Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Пилота суох пуойастар

Ааспыт нэдиэлэҕэ Судаарыстыбаннай Дуумаҕа «Арассыыйа тимир суоллара» АУо генеральнай дириэктэрэ, бырабылыанньа бэрэссэдээтэлэ Олег Белозеров хампаанньа үлэтин түмүгүн, инники былааннарын билиһиннэрдэ уонна дьокутааттар, фракциялар ыйытыктарыгар…
24.03.24 10:24

Уопсастыба

Терактан эмсэҕэлээбит дьону өйүүргэ сокуон барылын киллэрдилэр

Судаарыстыбаннай Дуумаҕа терактан эмсэҕэлээбит Арассыыйа олохтоохторун өйүүр туһунан сокуон барылын киллэрдилэр. Бу докумуону Судаарыстыбаннай Дуума бүддьүөккэ уонна нолуокка сис кэмитиэтин чилиэнэ Оксана Дмитриева көҕүлээтэ. Ол туһунан «Парламентская газета»…
27.03.24 09:39

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Ыам ыйын 11 күнүгэр Владимир Путин санитарнай уонна эпидемическай балаһыанньаны регионнары кытары быһаарар мунньахха оҕолоох дьиэ кэргэттэргэ коронавирус пандемиятын кэмигэр судаарыстыбаттан эбии көмө оҥоһулларын туһунан иһитиннэрдэ.

Ыам ыйын 11 күнүгэр Владимир Путин санитарнай уонна эпидемическай балаһыанньаны регионнары кытары быһаарар мунньахха оҕолоох дьиэ кэргэттэргэ коронавирус пандемиятын кэмигэр судаарыстыбаттан эбии көмө оҥоһулларын туһунан иһитиннэрдэ.

Абыраллаах 10 тыһыынча солкуобай

Кулун тутартан Арассыыйа үрдүнэн коронавирус пандемиятын биллэрэн, дьиэҕэ олоруу кытаанах эрэсиимин, сорох сирдэргэ харантыын киллэрэн, нэһилиэнньэ олоҕун уйгута халбаҥнаабыта саарбахтаммат. Ордук чааһынай тэрилтэҕэ үлэлии сылдьыбыт дьон бу эрэсиим итэҕэстэрин биллилэр. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутун судаарыстыбаннай кэмитиэтэ иһитиннэрбитинэн, аҥаардас муус устар ыйга дьарыктаах буолуу тустаах кэмитиэтигэр 7 тыһыынча киһи учуокка турбут. Оттон былырыыҥҥы чахчылары кытары тэҥниир буоллахха, баччаларга 1,5 тыһыынча киһи учуокка турбут.

Туох да диэбит иһин, билигин бүддьүөт тэрилтэлэригэр үлэлиир дьон эрэ арыый да бэттэх балаһыанньалаахтар. Оттон чааһынай тэрилтэлэргэ үлэлии сылдьыбыттар үһүс ыйын дохуота суох олороллор. Ордук оҕолоох дьон оҕустараллар. Маныаха судаарыстыба көмөтө олус кэмигэр буолла.

Ол курдук, ыам ыйын 11 күнүгэр президент Владимир Путин регионнары кытары видео-сибээһинэн мунньаҕын көрбүт дьон үөрэ түспүт буолуохтаахтар. Президент дьиэ кэргэн 3 саастарыттан 16 саастарыгар диэри  хас биирдии оҕолоругар биир кэмнээх 10 тыһ. солк. төлүүр туһунан этии киллэрбит. Хас биирдии ыалга, ол эбэтэр кыаммат араҥаҕа киирсэриттэн-киирсибэтиттэн тутулуктаммат. Мин билэр дьонум: “Бука, кыаммат араҥаҕа киирсэр ыалга буолуо, онно киирсэргин дакаастыыр наадаттан элбэх ыспыраапка хомуйуохха наада”, - диэн санааларын эппиттэрэ. Ол эрээри, дьаһал ис хоһоонун сиһилии билсэн баран, өйдөөбүт буолуохтаахтар – төлөбүр оҕолоох ыалларга барыларыгар ананар. Маныаха ыспыраапка хомуйсар ирдэммэт, арай, интернеккэ киирэн биир кэлим судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларыгар киирэн сайабылыанньа биэрэр наада.

