Уопсастыба

Мохсоҕоллооххо

СӨ физическэй култуураҕа уонна спорка миниистирэ Леонид Спиридонов салайааччылаах иккис бөлөх Мохсоҕоллоох бөһүөлэгэр нэһилиэнньэни кытта көрсүһүүтүгэр бөһүөлэк салалтата, нэһилиэнньэ даҕаны биир бастакынан Оҕо искусствотын оскуолатын саҥа дьиэтин тутууну туруорустулар. «Ааспыт үйэ 70-с сылларыгар  тутуллубут дьиэҕэ билигин оҕону иитэргэ-үөрэтэргэ хайдах да табыгаһа суох. Саҥа оскуола тутуутугар диэн сири бөһүөлэк дьаһалтата анаабыта, аны онно чинчийии үлэ, бырайыактыыр докумуон оҥоһуллуон наада, онуоха үбүлээһин көрүллүө дуо?”, — диэн Оҕо искусствотын оскуолатын дириэктэрэ Матрена Петрова бырабыыталыстыба чилиэннэриттэн ыйытта. Саҥа тутуу хаамыытын СӨ Тутууга миниистирин солбуйааччы Александр Баланов быһаарда уонна 2023 сыллаахха бу оскуолаҕа хапытаалынай өрөмүөн ыытыллыбыт буолан кэнники биэс сыл устата үбүлээһин көрүллүө суоҕа диэтэ.

Мохсоҕоллоохтору Дьокуускайга дылы тырааныспар сырыыта, бэйэ аһыгар, чуолаан, балыкка сыана үрдүгэ, чэпчэтиилээх эминэн хааччыллыы боппуруоһа долгутар, учууталлар хамнас ааҕыллыытыгар ыйытыылаахтар. Соторутааҕыта цемент собуотуттан  "быыһылааһын" буола сылдьыбыта дьон доруобуйатыгар охсуулаах буолуо дуо диэн дьиксинэллэр. Бу түбэлтэнэн бэрэбиэркэ бара турар диэн улуустааҕы айылҕа харыстабылын инспекциятын старшай инспектора Игорь Мохначевскай эттэ.

Бөһүөлэк ыччаттара футболунан утумнаахтык дьарыктаналлар, араас күрэхтэһиилэргэ ситиһиилээхтик кытталлар. Онон сайыҥҥы кэмҥэ үлэлиир футбол хонуута баара буоллар диэн баҕаларын эттилэр. СӨ физическэй култуураҕа уонна спорка миниистирэ Леонид Спиридонов былырыын Азия оҕолорун оонньууларын чэрчитинэн дойду биллиилээх хоккеиһэ Вячеслав Фетисов кэлэ сылдьан хоккейнай борт биэрэр туһунан иһитиннэрбитэ, ону Саха сиринээҕи хоккей федерациятын президенэ Афанасий Владимиров Мохсоҕоллооххо анаабытын кэпсээтэ, онно искусственнай газон тэлгэттэххэ футболлуур хонуу оҥоһуллуон сөптөөх диэтэ, тэрили ыларга куонкуруска сайаапка ыыталларыгар сүбэлээтэ.  

Дьэр нэһилиэгэр

Былырыын Уулаах Ааҥҥа ыытыллыбыт бырабыыталыстыба отчуотугар уопсайа 7 боппуруос боротокуолга киллэриллибит, онтон үс боппуруоһунан үлэ салҕанар, үс боппуруос туолбут, биир туола илик диэн бөлөх салайааччыта Леонид Николаевич эттэ.

Генерал-майор А.И. Притузов аатын сүгэр Уулаах Аан орто оскуолатын саҥа дьиэтин тутууну нэһилиэнньэ туруорсубута ыраатта. 2023 сыллаахха аукцион биллэриллибитигэр Брянскай уобалас тэрилтэтэ кыайан тахсыбыта эрээри, уунан олорон сатаан бырайыактыыр-симиэтэ докумуонун оҥорбокко, дуогабары көтүрэргэ күһэллибиттэрэ. Онон биир сыл халтайга ааспыта. Былырыын, 2024 сылга, саҥа аукцион биллэриллэн урбаанньыт кыайбыта, 4 мөл. солкуобайга бырайыактыыр-симиэтэ докумуонун оҥорор. Тиһэҕэр, туһааннаах министиэристибэлэргэ сөбүлэһиини ааспыт докумуон судаарыстыбаннай экспертизаны сатаан ааспатах. Ол биричиинэтэ – үөрэх тэрилтэтин эбийиэгин тутуутуга саҥаттан саҥа ирдэбиллэр сыл аайы киирэ туралларынан сибээстээн, бырайыакка сыыһа-халты булуллубут. Дьиҥэр, 2024 сыллаахха Уулаах Аан оскуолатын тутуу өрөспүүбүлүкэ былааныгар 28-с уочаратынан турбута биллэр. Улуус да, өрөспүүбүлүкэ да салалтата боппуруоһу тиһэҕэр тиэрдэргэ үлэлэһэбит диэн бигэтик эттилэр.

Сүөһүлээх-астаах дьон тыа хаһаайыстыбатыгар ыйытыылара, этиилэрэ үгүс буолла — үүт туттарааччылар харчыларын хойутаан ылаллар, электроннай бүддьүөт киириитигэр, бөҕү-саҕы харайыы бэрээдэгэр мунаахсыйар боппуруос баар. Тыа сиригэр табыгаһа суох араас саҥа уларыйыылар киирэллэрэ сүөһү иитиитин имири эһиигэ тиэрдиэ диэн дьон дьаархана эттилэр. Сибээс, интернет хаачыстыбатыгар эмиэ болҕомто уурулларыгар көрдөстүлэр.

Нэһилиэк дьокутаата Мария Аянитова нэһилиэгин биллэр-көстөр спортсменнарын, ситиһиилэрин ааттаан туран 2029 сылга ыытыллыахтаах Манчаары оонньууларыгар Уулаах Ааҥҥа спортивнай эбийиэк хайаан да тутулларыгар көрдөстө. Спорт миниистирэ Леонид Спиридонов бу улахан тэрээһин барыллаан былаана оҥоһулларын, онно Эркээни хочотугар спортэбийиэктэри тутуу булгуччу былааннанар диэн иһитиннэрбитин дьон-сэргэ үөрэ иһиттэ.

Өктөмҥө

Манна тэриллибит отчуоттуур мунньахха СӨ Ил Түмэнин дьокутааттара Афанасий Владимиров, Владимир Егоров, Валерий Федоров, Нюргуяна Заморщикова кытыннылар.

Ааспыт сыллааҕы отчуокка аҕыс боппуруос киирбититтэн иккитэ туолбут — олохтоохтор автобус сырыытын туруорсубуттара маршрутнай автобус сылдьар, почта дьиэтэ тутуллан үлэлиир. Алта боппуруоһунан үлэ бара турар.

3 тыһ. кэриҥэ  нэһилиэнньэлээх Өктөмҥө билигин култуура киинэ, спортивнай саала суох. Чапаевоҕа оҕо уһуйаанын дьиэтэ эргэ, кыра оҕолор сылдьалларыгар сэрэхтээх. Сылтан сыл оҕо ахсаана элбиир, 75 миэстэлээх оҕо саадын тутуутун нэһилиэнньэ туруорсар. Бу суолталаах оциальнай эбийиэктэри тутуу боппуруоһа манна хаһыс да сылын сытыытык турар.

Өктөм нэһилиэгэр АСАТУ филиала, орто оскуола, үөрэх-билим, аччыгый наука кииннэрэ, элбэх кыбартыыралаах таас дьиэлэр бааллар. Онон манна КОС (канализационнай-ыраастыыр ыстаансыйа) хайаан да наада. Бу боппуруоһунан ОДьХХ министиэристибэтин кытта үлэ барар, маннык эбийиэк олус улахан суумманы эрэйэр буолан федеральнай көмө наада диэн салалта иһитиннэрдэ.

Өртөөһүҥҥэ, сылгы сүөһүнү чиптээһиҥҥэ дьон ыйытыылаах. Өктөмҥө 85 кыбартыыралаах таас дьиэ тутуллан былырыын үлэҕэ киириэхтээх этэ да, ирбэт тоҥ ириитэ бэлиэтэнэн тутуу тохтотуллубут. Билигин анал тоҥордор тэрилинэн  (СОУ) сири тоҥороллор.

Саха сиригэр бензин оҥорор собуот баар буолуо дуо диэн ыйытыы киирдэ. Степан Острельдин Хаҥалас сиригэр-уотугар Тыгын Дархаҥҥа пааматынньык туруорар туһунан этиилээх буолла. Дьиҥэр, Дьокуускай куорат мэрэ Евгений Григорьев Тыгыҥҥа пааматынньык  туруорарга сир анаабыт эбит, онон сүбэ наада диэн Улус Медиа биллэрэр.

Хаартыска:  Ольга Гермогенова  хаартыскаҕа түһэриитэ