Ол курдук, «Вакцина лучше карантина» аахсыйаларын түмүгүнэн сүрүн бирииһи Мииринэй-Ньурба ГОК учаастагын маастара Виталий Косьяненко ылла. «Бу аахсыйа тохсунньу ыйтан саҕаламмыта. Муус устар бүтэһигэр бастакы түһүмэҕин таһаарбыппытыгар, быһыыны 30%-мыт ылбыт этэ. Билигин ити көрдөрүү 80%-ҥа чугаһаата, атын подразделениеларга 100%-ҥа тиий­дэ. Биллэн турар, бу тэрээһин үлэһиттэр хамсык утары быһыыны ылалларын көҕүлүүргэ сыалламмыта», – диэн бэлиэтиир «АЛРОСА» АХ генеральнай дириэктэрэ Сергей Иванов.

Утарсааччылары уодьуганныыллар

Быһыыны ылааччылары араас ньыманан көҕүлүүр буоллахтарына, быһыыны утары үлэлиир дьону ыстарааптыахтара.

Дьэ, кырдьык, вакцинация­лааһын хаамыыта бытаан. Мантан сибээстээн, судаарыстыба көмүскэнэригэр тиийдэ. Ол курдук, «антипрививочниктарга», чуо­лаан мэдиссиинэ үлэһиттэригэр туһаайыллан, саҥа хааччах­тыыр дьаһаллар үлэҕэ киирдилэр. Бы­һыыны биэрии суолтатын араас­таан уларытан, «киэргэтэн», эбэн-сабан иһитиннэриилэри тарҕатыы иһин буруйдааҕы ыстараабынан накаастыахтара. Сорох түгэннэргэ буруйу оҥорооччулары 5 сылга хаайыахтара.

Сэрэтэбит: бу кэннэ ковид утары быһыы буортулааҕын, киһи доруобуйатыгар охсуулааҕын туһунан оруна суох сымыйа сурахтары уонна иһитиннэриилэри социальнай ситимнэринэн тарҕатар сокуонунан бобуллар. Тылгытынан оонньоон, көҥүл сылдьар быраапкытыттан быһыллыаххытын сөп. Бу дьаһал хонтуруолун кэтииргэ Росздравнадзор турунна уонна силиэстийэлиир уорганнарга, борокуратуураҕа тии­йэ биллэрэр эбээһинэстэннэ. 

Холуннарааччылары Холуо­бунай кодекс 207.1 уонна 207.2 ыстатыйаларынан буруйга-сэмэҕэ тардыахтара. Киһи олоҕор кутталы үөскэтии иһин 207.1 ыстатыйанан буруйданааччы 300-700 солк. ыстарааптанар эбэтэр 360 чаас босхо үлэҕэ ууруллар. Муҥутуур накаастабыла – биир сылга диэри хаайыллыы.

Оттон киһи доруобуйатыгар буорталаах дьайыы иһин эппиэтинэс өссө үрдүк: Холуобунай кодекс 207.2 ыстатыйанан 700 тыһ. солкуобайтан мөлүйүөн солк. диэри ыстарааптанар эбэтэр 3 сылга көҥүлэ быһыллар. Киһи өлүүлээҕэ билиннэҕинэ, буруйу оҥорооччу ыстарааба 1-2 мөлүйүөн солк. эбэтэр 5 сылга диэри хаайыахтарын сөп.

Нэһилиэнньэбит аҥаара ылла

Саха дьоно үксэ иммунизация суолталааҕын өйдүүллэр. Билиҥҥи туругунан өрөспүүбүлүкэҕэ быһыы бастакы компоненын 416 тыһ. киһи, оттон иккис компоненын 383 тыһ. киһи ылла. Бу көрдөрүү Саха сирин бары олохтоохторун 58,2%-ныгар тэҥнэһэр. Дьон-сэргэ бүттүүн иммунитета үөскүүрүн ситиһэр билигин да ыраах. Күргүөмүнэн турунан, быһыыны түргэнник ыллахпытына эрэ, бу ыарыыбыт уҕарыйар кыахтаах. Чугас күндү дьоммутун, оҕолорбутун, бэйэбитин ыарыыттан  харыстыырга вакцинаттан атын суол суох.