путин2Владимир Путин бу этиитин РФ Бырабыыталыстыбатыгар бигэргэппиттэр. Бу көмө дьаһалы үбүлээһиҥҥэ дойду бүддьүөтүттэн 200 млрд. солкуобай көрүллүбүт. РФ Үлэҕэ министиэристибэтэ барыллаан аахпытынан, дойду үрдүнэн бу төлөбүрү 22 мөл. оҕо ылыан сөп. Сайабылыанньаны ыам ыйын 12 күнүттэн ылаллар. 2020 сыл от ыйын 1 күнүгэр диэри үс сааһын туолбут уонна от ыйын 1 күнүгэр диэри 16 саастарын туола илик оҕолорго барыларыгар төлөнөр. Бу биир кэмнээх көмөнү төрөппүт алтынньыга диэри ылыан сөп.  

Бу суолталаах

10 тыһ. солк. кээмэйдээх төлөбүрү ыларга сайабылыанньаны posobie16.gosuslugi.ru диэн сайтка бэриллэр диэн РИА сонуннара иһитиннэрэллэр.

Ону тэҥэ, 2017 сыл муус устар 1 күнүттэн 2020 сыл тохсунньу 1 күнүгэр диэри оҕоломмут эбэтэр оҕону иитэ ылбыт ыаллар (төрөппүт) бары, ийэ хапытаала сертификаттаахтарыттан тутулуга суох, муус устар, ыам, бэс ыйдары хабан туран, үс ый устата 5000 солкуобайы ылар кыахтаннылар. Бу иннинэ ийэ хапытаалын ылар бырааптаах буолуохтаахтар диэн усулуобуйалаах буолан, манна сорох ыаллар хапсыбаттар этэ.

Өссө ханнык атын көмө көрүлүннэ?

Ийэ хапытаалын ылар бырааптаах дьиэ кэргэн 3 сааһыгар диэри саастаах оҕолоругар үс ый устата 5 тыһ. солкуобайы босуобуйа быһыытынан биэрэр туһунан Президент ыйааҕа муус устар 7 күнүттэн олоххо киирэн, босуобуйалар төлөнөн эрэллэр. Арассыыйа үрдүнэн бу босуобуйа 3,3 мөл. оҕоҕо көрүллүөн сөп, билиҥҥитэ 1,3 мөл. дьиэ кэргэн сайабылыанньа биэрбит. Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр бастакы төлөбүрдэр муус устар 17 күнүгэр оҥоһуллубуттар. Уопсайа 19113 ыал муус устардааҕы төлөбүрдэрин ылбыттар. Ыам ыйын 12 күнүгэр ыам ыйынааҕы төлөбүр ыытыллыбыт. Ол туһунан РФ Пенсионнай фондатын Саха сиринээҕи салаатын пресс-сулууспата иһитиннэрэр.

Пандемия кэмигэр үлэтин сүтэрбит нэһилиэнньэҕэ судаарыстыбаннай көмө оҥоһуллар. Кулун тутар 1 күнүттэн бэттэх үлэлэрин сүтэрбит дьон от ыйыгар диэри тиийинэн олоруу кээмэйигэр тэҥнээх босуобуйаны ылар буоллулар. Дьокуускай куорат, илин эҥэр уонна киин улуустар олохтоохторугар 16982 солк., Бүлүү бөлөх уонна хоту улуустар олохтоохторугар 19408 солк., ону кытта 2,2 коэфициеннаах улуустар олохтоохторугар 24260 солк. көрүллэр. Бу босуобуйаны үлэ дуогабарын түһэрсэн үлэлии сылдьан, кулун тутар 1 күнүн кэнниттэн үлэлэрин сүтэрбит дьон уонна үлэ дьиссипилиинэтин кэһэн уһуллубатах дьон ылаллар. Бу ирдэбилгэ хапсыбат дьон үлэлэрин сүтэрбиттэринэн, босуобуйа алын кээмэйин – 2100 солкуобайы ылаллар.

