Ленин киһи аймах историятыгар улахан суолу-ииһи хаалларбыта. Кини үлэлэрин, дьыалаларын туһунан аан дойду үгүс дьоно билэр. Киниэхэ бэйэлэрин сыанабылларын араас биллэр политиктар, учуонайдар, судаарыстыбаннай деятеллэр эппиттэрэ. Ол курдук, кини бастакынан социализм дойдутун олохтообутун түмүгэр, Европаҕа, Азияҕа ити холобуру батыһан, бүтүн судаарыстыбалар, норуоттар кини идеяларын ылыммыттара, олохторун ити суолунан тутан барбыттара.

  Владимир Ильич Ленин Саха сирин үлэһит норуотугар автономияны биэриигэ тус кылаатын киллэрбитэ. Ол түмүгэр 1922 сылтан биһиги автономнай өрөспүүбүлүкэ быһыытынан олорон, сайдан кэлбиппит. Үөрэхтээһиҥҥэ, култуураны тарҕатыыга, экономиканы сайыннарыыга үгүс ситиһиилэр баалларын ким да саарбаҕалыыр кыаҕа суох. Хас да көлүөнэ дьон, эһэлэрбит, эбэлэрбит, аҕаларбыт, ийэлэрбит ити тутулга олорон, уопсастыба туһугар чиэһинэйдик үлэлээн-хамсаан, сэрии хонуутугар хааннарын тоҕон, олохторун сиэртибэлээн дойдуларын өстөөхтөн көмүскээбиттэрэ, тыылга дьоруойдуу хорсуннук үлэлээн, дойдуларын чөлүгэр түһэрбиттэрэ. ХХ үйэ историятыгар В.И.Ленин улахан сабыдыаллаах буолан, 70-тан тахса сыл устатыгар сэбиэскэй норуот, сэбиэскэй олох диэн өйдөбүллэр үөскээбиттэрэ. Ол история сотуллубат кырдьыга. Ленин аҕа көлүөнэ өйүгэр-санаатыгар билигин да тыыннаах.

     Бүгүн эһиги, аҕа саастаах ытык дьоммут, сэрии саҕанааҕы оҕолор, 60-80 сс. көлүөнэ дьон, олоҕу кытта тэҥҥэ хаамсан, күннэтэ чэгиэнник, үөрэ-көтө олороргутугар, үүнэр көлүөнэҕэ бэйэҕит үтүө үөрүйэхтэргититтэн үллэстэргитигэр баҕарабыт.

     “Ил Түмэн» хаһыат эрэдээксийэтэ