Алтынньы 1 күнүттэн

Аһара төлөммүт нолуок

Урут нолуок аһара төлөммүт буоллаҕына, ол харчыны атын нолуок төлөбүрүгэр ыытар көҥүллэммэт этэ. Ордук суума аныгыскы сылга көһөн биэрэрэ. Ол сокуон билигин көтүрүлүннэ. Онон саҥа быраабыланан, өскөтүн нолуоккун аһара төлөөтөххүнэ, ордук суумаҕын ханнык баҕарар атын федеральнай, эрэгийиэннээҕи эбэтэр олохтоох нолуок төлөбүрүгэр ыытыаххын сөп. Саҥа уларыйыы ыстараапка уонна пеняҕа эмиэ сыһыаннаах.

Уурунуу харчы страховката үрдээтэ       

– Билигин уурунуу харчы страховкатын суумата 1,4 мөл. солк. элбээбэт. Ол гынан баран, үгүс түгэҥҥэ страховка суумата “умайбыт” харчы сууматын толуйбат. Өскөтүн баан лиссиэнсийэтин сүтэрдэҕинэ, дьон уурунуу харчытын барытын “уматар” кутталлаах. Онон оннук түгэҥҥэ страховка сууматын 10 мөл. солк. тиийэ үрдэттибит. Оччоҕо гражданнар көмүскэллээх буолаллар. Харчыларын сүтэрбэттэр. Оттон бааннар эбии страховка харчытын киллэрэннэр, экэниэмикэ сайдыытыгар ыытыахтара, – диэн РФ Госдуматын бэрэссэдээтэлэ Вячеслав Володин иһитиннэрдэ.  

Коммерческайа суох уопсастыбаннай түмсүүлэр (НКО), уопсастыбаннай өҥөлөрү оҥорооччулар, биир кэлим реестр дьоҕус тэрилтэлэрэ,  олорор дьиэ табаарыстыбалара (ТСЖ) – кылааттарын үрдэтиллибит ыстаапканан страховкалыыр кыахтаннылар.

“Мир” хаартаҕа көһүү

Алтынньы 1 күнүттэн социальнай суолталаах төлөбүрдэр аны “Мир” эрэ хаартаҕа түһэр буоллулар:

• * биэнсийэ уонна биэнсийэ пуондатын социальнай төлөбүрдэрэ;
• * ыйдааҕы оҕо босуобуйата, ийэ буолуохтаах дьахтарга ананар босуобуйа, оҕо көрөн олорор ийэлэргэ босуобуйа;
• * үлэтэ суоҕунан босуобуйа;
• * 3 саастарыгар диэри үһүс уонна онтон кэлэр оҕо ыйдааҕы босуобуйата;
• * 3-7 саастаах оҕолор босуобуйалара;
• * радиацияттан эмсэҕэлээбиккэ босуо­буйа.

— “Мир” – үрдүк көмүскэллээх национальнай төлөбүр систиэмэтэ. Visa уонна MasterCard оннук көмүскэли кыайан хааччыйбаттар. АХШ Госдепын уонна да атын омук тэрилтэлэригэр бас бэринэр систиэмэлэр, – диэн Вячеслав Володин эрдэ этэн турардаах.

Санатан эттэххэ, Арассыыйа Баана биэнсийэлээхтэр “Мир” хаартаҕа көһүүлэрин 2020 сыл ахсынньы 31 күнүгэр диэри уһаппыта.   

Ааптар бырааба

Өскөтүн социальнай сыһыарыыны оҥорооччу ааптар быраабын кэстэҕинэ, Роскомнадзор буруйдаахха ол туһунан иһитиннэрии ыытыаҕа. Ол кэннэ буруйдаах биир суукка иһигэр сыһыарыы бырагырааматын бас билээччитин сэрэтиэхтээх. Кини көҥүлэ суох эбийиэктэри биир суукка иһигэр бобуохтаах. Өскөтүн оннук оҥоһуллубатаҕына, информационнай ресурс бас билээччитэ буруйдаах сыһыарыытын хааччахтыыр,тохтотор бырааптанна.

Табаар маарката

Духуу, туалетнай уу, фотоаппараат, фотовспышка уонна лаампа-вспышката булгуччу мааркаланаллара ирдэнэр буолла. Холобур, өскөтүн фотоаппаратуура алтынньы 1 күнүгэр диэри омук сириттэн атыылаһыллыбыт  уонна ол кэннэ Арассыыйаҕа киирбит буоллаҕына, 2020 сыл алтынньы 31 күнүгэр диэри булгуччу мааркаланыахтаах.  

Алтынньы 2 күнүттэн  

Оҕолоох ыалларга төлөбүр

2020 сыл муус устар 1 күнүттэн алтынньы 1 күнүгэр диэри 3 саастарын ситэ илик биир эбэтэр икки оҕолоох ыалларга ыйдааҕы бособуойалара, өскөтүн дьиэ кэргэн орто дохуота эрэгийиэҥҥэ  тиийинэн олоруу 2 кээмэйиттэн аччыгый буоллаҕына, уһаан биэрэр этэ. 

– Судаарыстыба сүрүн соруга – оҕолоох ыаллары өйөөһүн уонна кинилэргэ көмөлөһүү буолар. Маннык сокуон ылыллан, судаарыстыба өйөбүлүнэн туһанар ыал ахсаана элбээтэ, – диэн Вячеслав Володин бэлиэтээтэ. 

Алтынньы 2 күнүттэн төлөбүрү уһатарга суругунан сайабылыанньалары ылар буолуохтара. Автоматическай уһатыы тохтотулунна.

Алтынньы 5 күнүттэн

Аһымал аахсыйа хоппото

Арассыыйа сокуонугар аһымал аахсыйаларга үбү-харчыны сиэртибэлиир хоппо туһунан саҥа өйдөбүл киирдэ. Онно этиллэринэн, аһымал аахсыйаны тэрийээччи хоппотун таһыгар толору аатын, аадырыһын, өскөтүн баар буоллаҕына саайтын, туох сыалга-сорукка үп-харчы хомулларын туһунан иһитиннэриилэри булгуччу суруйуохтаах. Ону таһынан, коммерческайа суох тэрилтэ үбү-харчыны туттуу туһунан отчуоту таһаарыахтаах, ол иһигэр тэрилтэ саайтыгар эмиэ көстүөхтээх.  

Алтынньы 12 күнүттэн

Харчы иэһиир тэрилтэлэри хонтуруоллааһын

Өскөтүн харчыны иэһиир тэрилтэ (микрофинансовая организация, МФО) Арассыыйа Баанын дьаһалларын толорбот уонна бэрэбиэркэҕэ мэһэйдэһэр буоллаҕына, регулятор үлэтин-хамнаһын тохтотор бырааптанна. Оннук түгэҥҥэ харчыны иэһиир тэрилтэ туох төрүөтүнэн үлэтэ-хамнаһа тохтотуллубутун туһунан биллэриини хонтуоратыгар уонна саайтыгар булгуччу таһаарыахтаах.       

Ломбард үлэтин сааһылааһын

Мантан ыла анал судаарыстыбаннай реестргэ киирбэтэх тэрилтэлэр ломбард диэн ааттаналлара бобулунна. Аны туран, сойуом солуок бэриллибит мал сыанатыттан үрдүк буолуо суохтаах. Маны таһынан, 300 тыһ. солк. үрдүк суумалаах, төттөрү атыылаһыллыбатах мал, аһаҕас атыы нөҥүө атыыланара ирдэнэр буолла.

Дактилоскопия      

Саҥа сокуон РФ гражданствотын ылар омук гражданнарын уонна гражданствота суох сирэйдэри булгуччу дактилоскопическай бэлиэтээһини ааһалларын ирдиир буолуоҕа. Маны сэргэ РФ гражданствотын 18 саастарыттан үөһэ саастаах РФ гражданстволаах оҕолордоох дьон чэпчэтиллибит усулуобуйанан ылыахтарын сөп буолла.

Алтынньы 19 күнүттэн

Тимир көлөлөөхтөр гражданскай эппиэтинэстэрин (ОСАГО) дуогабара       

Тимир көлөлөөхтөр  булгуччулаах гражданскай эппиэтинэһи сүгэллэрин туоһулуур (ОСАГО)  дуогабар электроннай көрүҥүн үп-харчы платформатын көмөтүнэн түһэрсиэххэ сөп буолла. Маннык систиэмэ автострахование усулуобуйаларын тэҥнээн көрөргө көмөлөһөр. Үп-харчы платформаларын реестрин Арассыыйа Баана үлэлэтэр.    

Латарыайа ирдэбиллэрэ кытааттылар

Экэниэмикэ эйгэтигэр буруйу оҥорбут уонна суутунан буруйун болдьоҕо туола илик киһи латарыайа тэрийэрэ бобулунна. Ону сэргэ, латарыайа тэрийээччи кэтэбил уорганнарыгар барыһы ылааччылар, латарыайаны тэрийээччилэр, уо.д.а. тустарынан сибидиэнньэлэри биэриэхтээх. Кинилэр истэригэр оффшорга бэлиэтэммит дьон суох буолуохтаахтар.

Алтынньы 30 күнүттэн

Кальян бобуллуоҕа

Никотин састааптаах бородууксуйаны уонна кальяннары кафеларга, эрэстэрээннэргэ, уо.д.а. общепит тэрилтэлэригэр туттар бобуллуоҕа. Ити сокуон официальнай үлэһиттэри хаарыйбат.