Ону кытта пандемия кэмигэр үлэтин сүтэрбит дьоҥҥо судаарыстыбаттан өссө биир көмө оҥоһуллар. Үлэтин сүтэрээччи сокуоннай сааһын туола илик оҕолорун аайы 3000 солк. босуобуйатыгар эбии төлөбүр быһыытынан ылар бырааптаах.  

Дойду Президенэ Владимир Путин ыам ыйыгар ыыппыт мунньаҕар үлэлээбэккэ оҕолорун көрөн олорор төрөппүккэ босуобуйа кээмэйин икки төгүл улаатыннарар уонна 6 750 солк. буоларын туһунан иһитиннэрбит. “Бу босуобуйаны үлэлээбэккэ олорор дьон, ол иһигэр оҕолоох устудьуоннар ылыахтара”, -- диэбит.

Депутат санаата

Ил Түмэн дьиэ кэргэн уонна оҕо аймах дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Алена Атласова: "Ыам ыйын 11 күнүгэр Президент Владимир Путин оҕолоох дьиэ кэргэни өйүүр эбии судаарыстыбаннай дьаһаллар тустарынан кэпсээтэ. Кини бу дьаһаллары олоххо киллэрии судаарыстыба биир сүрүн соругунан буоларын эттэ. Кыһыл оҕоттон саҕалаан чороччу улааппыт оҕоҕо судаарыстыбаннай көмө оҥоһуллуохтаах диэн бэлиэтээтэ. Ол курдук, үстэригэр диэри саастаах оҕолоох ыаллар хас биирдии оҕолоругар үс ый устата 5 тыһ. солкуобайы ылыахтара. Бу иннинэ маннык көмө ийэ хапытаалын ылааччыларга көрүллэрэ. Маны таһынан, тиийинэн олоруу кээмэйиттэн кыра дохуоттаах ыаллар 3 саастарыттан 7 саастарыгар диэри оҕолоругар бэс ыйыттан босуобуйа ылыахтара. Босуобуйа кээмэйэ оройуоннааҕы коэфициентан тутулуктаах, 8-10 тыһ. солк. курдук буолар. Босуобуйа тохсунньу 1 күнүттэн төлөнөр, ол иһин ааспыт ыйдарга барытыгар ааҕыллан мунньуллан кэлиэхтээх. Президент оҕолоох ыаллар ураты көмөҕө наадыйалларын өйдөөн, үлэлээбэккэ оҕолорун көрөн олорор төрөппүккэ босуобуйа алын кээмэйин икки төгүл улаатыннарда – босуобуйа 6751 солк. буолла.   Үс саастарыттан 16 саастарыгар диэри оҕолорго 10 тыһ. солк. биир кэмнээх көмө олус туһалаах буолуоҕа. Билигин дьон дохуота кыччыы турарын, иэстэрэ элбиирин бары өйдүүбүт. Пандемия кэмигэр бу курдук көмө суолталаах.

Маны таһынан биһиги кэмитиэппит Ил Дархаҥҥа этии киллэрдэ. 10 тыһ. солк. биир кэмнээх көмөнү ылааччы оҕолор саастарын үрдэтэр туһунан – өрөспүүбүлүкэ резервнэй пуондатыттан үбү көрөн туран, бу көмөнү 16 уонна 17 саастаах оҕолорго биэрэр туһунан этии киллэрдибит", - диэн кэпсээтэ. 

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением