Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -37 oC

Ыал буолар ыллыктаах санааны ылыныы туһугар, эппиэтинэһи сүгүү, кыайыгас-хотугас буолуу, сыалы-соругу таба туруорунуу, ону ситиһэргэ таба суолу тайаныы наада. Дьиэ кэргэн ууһуохтаах-тэнийиэхтээх, сайдыахтаах-үүнүөхтээх, дьиэ-уот туттуохтаах, тиэргэннээх, олбуордаах, хаһаайыстыбалаах буолуохтаах, сиэри-туому тутуһуохтаах.

Ыал буолар ыллыктаах санааны ылыныы туһугар, эппиэтинэһи сүгүү, кыайыгас-хотугас буолуу, сыалы-соругу таба туруорунуу, ону ситиһэргэ таба суолу тайаныы наада. Дьиэ кэргэн ууһуохтаах-тэнийиэхтээх, сайдыахтаах-үүнүөхтээх, дьиэ-уот туттуохтаах, тиэргэннээх, олбуордаах, хаһаайыстыбалаах буолуохтаах, сиэри-туому тутуһуохтаах.

Эттэххэ дөбөҥ эрээри, маны барытын илии иһигэр тутан бүтэй сымыыттыы куһаҕаны, мөкүнү киллэрбэккэ бэйэ эйгэтигэр сыһыаран көлүөнэ ситимэ дьону, олоҕу салҕааччы, норуоту хаҥатааччы – оҕолору дьоһун дьон гына иитэн-үөрэтэн таһаарыы чэпчэки буолбатах. Бу түгэҥҥэ дьиэ-кэргэн тутаах дьонноро ийэлээх аҕа ил-эйэ тыыннаах, ичигэһинэн илгийэр, сылааһынан сылаанньытар, сырдыгынан сыдьаайар эйгэни олохтууллара олох суруллубатах сокуона, ирдэнэр ирдэбилэ буолар. Дьиэ-уот куйаастан куотар, тымныыттан харыстанар эрэ уораҕай буолбатах, дьиэ-уот ыал суон дурдата, халыҥ хаххата,  араас тас дьайыыттан харысхаллара, түктэри туттунууттан көмүскэллэрэ.  

 “Айыыһыт хотун арчытынан”

Бу күннэргэ биһиги, хатастар, “Айыыһыт хотун арчытынан” диэн айыыһыттара анаабытынан, иэйэхситтэрэ иэйбитинэн талбыт курдук талааннаах, дьоһун дьоҕурдаах  Денис уонна Сардаана Колосовтар дьиэ кэргэн ырыа-тойук доҕуһуоллаах, үҥкүү киэргэллээх үтүөкэн кэнсиэрдэригэр сылдьан, санаабыт көтөҕүллэн, дууһабыт үөрэн тарҕастыбыт.

Кинилэр түөрт уолу, икки кыыһы күн сирин көрдөрөн, олох үтүөтүн биллэрэн, эйэҕэс-сайаҕас тапталга күөлэһитэн, истиҥ сылаас эйгэҕэ иитэллэр. Алта оҕо бары сүрүн үөрэхтэрин таһынан хас биирдиилэрэ эбии дьарыктаахтар – үҥкүү, ырыа, уруһуй, футбол о.д.а. Бу манна түгэнинэн туһанан, Хатаспытыгар оҕо аймах сайдарыгар-үүнэригэр толору үчүгэй усулуобуйа баар диэн тоһоҕолоон бэлиэтиэххэ наада: Хатастааҕы оҕо ускуустубаларын оскуолата, “Ситим” айымньы дьиэтэ, 7 нүөмэрдээх оҕо спортивнай оскуолата, “Тускул” култуура киинин иһинэн үлэлиир “Көмүс дорҕооннор” оҕо образцовай вокальнай устуудьуйата.

ee91a69d 22da 4ddb 842f 89d169ae3959 1

Элбэх оҕолоох дьиэ-кэргэн ийэтэ Сардаана Егоровна биир күнэ маннык саҕаланар. Сарсыарда алта аҥаар чаас... Будильник тыаһа дьиэлээхтэри уһугуннарар, ийэлэрэ бу сырыыга кэнсиэргэ бэлэмнэнэн сарсыарданан биирдэ утуйбута – көстүүмнэр сууйуулара, араас эбилик киэргэллэрэ, хас биирдии нүөмэри өйүгэр-санаатыгар сааһылаан тупсаран биэрии түбүгэ. Төһө да уутун хамматар ойон туран, сарсыардааҥҥы аһылыгы бэлэмнии сылдьан өйүгэр күннээҕи былаанын оҥордо. Устудьуон уоллара Спартак педагогическай үнүстүүккэ үөрэнэр, онон сэттэлээх оптуобуска тахсыахтаах.

Уоннааҕы биэс оҕо Хатас орто оскуолатыгар үөрэнэллэр, быйылгы үөрэх сылыгар бары бастакы симиэнэҕэ үөрэнэр буоланнар, төрөппүттэрэ абыраннылар. Сүрүн үөрэхтэрин кэнниттэн оҕолор бары сөбүлүүр дьарыктаахтар, ким ыллыыр-үҥкүүлүүр, иистэнэр, футболлуур, уруһуйдуур.

Варялаах Диана эбиэттэн киэһэ “Кэрэли ” оҕо образцовай устуудьуйатыгар (салайааччы СӨ култууратын туйгуна Татьяна Окороковаҕа) дьарыктаналлар, онтон кэнсиэр бэлэмнэниитигэр хаалан үҥкүүлэрин чочуйуохтара. Варя Хатастааҕы оҕо ускуустубаларын хореграфия кылааһын туйгуннук бүтэрбитэ. Диана хореография кылааһыгар үөрэнэр. Ярослав бу оскуолаҕа ойуулуур-дьүһүннүүр ускуустуба кылааһыгар дьарыктанар. Витя баян кылааһыгар киирдэ. Икки кыралар Денис, Витя Хатастааҕы 7 нүөмэрдээх оҕо спортивнай оскуолатыгар футболга  дьарыктаналлар.

7be5fd75 3096 42e1 adff 6d8528666f9a

Сардаана Егоровна Хатастааҕы “Кэрэчээнэ” уһуйааҥҥа иитээччи көмөлөһөөччүтүнэн уонна ыстаапка аҥаарыгар “Тускул” култуура киинигэр көстүмүөрүнэн үлэлиир буолан, кини күнэ эмиэ оҕолорун курдук чуолкай былааннаах буоллаҕына эрэ сатанар. Ханнык эмэ түгэҥҥэ күннээҕи  былаан ыһылынна даҕаны, буккуллуу-тэккиллии,  бытаарыы тахсар. Сардаана элбэх оҕолоох дьиэ-кэргэҥҥэ убайдар-бырааттар ортолоругар улааппыт соҕотох кыыс кыра эрдэҕиттэн дьиэ үлэтин бүтэрэ-оһоро сылдьарга үөрэммитэ ыал буолан хаһаайыстыбаны тутууга, дьиэ-кэргэн олоҕун былааннааһыҥҥа көмөлөспүтэ. Ийэтэ Александра өттүттэн өҥү-дьүһүнү дьүөрэлээһиҥҥэ, кыраттан даҕаны эбэн-сабан элбэҕи таһаарыыга дьоҕур баар, онтон аҕатын өттүттэн көҥүл санааны күөмчүлээбэккэ баары иһиттэн таһаарар санаа баар буолан сатаабаппын диэн саллыбат, билбэппин диэн толлубат майгылаах.

Үлэтин таһынан “Тускул” култуура киинин иһинэн “Сатабыл” хореографическай ансаамбылга, “Күн ийэ” элбэх оҕолоох ийэлэр вокальнай ансаамбылларыгар сылдьар. Колосовтар ыал буолууну эппиэтинэс, үрдүк анал быһыытынан ылынан оҕо туһугар, кинилэр сайдалларын-үүнэллэрин, олоххо бэйэлэрин миэстэлэрин булалларын хааччыйарга бары күүстэрин уураллар. 

2024 сылга Ярик Санкт-Петербурга, кыргыттар Монголияҕа уруһуй, үҥкүү түһүлгэтигэр бара сырыттылар, бу сотору Казань куоракка барыахтаахтар. Оҕолор сири-дойдуну көрөллөрүгэр субсидияламмыт билиэт баара абырыыр. Онтон туттар харчыларын, хонор сирдэрин төлөбүрдэрин ийэлээх аҕа ууруммут харчыларыттан уйуналлар уонна чугас дьонноро көмөлөһөллөр. 

a6c1df8b 15b1 4a5c 8f21 c406be2bee7e

Дьиэ кэргэн дьоло — элбэх оҕо

Элбэх оҕолоох дьиэ кэргэҥҥэ хас биирдии оҕоҕо болҕомто ууран, дьоҕурдарын хайдах арыйыахха сөбүн туһунан ыал ийэтэ маннык кэпсиир:

– Бастатан туран, муҥура суох махталым, тапталым кэргэммэр Денискэ. Кини мин ханнык баҕарар саҕалааһыммын өйдүүр-өйүүр. Хара маҥнай холбоһуохпутуттан элбэх оҕолонуохпут диэччи. Мин улахан дьиэ-кэргэҥҥэ төрөөбүт-үөскээбит буоламмын, элбэх оҕолонууну сүгэһэр курдук санаабаппын, онтон Денистээх иккиэ эрэ буоланнар, кыра эрдэҕиттэн элбэх оҕолоох дьоҥҥо тардыһа, ымсыыра улааппыт. Онон биһиги элбэх оҕолонорбутун көҕүлээччи кини.

Улахаттар ортолору, ортолор кыралары кытта ситимнэһэн, оҕолор бэйэ-бэйэлэрин көрсүһэллэр. Билигин үс улахаммыт ким бириэмэлээҕинэн аспытын астаан тоһуйаллар. Онтон дьиэни хомуйуу чааһын кыра эрдэхтэриттэн хас биирдиилэриттэн ирдиибит, ити чааһыгар боппуруос улаханнык үөскээбэт. Нэһилиэк кииниттэн тэйиччи олорор буоламмыт, кэлиибитигэр-барыыбытыгар үгүс үбү-харчыны туттабыт, хата быйыл бары биир сменаҕа үөрэнэр буоланнар үөрэ сылдьабыт.

Куоракка киирэргэ-тахсарга “Оскуола оҕотун проездной билиэтэ” диэни киллэрбиттэрэ олус туһалаах.  Сарсыарда эрдэ бары күргүөмүнэн тахсан барабыт, ким үлэҕэ, ким үөрэххэ, ону таһынан хас биирдиибит сөбүлүүр дьарыгар сылдьар, ыллыыр-үҥкүүлүүр, уруһуйдуур, успуордунан дьарыктанар, араас күрэхтэргэ, куонкурустарга кыттабыт. Кэмигэр оҥорон истэххэ, син ис-иһиттэн тахсан иһээччи. Туох эрэ уһулуччулаах олохтоохпут дии санаабаппын, барыта оҕолор тустарыгар, кинилэр үүнэллэригэр-сайдалларыгар усулуобуйа тэрийэбит,  — диэн Сардаана Егоровна санаатын үллэстэр.

04321d0b fcde 4c72 8547 45b3a53507fe

Киһиэхэ үтүөнү, кэрэни оҥорбут киһи диэн санаалаах

Галина Семеновна Николаева, “Кэрэчээнэ” уһуйаан сэбиэдиссэйэ: «Сардаана Егоровна биһиги улахан кэлэктииппитигэр биир тутаах киһибит. Айылҕаттан сүрдээх мындыр, туохха барытыгар дьоҕурдаах уонна олоххо күүстээх тардыһыылаах. Айар-тутар өттүгэр үҥкүүһүтэ, ырыаһыта, илиитинэн оҥороро тупсаҕайа (иистэнэр, эскиз да оҥорор). Үлэтигэр олус эппиэтинэстээх, кырачааннарбытыгар сылаас сыһыана, оҕолору кытта уопсай тылы түргэнник булар. Сахалыы остуол оонньуулара, волейбол, сүүрүү уо.д.а. тэрээһин кинитэ суох ааспат», — диэн этэр.

Хатастааҕы “Тускул” култуура киинин салайааччыта Валентин Азотович Чепалов Сардаана Егоровнаны көстүмүөрүнэн ылыахпытыттан бу хайысхаҕа үлэбит бэрээдэктэннэ, барыта уурбут-туппут курдук буолла диэн бэлиэтиир. «Бэйэтэ көрөн, наардаан, саас-сааһынан сааһылаан, сурукка-бичиккэ киллэрэн, этэргэ дылы көстүүмнэрбит үйэлэрэ уһаата. Кэмиттэн кэмигэр сууйар-тарыыр, өтүүктүүр, оннун-олоҕун булларар. Саамай хайҕыырым үлэтигэр эппиэтинэстээх, сааһыламмыт санаалаах, аныгы олоҕу кытта тэҥҥэ хаамсан, көстүүмнэрбит реестрдарын көмпүүтэргэ киллэрдэ», — диэн махтанар.

“Кэрэли” оҕо образцовай вокальнай ансаамбылын салайааччыта Татьяна Окорокова: «Мин салайар кэлэктииппэр Колосовтар икки кыргыттара сылдьаллар. Кинилэр саамай көмө-тирэх буолар дьонум. Төрөппүт көмөтө сүрдээх улахан суолталаах. Оҕо дьарыгы көтүппэтин ирдээһин, онтон таҥаһын-сабын тэрийиини ааһан, аны айаҥҥа барарга массыына буларга Колосовтар кыах баарынан куруук көмөлөһөллөр. Ону таһынан, Сардаана сахалыы айымньылаах толкуйдаах, киһиэхэ тугу эмит үтүөнү, кэрэни оҥорбут киһи диэн санаалаах. Төрөппүттэр түмсэн, биир күнүнэн субуотунньуктаан, устуудьуйам кабинетын бэрт кыраһыабайдык, киһи кута-сүрэ тохтуур гына кырааскалаан, саҥардан, сэргэхситэн соһуччу үөрүү түгэнин бэлэхтээбиттэрэ», — диэн этэр.

Колосовтар күннээҕи олохторун кылгастык сырдаттахха, итинник. Кистээбэккэ эттэххэ, маннык түбүктээх олоҕу, элбэх оҕону сөбүлүүр дьарыгар бэлэмнээһини, ырыаҕа-үҥкүүгэ таҥастарын булан, киэргэтиини киһи эрэ барыта уйбат, тулуйбат. Айыылар анаабыттарынан, иэйэхситтэр эппиттэринэн олорор Хатас нэһилиэгин биир тыыннаах, биир тэтимнээх, биир санаалаах саха эдэр ыалын Сардаана Егоровна, Денис Геннадьевич Колосовтары киһи эрэ кэрэхсии көрөр, атыттарга холобур оҥостор.

  • 4
  • 4
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением