Бу сугулаан “Тырааныспар” диэн тиэмэлээх ыытылынна. 2030 сылга, итиэннэ барыллаан 2035 сылга диэри айаны-сырыыны сайыннарыы тосхолун ырыттылар.

    --Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр 3 федеральнай суол баар: “Лена”, “Халыма”, “Бүлүү”. Балар 5 ый устата толору туһалаабаттар. Ол төрүөтэ -- Өлүөнэ, Бүлүү, Алдан өрүстэри туоруур муосталар суохтара. Кыһын эрэ массыына туох да эрэйэ, мэһэйэ суох айанныыр. Сайынын -- паромҥа анньыһыы, күһүн-саас -- хаайтарыы. Аны туран, Саха сирэ наһаа киэҥин билэҕит. Хотугу улуустарга сөмөлүөтүнэн эрэ тиийэҕин. Ол иһин дьоҕус авиация сайдыахтаах. Муоста уонна дьоҕус авиация – биһиги тыын кыһалҕабыт. Стратегияҕа бу икки боппуруоһу инники күөҥҥэ тутуохха наада, -- диэн Ил Дархаммыт Бэрэсидьиэн истэригэр туруоруста.

Манна даҕатан эттэххэ, Өлүөнэ муостатын иккис түһүмэҕин бырайыактыыр сметатын докумуона судаарыстыбаннай экспертизаны ааһарга бэлэмин биллэрдилэр.

  Бастакы түһүмэҕэ диэн территориятын бырайыактыыр сметатын докумуона этэ. Оттон иккиһэ – муоста бэйэтин киэнэ. Онон сыарҕа миэстэтиттэн сыыйа сыҕарыйан эрэр.

Онно тэҥнээтэххэ, Бэс Күөлүн ойуур баһаарын кэнниттэн чөлүгэр түһэрии үлэтэ ат ойутарынан түргэнник барда.

Бүтэһик дьиэлэр күлүүстэрин бу бэнидиэнньиккэ туттардылар. Дьэ, онон сүтүктээхтэр бары толору хааччыллыылаах, иккилии мэндиэмэннээх, аныгылыы тупсаҕай тутуулаах коттеджка киирдилэр, саҥа хотонноругар сүөһүлэрин баайдылар.

– Ил Дархан Бэс Күөлүн чөлүгэр түһэриигэ өрөспүүбүлүкэтээҕи хамыыһыйаны тэрийэн, миигин салайааччынан анаабыта, -- диир Дмитрий  Бердников. -- Тахсыбыт хоромньуну ааҕыы үлэтэ уталыппакка ыытыллан, олохтоохтору кытары көрсөн, туох наадатын, ханнык матырыйаалынан оҥорору быһаарсан, дьиэни-уоту тутуу атырдьах ыйын 20 күнүттэн саҕаламмыта. Бөһүөлэккэ аны саҥа оскуола тутуллуохтаах.

Дьэ, оскуола тутуллара бэрт бөҕө буоллаҕа дии. Бу соторутааҕыта киин үөрэх кыһаларыгар туттарсан киирии көрдөрүүтүнэн Уһук Илин 20 бастыҥ оскуолатын рейтинин таһаардылар.

Киһи үөрэрэ диэн, 20-тэн тоҕуһа – Саха сирин кыһалара! Бастакы миэстэҕэ – Өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй. Үһүскэ – В.П.Ларионов аатынан физико-тиэхиньиичэскэй лиссиэй, төрдүскэ – классическай гимназия, бэһискэ -- куораттааҕы лиссиэй, сэттискэ – 2-с оскуола (НПСОШ), тохсуска – 31-с оскуола, уон биирискэ – Чиряевтар ааттарынан национальнай гимназия, уон бэһискэ – 26-с оскуола, уон алтыска – 17-с оскуола.

Ити соҕуруу үөрэнэ барбыт ыччаппыт төрөөбүт Сахаларын сиригэр төннөн кэлэн, өрөспүүбүлүкэбит сайдарын туһугар үлэлиэхтэрэ диэн бүк эрэнэбит. Хоту да барыахтарын сөп, онно олох усулуобуйата сылтан сыл ахсын тупсан иһэр. Ол туоһутунан, холобура, бу үс хонуктааҕыта Усуйаана Уус Куйгатыгар атыы-логистическай киинэ аһыллыбыта буолар.

Оттон ааспыт нэдиэлэҕэ маннык кииннэммит абыйдар: “Бородуукта сыаната 25 бырыһыан түстэ. Араас көрүҥэ барыта баар. Сибиэһэй ас-үөл дэлэй”, -- диэн үөрүүлэрин үллэһиннилэр.

Хотулары ахтыбычча, Орто Халыма куоратын аэропордугар хаайтарбыт пассажирдары бүгүн Певеккэ тиэрдиэхтэрэ. Санатахха, Дьокуускайтан көтөн иһэн, “Bombardier Dash 8 Q-300” сөмөлүөт арыытын дабылыанньата түһэн, көтөр аал Орто Халымаҕа олорбута. Бу айдааннаах “Якутия” авиа-хампаанньа саҥа генеральнай дириэктэрин бу ый бүтүөр диэри аныылларын биллэрдилэр. Хас да кандидатура баар үһү да, кимнээҕин чып кистэлэҥҥэ туталлар. Чэ, ким да буоллун, кылаабынайа, өрүү “тиийбэт тирии, таппат тараһа” курдук сылдьар тэрилтэни өрө тардыан наада. Хата, үөрүүлээх сонун – бэҕэһээҥҥиттэн, ол эбэтэр алтынньы 21 күнүттэн, туруорсубут чэпчэтиилээх авиа-билиэттэрэ атыыга таҕыстылар. Бу субсидиялаах билиэттэринэн нэһилиэнньэ бары араҥата туһанар кыахтаах.  

Ити курдук, нэдиэлэ 7 күнүн иһигэр өрөспүүбүлүкэ сайдыытыгар суолталаах элбэх түгэн буолан ааста. Олортон биирдэстэрэ – Ил Түмэн ХХХ пленарнай мунньаҕа. Ол туһунан хаһыаппыт 4-5 балаһаларыгар сиһилии аах.