Тоҕус ый тымныылаах Саха сиригэр гаас оттук да, уматык да быһыытынан суолтата улахан. Ону бэлиэтээн туран, РФ Энэргиэтикэҕэ министиэристибэтин анал бырагырааматыгар киллэрэн, бу салаа сайдарыгар субсидия көрүллэрин Ил Дархан туруоруста. “Газпром” АУо салалтатын кытта көрсөн, Битиимҥэ, Пеледуйга, Орто Наахараҕа, Чамчаҕа, Толооҥҥо “Сибиир күүһэ” гаас ситимиттэн утахтары тардар туһунан кэпсэттилэр, бырайыагын оҥорорго сүбэлэстилэр. Социальнай гаастааһын чэрчитинэн “Газпром” хампаанньа 5,8 млрд. солк. үбүнэн көмөлөһөрүн биллэрдэ.

***

Абый улууһун Белай Горатыгар «Якутопторг» атыы-логистическай киинэ аһылынна. Дьэ, мантан ыла хотулар оҕуруот аһын, фруктаны, онтон да атын аһы-үөлү Дьокуускай сыанатынан атыылаһар буолуохтара. Бу киинтэн бородууктаны Аартыка үс улууһун нэһилиэнньэлээх 12 пуунугар тиэрдиэхтэрэ. Маннык логистическай кииннэри тутар туһунан Ил Дархан 2020 сыллааҕы Анал этиитигэр эппитэ.

***

Кыайыылары кэпсээтэххэ, Дьокуускай Чочур Мырааныгар аһыллыбыт “Үрдэл” паарка Сочига ыытыллыбыт Арассыыйатааҕы “Хрустальное колесо” куонкуруска “Сыл арыйыыта” уонна “Аһаҕас халлаан анныгар бастыҥ паарка” ааттары ылла.

Режиссер Михаил Лукачевскай “Бөртөлүөт” киинэтэ “Киношок” бэстибээлгэ “Золотая лоза” диэн сүрүн наҕараадаҕа, итиэннэ үс анал бириискэ тигистэ.

Оттон Валентина Романова-Чыскыырайы норуоттар икки ардыларынааҕы “Asia Pacific Screen Awards” диэн бириэмийэ “Бастыҥ оруол” номинациятыгар туруорбуттар. Москваҕа ыытыллыбыт “Көмүс күһүн” быыстапкаҕа Саха сирин тыа хаһаайыстыбатын  бородууксуйатын оҥорон таһаарар 5 тэрилтэтэ кыһыл көмүс мэтээлинэн бэлиэтэннэ: “Кладовая Олекмы” (Өлүөхүмэ), “Тумул” (Мэҥэ Хаҥалас), “Чаппанда” (Ньурба) , “Кулаада” (Чурапчы), “Оленекский” (Өлөөн). Спорка Арыйаан Тютрин кэнниттэн ситиһии бөҕө. Биэс тустуукпут Хабаровскайга “Ерофей” турнирга бастаата. Петр Захаров Чикагатааҕы марафоҥҥа сүүрдэ. Елена Тарасова, Альберт Моисеев, Тускулаана Потапова хараҕа суохтарга пауэрлифтинг Арассыыйатааҕы Кубогар миэстэлэстилэр. Валерий Ергалов, Виктор Касимов самбоҕа кыайдылар. 100 харахтаах дуобакка Европа чемпионатыгар Матрена Ноговицына бастаата.

***

Уһук Илин уокурук олохтоохторо салгын тырааныспарынан удамыр сыанаҕа сылдьалларыгар анаан федеральнай бүддьүөттэн субсидия көрүллэрин Саха сирэ бастакынан туруорсубута. Уонна, киһи кыһыйыах, ол чэпчэтиинэн туһанар куораттар испииһэктэриттэн бэйэтэ туоратыллыбыта. Ол төрүөтэ – бүддьүөт эбэһээтэлистибэтигэр лимииттэрэ, атыннык эттэххэ, үптэрэ-харчылара тиийбэтэх. Дьиҥэр, Дьокуускайыҥ диэн РФ саамай улахан иэннээх субъегын киин куората буоллаҕа дии. Манна 300 тыһыынчаттан тахса киһи олорор. Аны туран, улуустар үксүлэрэ соҕуруу Дьокуускай аэропордуттан көтөллөр.

Дьэ, ол иһин Ил Түмэн дьокутааттара, ити дьаһалы сөбө суох быһаарыынан ааҕан, тиһэҕэр диэри туруулаһарга соруммуттара. Бастакы туруорсааччынан СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын “Биир ньыгыл Арассыыйа” фракцията буолбута. Вице-спикер Антонина Григорьева салалтатынан бу дьыл кулун тутар 11 күнүгэр былаас баартыйатын Генеральнай сэбиэтин сэкирэтээригэр, Федеральнай Мунньах Федерацияҕа Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Турчакка эбии харчы көрдөөн суруйбуттара. Маныаха сурукка сүрүн тирэх оҥостубут докумуоннара – РФ Бырабыыталыстыбатын 2018 сыл кулун тутар 2 күнүнээҕи 215-с №-дээх уурааҕа.

Госдума тырааныспарга уонна тутууга кэмитиэтэ суругу РФ Тырааныспарга министиэристибэтигэр аадырыстаабыта. Онуоха тустаах министиэристибэ РФ Бырабыыталыстыбатын I солбуйааччыта Андрей Белоусов кыттыылаах мунньахха бу суругу бэбиэскэҕэ туруоран, РФ Бырабыыталыстыбатын резервнэй пуондатыттан үп эбии көрүллэрин туруорсубута. Мунньах боротокуолугар олоҕуран, ити этиини РФ Бырабыыталыстыбатын көрүүтүгэр киллэрбиттэрэ.

Дьэ, ол кэнниттэн күүстээх үлэ барбыта. Атырдьах ыйын 4 күнүгэр СӨ Тырааныспарга уонна суол хаһаайыстыбатыгар миниистирэ Владимир Сивцев бу боппуруоһунан пресс-кэмпириэнсийэ ыыппыта. Онно кини эппитэ: “Дьокуускайтан Москваҕа уонна Санкт-Петербурга диэри бары категория гражданнарга субсидиялаах билиэти туруорсан, Росавиацияҕа уонна федеральнай минтранска сайаапка ыыттыбыт. Былырыын сайаапка биэрэрбитигэр, “авиасалон 10%-на эрэ субсидиялаах билиэт буолуохтаах” диэн этэ. Оттон билигин биһиги 40% буоларын ситиһэр соруктаахпыт”,-- диэн.

Ити кэнниттэн Ил Дархан Айсен Николаев быһа эпииригэр: "РФ Бырабыыталыстыбатын дьаһалын бырайыага бэлэм. Ону бигэргэттэхтэринэ, бу сыл бүтүүтэ Москваҕа, Санкт-Петербурга диэри субсидиялаах билиэттэр баар буолуохтара", -- диэн хоруйдаан үөрдүбүтэ.

Ол күүппүт күммүт үүннэ – РФ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлэ Михаил Мишустин Уһук Илинтэн чэпчэтиилээх билиэтинэн көтөргө анаан РФ Бырабыыталыстыбатын резервнэй пуондатыттан эбии 490 мөлүйүөн солкуобайы көрөр туһунан дьаһалга илии баттаата!

Бу нэдиэлэҕэ «Якутия», «АЛРОСА» хампаанньалар Росавиацияны кытта Сөбүлэҥ түһэрсиэхтэрэ. Оччоҕо Саха сирин олохтоохторо Москва уонна Санкт-Петербург куораттарга чэпчэтиилээх билиэттэринэн көтөр буолуохтара.