Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -13 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Пилота суох пуойастар

Ааспыт нэдиэлэҕэ Судаарыстыбаннай Дуумаҕа «Арассыыйа тимир суоллара» АУо генеральнай дириэктэрэ, бырабылыанньа бэрэссэдээтэлэ Олег Белозеров хампаанньа үлэтин түмүгүн, инники былааннарын билиһиннэрдэ уонна дьокутааттар, фракциялар ыйытыктарыгар…
24.03.24 10:24

Уопсастыба

Терактан эмсэҕэлээбит дьону өйүүргэ сокуон барылын киллэрдилэр

Судаарыстыбаннай Дуумаҕа терактан эмсэҕэлээбит Арассыыйа олохтоохторун өйүүр туһунан сокуон барылын киллэрдилэр. Бу докумуону Судаарыстыбаннай Дуума бүддьүөккэ уонна нолуокка сис кэмитиэтин чилиэнэ Оксана Дмитриева көҕүлээтэ. Ол туһунан «Парламентская газета»…
27.03.24 09:39

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Ил Түмэн Судаарыстыбаннай Мунньаҕын уонна тус бэйэм ааппыттан Саха национальнай бэчээтин күнүнэн истиҥник эҕэрдэлиибин!

Ил Түмэн Судаарыстыбаннай Мунньаҕын уонна тус бэйэм ааппыттан Саха национальнай бэчээтин күнүнэн истиҥник эҕэрдэлиибин!

Ааспыт үйэ саҥатыгар бастакы көлүөнэ интеллигеннэрбит, үөрэхтээхтэрбит омук быһыытынан сайдар суолбутун тобулаары, үөрэҕи, сырдык санааны норуокка тарҕатаары сахалыы бастакы хаһыаты төрүттээбиттэрэ. Ол курдук 1907 сыл от ыйын 1 күнүгэр тахсыбыт «Саха дойдута», 1908 сыл олунньу 16 күнүгэр тахсыбыт «Саха олоҕо» хаһыаттар, 1912 сыл балаҕан ыйын 1 күнүгэр тахсыбыт «Саха саҥата» сурунаал саха омуга бэйэтин төрөөбүт тылынан тахсар хаһыаттаммытын, суруналлааммытын ким да сатаан мэлдьэспэт кэрэһэтэ, туоһута буолбуттара, сахалыы сурук-бичик, тыл-өс сайдарыгар, суругунан литературабыт үөскүүрүгэр олук уурбуттара. Сахалыы бэчээт төрүттэниитэ саха норуотун үөрэҕириитигэр, сахалыы суруналыыстыка, литература төрүттэниитигэр, сахалыы литературнай тыл үөскүүрүгэр тугунан да кэмнэммэт улахан быһаарар суолталаммыта.

Оччотооҕу саха интеллигенциятын тумус туттар киһитэ, уопсастыбаннай деятель, учуонай, суруналыыс, суруйааччы Василий Васильевич Никифоров-Күлүмнүүр көҕүлээн, Россия киин куоратыттан бэчээттиир массыына атыылаһыллан, анал сахалыы шрифт кутуллан, төрөөбүт тылбытынан тахсар бастакы хаһыаппыт күн сирин көрбүтэ.

Урукку кэмҥэ уһуннук омнуолана, умнулла сылдьыбыт история кырдьыгын Ил Дархаммыт Айсен Николаев былырыын от ыйын 1 күнүн национальнай бэчээт күнүнэн биллэрэр туһунан ыйаахха илии баттаан чөлүгэр түһэрдэ. Норуот туһа диэн тахсыбыт сахалыы бастакы хаһыаттар үтүө үгэстэрин өрөбөлүүссүйэ кэнниттэн тэриллибит, быйыл төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиир «Манчаары» – «Кыым» уонна бу хаһыаттары утумнааччы «Саха сирэ», улуус хаһыаттара салҕаабыттара, туспа судаарыстыбаннай бэчээт суолун тэлбиттэрэ.

Билиҥҥи кэмҥэ бэчээт ситимигэр үгүс уларыйыылар киирдилэр, киирэ да тураллар. Сахалыы бэчээт эмиэ уларыйар, олохтон хаалбат туһугар дьүккүһэр. Сурук сыыппараҕа, Интэриниэт куйаарыгар көһөр. Оннук хаһыаттар, сурунааллар, кинигэлэр дэлэйэн иһэллэр. Ол гынан баран, былыр да, быйыл да суруллубут суоруллубат. Бэйэтин олоҕун, историятын ытыгылыыр киһи аймах хайа да түгэҥҥэ салгыҥҥа суураллан, сииккэ симэлийэн хаалбат, олохтоох, үйэлээх сурук албаһын тутуһа сатыаҕа. Күннээҕи күүрээн эйгэтиттэн арахсан, оннук олохтоон суруйуу, ону тиһии, кэнэҕэскигэ хаалларыы бэйэтэ сурук-бичик, ол иһигэр бэчээт эмиэ, туспа хайысхатыгар кубулуйуоҕа.

Ытыктабыллаах Сахам дьоно!

Эһиэхэ барыгытыгар төрөөбүт төрүт үгэстэрбитин, ийэ тылбытын-өспүтүн, сурукпутун-бичикпитин араҥаччылыырга, салгыы сайыннарарга анаммыт кэскиллээх айар үлэҕитигэр, тус олоххутугар ситиһиини, дьолу-соргуну баҕарабын.

Александр Жирков,

Ил Түмэн.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением