Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Тутуу туһунан сытыы сэһэргэһии

Кулун тутар 19 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аартыкатыгар социальнай эбийиэктэри уонна чааһынай дьиэлэри тутуу боппуруостара» төгүрүк остуол буолан ааста.
21.03.24 18:51

Экэниэмикэ

Пилота суох пуойастар

Ааспыт нэдиэлэҕэ Судаарыстыбаннай Дуумаҕа «Арассыыйа тимир суоллара» АУо генеральнай дириэктэрэ, бырабылыанньа бэрэссэдээтэлэ Олег Белозеров хампаанньа үлэтин түмүгүн, инники былааннарын билиһиннэрдэ уонна дьокутааттар, фракциялар ыйытыктарыгар…
24.03.24 10:24

Уопсастыба

Терактан эмсэҕэлээбит дьону өйүүргэ сокуон барылын киллэрдилэр

Судаарыстыбаннай Дуумаҕа терактан эмсэҕэлээбит Арассыыйа олохтоохторун өйүүр туһунан сокуон барылын киллэрдилэр. Бу докумуону Судаарыстыбаннай Дуума бүддьүөккэ уонна нолуокка сис кэмитиэтин чилиэнэ Оксана Дмитриева көҕүлээтэ. Ол туһунан «Парламентская газета»…
27.03.24 09:39

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Сааскы саарбах кэмҥэ

Аламай маҥан күн абыралын, үтүөкэн үрүҥ күн үтүөтүн билэргэ үүммүт күнү үөрэ - көтө, сүргэ көтөҕүллэ көрсөр дьоллоох түгэн, саҕаламмыт саҥа күнү айхаллыыр астык түгэн тосхойдо. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт кубулуҥ - дьибилиҥ буолар, күлэн иһэн дьэбин…
27.03.24 09:44

Тыа сирэ

Андрей Находкин: Дьон күннээҕи кыһалҕаны эрэ буолбакка, тыа сирин сайдыытыгар кэскиллээх этиилэри туруоруста

Ил Түмэн сиргэ сыһыаннаһыыга, айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин бу күннэргэ бэйэтин уоукургар - Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар үлэлиир. Кини улуус баһылыга Дмитрий Тихоновы кытта улуус нэһилиэктэринэн сылдьан…
03.02.24 09:00

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Интэриниэт сайдан, билигин ханнык баҕарар тэрээһини дьиэҕиттэн да көрүөххүн, бэйэҕэр уһултаран да хаалларыаххын, социальнай ситимнэр нөҥүө тарҕатыаххын сөп. Оттон оччолорго ютуб да, зум да, бассаап да диэн суоҕа. Суруналыыс мунньахха тиийэн, уһун күнү быһа болҕойон олорон иһиттэҕинэ, ону хайдах өйдөөн ылыммытынан бэйэтэ ырытан-анааран суруйдаҕына эрэ, дьон-сэргэ сонуну билэр кыахтааҕа.

Интэриниэт сайдан, билигин ханнык баҕарар тэрээһини дьиэҕиттэн да көрүөххүн, бэйэҕэр уһултаран да хаалларыаххын, социальнай ситимнэр нөҥүө тарҕатыаххын сөп. Оттон оччолорго ютуб да, зум да, бассаап да диэн суоҕа. Суруналыыс мунньахха тиийэн, уһун күнү быһа болҕойон олорон иһиттэҕинэ, ону хайдах өйдөөн ылыммытынан бэйэтэ ырытан-анааран суруйдаҕына эрэ, дьон-сэргэ сонуну билэр кыахтааҕа.

Оччолорго үөрэх эйгэтигэр информацияны тиэрдэр хаһыатынан “Учуутал аргыһа” этэ. Бу хаһыаты 1999-2011 сылларга Октябрина Шамаева бэлэмнээн таһаарбыта. Соҕотох үлэһит буолан, күн солото суоҕа, хара сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри көмпүүтэригэр умса түһэн бэчээттии олороро -- харахпар бу көстөр. Аны учууталлар сугулааннара-сэминээрдэрэ, эчи, элбэҕин! Ону биири да көтүппэккэ, эппиэтинэстээҕэ бэрт буолан, саҕаланыаҕыттан бүтүөр диэри тулуйан-тэһийэн истэрэ.

a55925bc 343c 4018 9b66 98008e9f601a

Кини үлэлиирин саҕана үөрэх систиэмэтигэр араас элбэх уларыйыылар киирбиттэрэ. Чэ, холобура, биир кэлим эксээмэн да буоллун. Итинник курдук эмискэ кутуллан түспүт эҥин араас сонун өйдөбүллэри, тиэрминнэри уу сахалыы тылга көһөрөн, ааҕааччыга өйдөнүмтүө гына сэһэргиир эмиэ туспа уустуктардаах ээ. Чахчы таһымнаах эрэ киһи сатыыр дьыалата. Октябрина Михайловна ону кыайа-хото туппута.

 Эһиил өрөспүүбүлүкэ 100 сылын бэлиэтиибит. Оттон “Учуутал аргыһа” Саха сиригэр үөрэх сайдыытын кэрэһитэ буолар. Онон Октябрина Михайловна кэпсээнэ бэйэтэ устуоруйа диэн, үлэлээбит кэмин ахтарыгар көрдөстүбүт.

--“Учуутал аргыһа”,“Учительский вестник“ хаһыаттар 1992 сыллаахха, үөрэх оччотооҕу миниистирэ Б.Д.Слепцов көҕүлээһининэн, “Кэскил” оҕо хаһыатын эрэдээксийэтин иһинэн тахсар буолбута. Сүрүн эрэдээктэр Н.И.Протопопова этэ.

9ce94e74 159e 4052 85a6 44b4a9b043b4

"Кэскил", "Юность Севера", "Учуутал аргыһа", "Учительский вестник" хаһыаттар эрэдээксийэлэрин үлэһиттэрэ сүрүн эрэдээктэр Н.И.Протопопова кэбиниэтигэр  

Мин үөрэҕи аныгы кэм ирдэбилигэр сөп түбэһиннэрэн модернизациялааһын кэмигэр үлэлээбитим. Ол уларыйыылар олоххо киириилэрэ барыта биһиги хаһыаппытыгар сырдатыллара. 2001 сыллаахха биир кэлим судаарыстыбаннай эксээмэн (ЕГЭ) эксперименин Арассыыйа биэс эрэгийиэнигэр боруобалыырга быһаарбыттара. Олор истэригэр Саха сирэ баара. Хас уонна ханнык оскуолаларга аан бастаан ЕГЭ-ни ыытар, эксээмэни тутар пууннары тэрийии, хонтуруоллуур-кээмэйдиир матырыйааллары оҥоруу, о.д.а. боппуруостары СӨ Бэрэсидьиэнэ, Бырабыыталыстыбата, Үөрэҕин министиэристибэтэ, ким да тэлэ илик суолун тэлэн, оруннаахтык быһаарбыттара. Ону кэмигэр сырдатар, учууталларга тиэрдэр сорук биһиги иннибитигэр турара. Хаһыат сыллааҕы үлэтин сүрүн ис хоһооно онон торумнанара. 2009 сылга ЕГЭ штатнай эрэсиимҥэ киириитигэр биһиги өрөспүүбүлүкэбит балачча бэлэмнээх тиийбитэ.

Итини сэргэ педагог таһымын үрдэтии инники күөҥҥэ турара: учуутал хамнаһын улаатыннарыы, үлэ төлөбүрүн саҥа көрүҥүн киллэрии... Бу туһунан парламент истиилэрэ элбэхтэ буолбуттара.

d4d16e70 e42f 46ed bc50 9e55504ba795

Учууталлар улахан доҕотторо -- суруналыыстар О.М.Шамаева, В.Н.Угарова, Е.Г.Юмшанова

Үөрэтиини аныгы технологияларынан хааччыйыы, үөрэх саҥа кинигэлэрин бэлэмнээһин, ыраахтан олорон үөрэтии сатабылларын иҥэрии – барыта “Учуутал аргыһыгар” суруллара. Тыа сирин кыра кэмпилиэктээх дьоҕус оскуолаларын дьылҕалара улахан болҕомтоҕо тутуллубута. Саптахтарына -- нэһилиэк эстэр. Онон оннунан тутан хаалыы соруга турбута. Кинилэри нуорма-быраап өттүнэн хараанныыр докумуоннары суһаллык оҥоруу наадата тирээбитэ. Онно аналлаах мунньахтары Ил Түмэҥҥэ оччолорго үөрэх, доруобуйа харыстабылын, иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ А.Н.Жирков элбэхтэ тэрийбитэ. Дьокутааттар бу боппуруоска күүскэ үлэлээннэр, аччыгый оскуолалары сарбыйбатахтара.

Үөрэхтээһин кэлим бырайыагын саҥа түһүмэхтэрэ утум-ситим киирэн испиттэрэ. Ф.В.Габышева миниистирдиир кэмигэр “Үөрэхтээһин“ национальнай бырайыак, “Биһиги саҥа оскуолабыт” үөрэх стратегиятын олоххо киллэрии курдук сыраны-сылбаны эрэйэр улахан үлэ саҕаламмыта. Наука, тиэхиньикэ, саҥа информационнай технологиялар олус түргэнник сайда турар кэмнэригэр үөрэтии ньымалара эмиэ оннук тэтиминэн сайдан иһиэхтээхтэрэ олохпут ирдэбилэ буолбута. Онон федеральнай, өрөспүүбүлүкэтээҕи былаһаакка буолбут инновационнай оскуолалар үлэлэрин уопутун тарҕатарбыт.

04c699bd 68c0 4c46 969e 6f12055e3b13

Үөрэх ис хоһооно эмиэ саҥардыыны эрэйэрэ. 2005 сылтан “Тирэх үөрэхтээһин былаана” олоххо киирэн барбыта. Бу үөрэх былаана апробацияны бастакынан биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр ааспыта. Онуоха Ф.В.Габышева салалталаах үөрэх министиэристибэтэ, норуоппут уратытын учуоттаан, хас биирдии биридимиэккэ эрэгийиэннээҕи-национальнай компонены киллэриигэ үлэни ыыппыта. Бу үлэни норуот дьокутааттара кыраҕытык кэтээн, сүбэ-соргу буолбуттара. Маны Ил Түмэн сокуонунан барытын бигэргэппитэ.

Үөрэх федеральнай судаарыстыбаннай саҥа ыстандаартыгар (ФГҮөС) көһүү 2010 сылтан саҕаламмыта. Бу түгэҥҥэ биһиги тыабыт сирин кыра кэмпилиэктээх дьоҕус оскуолаларыгар саҥа ыстандаарты хайдах тоҕоостоохтук киллэриигэ эмиэ туспа үөрэтии наада буолбута. Төрөөбүт тылбыт норуот быһыытынан тыыннаах хааларбыт кэрэһитэ буоларынан, үөрэтии бырагыраамата хайдах оҥоһулларыгар улахан суолта ууруллубута. Саҥа ыстандаартынан үөрэтии ньымаларыгар кинигэлэрин оҥоруу соруга турбута. Кэбиниэттэр аныгы тэриллэринэн хааччыллан, үөрэтэр усулуобуйа тупсубута.

2007 сылтан оскуола иннинээҕи саастаах оҕону сайыннарыы, үөрэтии, иитии уопсай барыла оҥоһуллан, РФ 25 субъегар бэрэбиэркэни барбыта. Манна биһиги өрөспүүбүлүкэбит эмиэ бастакынан кыттан, оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин уопсай үөрэҕин федеральнай бырагырааматын оҥорууга сүрүн олук буолбута.

Итинник балысхан модернизация кэмигэр үөрэх министиэристибэтигэр, бэйэлэрин салайар салааларыгар ананан төрөөбүт курдук, дириҥ билиилээх, үлэлэригэр бэриниилээх исписэлиистэр үлэлээбиттэрэ: М.В.Никифорова, С.В.Брызгалова, Э.Н.Попова, Н.В. Ситникова, Е.Н.Колосова, Н.К.Петрова, М.В.Платонова, А.Н.Атласова, М.К. Петрова уо.д.а.

Уларыйыылары хамсатар күүс учууталлар буолалларынан, Идэни үрдэтэр институкка үлэ-хамнас тигинэччи барара. Дириэктэрдэр Р.Е.Тимофеева, О.М.Чоросова, Г.И.Алексеева салалталарынан тиһигин быспакка сэминээрдэр, кэмпириэнсийэлэр, педагогическай дьаарбаҥкалар буолаллара, онно сылдьан, бэйэбит да билиибит-көрүүбүт кэҥээтэҕэ. ТООЧИ саҥа көлүөнэ учуобунньуктарын, итиэннэ хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар төрөөбүт тылларын үөрэтэр кинигэлэрин ырытан оҥорууга үлэлэспитэ. Ити үлэни институт дириэктэрдэрэ С.В.Васильева, С.С.Семенова иилээн-саҕалаан тэрийэллэрэ.

c9a457de 707a 4bd1 ba82 6fad8c301dbb

"Азия оҕолоро" оонньууларга күрэхтэһэ кэлбит таиланнары кытта 

СӨ Үөрэҕин министиэристибэтэ киинтэн кэлэр уларыйыыларга эрэ үлэлээбэккэ, бэйэбит өрөспүүбүлүкэбит үөрэтэр-иитэр үлэтэ салгыы сайдарыгар эмиэ араас хабааннаах бырагыраамалары, бырайыактары олоххо киллэрэргэ бары кыаҕы түмэн үлэлиирэ. Ол курдук, дуальнай үөрэхтээһин олугун ууран, оскуоланы бүтэрэр хас биирдии оҕо олоххо тыын суолталаах идэни ылан тахсарыгар усулуобуйа тэриллэн, үтүө саҕалааһын үөскээбитэ. Билигин тыа да, куорат да оскуолаларыгар килиэп астыыр дьоҕус бэкээринэлэр, иистэнэр сыахтар, сылгы, таба иитэр хаһаайыстыбалар, мас, тимир ууһун кыһалара, о.д.а. тэриллэн, дьоҥҥо-норуокка туһаны аҕала тураллар. Орто анал идэлэри көҕүлүүр “WorldSkills” күрэхтэһиигэ биһиги үөрэнээччилэрбит Арассыыйаҕа инники күөҥҥэ өрүү сылдьаллар.

ЮНЕСКО бюротун кытта “Аартыка учуутала“, “Көс оскуола“ курдук бырайыактар олоххо киириилэрэ хоту сир сорох кыһалҕаларын толуйарга тирэх буоллахтара. Билигин Арассыыйаҕа Аартыка түөлбэтин сайыннарыы стратегията олоххо киирэ турар. Онно бастакы хардыы үөрэх сүнньүнэн оҥоһуллубута хайҕаллаах.

Үлэлиир кэммэр “РФ үөрэҕин туһунан” саҥа сокуон ылыллыбыта. Аныгылыы өйдөөх-санаалаах, ситиһиилэх, киһилии киһини иитэн таһаарар, үөрэх хаачыстыбатын үрдэтэр соруктар турбуттара. Миниистир А.С.Владимиров ити соруктары толорууга эдэрдии эрчиминэн күүскэ ылсан үлэлээбитэ.

2005 сыллаахха биһиги олоҥхобут киһи аймах тылынан айбыт уус-уран айымньытын кылаан чыпчаалынан биллэриллибитэ. Үүнэр көлүөнэни сиэр-майгы, духуобунас өттүнэн сайыннарыыга олоҥхо педагогикатын үөрэххэ, иитэр үлэҕэ туһаныыгы көҕүлүүр-сүбэлиир ыстатыйалары элбэхтэ “Учуутал аргыһыгар” таһаарбыппыт. Хомуспут эмиэ аан дойду таһымыгар сураҕыран, оскуола, уһуйаан тэрилтэлэригэр куруһуок быһыытынан үөрэтиллэр буолбута.

unnamed 1

Ити курдук, эбии үөрэхтээһиҥҥэ ыытыллар киэҥ хабааннаах үлэни барытын хабан сырдата сатыырбыт. Аны учууталлар аттестацияларын ааһалларын өйөөн, үөрэтэр методикаларыттан үллэстэр матырыйаалларын, урут үлэлии сылдьыбыт учууталлар туһунан ахтыыларын, о.д.а. суруйууларын хаһыакка миэстэ биэрэн бэчээттиирбит.

Үөрэхтээһин туһугар ис сүрэхтэриттэн кыһаллар уопсастыбаннай кэрэспэдьиэннэрдээх этибит: В.М.Анисимов, П.Р Дарбасов, Н.С.Николаев, М.Е.Винокурова, И.Г.Федоров, К.В.Павлов, Г.Б.Сюндюкова, У.А Шишигина  уо.д.а. Кинилэр эрэдээксийэбитин тумнубаттара, санааларын үллэстэн, кэпсэтэн бараллара.

Үөрэх министиэристибэтин эрэдээксийэлиир-таһаарар салаатын дириэктэрэ Н.Н.Винокурова, Норуот педагогикатын ассоциациятын салайааччы Н.И.Шарин, “Народное образование Якутии" сурунаалы таһаарар эппиэттээх үлэһиттэр Е.М.Заморщикова, Н.А.Расторгуева курдук үтүөкэннээх дьону кытта алтыһан үлэлээбит дьоллоохпун...

 

 

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (4)

This comment was minimized by the moderator on the site

2000 сыллар саҕаланыыларыгар үөрэҕирии эйгэтигэр үгүс уларыйыылар тахсыбыттара. Биһиэхэ,тыа сирин учууталларыгар,элбэх өйдөммөт түгэннэр бааллара. ,,Учуутал аргыһа'' хаһыат ,чахчы, аргыһынан буолбута. О. Шамаева таһаарар ыстатыйаларын педсоветтарга,методическай холбоһуктар мунньахтарыгар тута сылдьарбыт.Хаһыат учуутал үлэтигэр улахан көмөлөөҕө.

This comment was minimized by the moderator on the site

Кырдьыга да,сахалыы "Учуутал аргыһа " диэн хаһыат олус бэркэ тахсан иһэн тохтоон хаалбыта хомолтолоох, саха тыллаах учуутал баарын тухары бэйэ тылынан тахсар хаһыат баар буолуохтаах дии саныыбын,оччоҕо эрэ төрөөбүт тыл көйгөтүллүбэккэ бары араҥа учуутал ийэ тылынан ааҕарын,санаа атастаһарын көҕүлүөх этэ.Хаһыат күннээҕи тыҥааһыннаах боппуруостары сэргэ учуутал айымньылаах үлэтин сырдатар этэ,ол,биллэн турар,уопуту атастаһарга көҕүлээбитэ.Республика араас муннугар үлэлиир дьон үлэтин сэргиирбит,саҥа хайысханы тутуһан үлэлииргэ кыһанарбыт. Корреспондент Октябрина Шамаева кыһамньылаах үлэтин бэлиэтиир тоҕоостоох,биир киһи холугар улахан үлэ этэ.Билигин сөргүтүллэн учууталларга аналлаах хаһыат тахсара буоллар үөрүүнэн ааҕыах,туһаныах этибит.Хайа да кэмҥэ суруллубут,бэчээттэммит умнуллубат,үйэлээх буолар буоллаҕа.

This comment was minimized by the moderator on the site

Биһиги дьиэ-кэргэн олохпутун учуутал идэтин талан, оҕолору иитиигэ- үөрэтиигэ анаабыппыт. Ийэм эмиэ учуутал этэ, онно урут компьютер, телефон, интернет суох кэмигэр, үлэтигэр араас методичкалары, сурунааллары уонна "Учительская газета" диэн бүтүн сойуустааҕы хаһыаты суруттаран үлэтигэр туһанар этэ. Ону батыһан мин эмиэ үлэбэр анал сурунааллары, хаһыаты туттар буолбутум. 90- с сыллар ортолоруттан Саха сиригэр үөрэҕирии күүскэ сайдан, араас уларыйыы, саҥа сүүрээн киирбитэ. Дьэ манна бэйэбит судаарыстыбаннаспыт сайдан, өрөспүүбүлүкэбит үөрэҕириитэ инники күөҥҥэ тахсан, саҥаны, уратыны биһиги Сахабыт сиригэр саҕалыыр буолбуппут. Бу кэмҥэ "Учуутал аргыһа" саамай сөпкө толкуйданан, тэриллэн таһаарыллар буолбута. Үөрэхтээһиҥҥэ буолар саҥардыы, уларытыы, тупсарыы барыта бу хаһыат нөҥүө тарҕанан, олохтоох учууталлар, үөрэҕирии сайдыытыттан
хаалсыбакка үлэлиир кыахтаммыппыт.
Бу хаһыакка үөрэхтээһиҥҥэ туох уларыйыы, саҥа сүүрээн, араас мунньах, күрэхтэр, научнай конференциялар бары сырдатыллар тахсар этилэр. Кырдьыга баара мин бу хаһыаты элбэх киһи бэлэмнээн таһаарара буолуо дии саныыр этим, онтум биир киһи суруйан, бэлэмнээн бэчээттэтэрин билэн улаханнык соһуйбутум. Чахчы кыахтаах, киэҥ билиилээх, үчүгэй бэлэмнээх эрэ киһи ылсар үлэтэ. Билиҥҥи кэмҥэ, учууталларга, иитээччилэрэ аналлаах тус хаһыат баара буоллар олус туһалаах буолуо этэ. Биһиги Сахабыт сиригэр, араас эйгэҕэ сайдыы балысханнык барар, культура буоллун, искусство буоллун, спорт буоллун, саҥа информационнай технология, үөрэҕирии буоллун.
Манна барытыгар учуутал үлэтэ сүрүн төрүөт буолар. Онон, мин санаабар, "Учуутал аргыһын" курдук саҥалыы формалаах көрдөрөр, билиһиннэрэр бэчээттэммит таһаарыы баар буолара булгуччулаах.

This comment was minimized by the moderator on the site

Кырдьык, хаьыакка бэчээттэнэр ыстатыйалар учуутал тубуктээх улэтигэр туттарыгар кеме буолара саарба5а суох.Хаьыат учуутал куннээ5и улэтигэр туттар баай ис хоьоонноох матырыйааллаах, улэбитигэр кеме-тирэх буолара .Хас биирдии нуемэрэ учуутал методическай таьыма урдууругэр,республика иьигэр уерэхтээьиццэ сыьыаннаах саца уларыйыылары киьи бол5омтотун тардаллара.Маны барытын иилээн са5алаан, сацаттан саца керуулэри арыйталаан бэчээткэ бэлэмниирэ Шамаева Октябрина Михайловна. Бу хаьыат оло5у кытта тэццэ хаамсар,улэ сэьэнин кэпсиир, инникигэ сирдиир суолдьут буолбута.

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением