Экэниэмикэ

Кини дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин нэһилиэнньэ дохуотун үрдэтэргэ сорук туруорбутун туһунан билиһиннэрдэ. Өрөспүүбүлүкэҕэ 2023 с. балаҕан ыйыгар Ил Дархан Айсен Николаев дьадайыыны кыччатарга уураах таһаарбыта, итиэннэ бырайыактыыр офис тэриллибитэ. Ону ситиһэргэ хамнас ааҕыллыыта эбиллиэхтээх, дьон дохуота үрдүөхтээх.

СӨ Үлэҕэ уонна социальнай сайдыыга миниистир Елена Волкова иһитиннэрбитинэн, 2023 с. Саха Сиригэр орто хамнас 108 800 солк. тиийдэ.  Экэниэмикэ салааларынан ылан көрдөххө, саамай үрдүк хамнас айылҕа баайын хостуур эйгэҕэ - 169 500 солк., быраастар хамнастара тилэх баттаһан 168 624 солк., үрдүк үөрэх кыһатын преподавателлэрин хамнастара 167 188 солк., орто үөрэхтээһин үлэһиттэрин хамнаһа 93 452 солк. Ыам ыйынааҕы ыйаахха киирбэтэх «атыттар» диэн ааттанар бүддьүөт үлэһиттэрин орто хамнаһа 67 141 солк.

Улуустарга саамай үрдүк хамнас Анаабыр улууһугар төлөнөр 173 600 солк., Өймөкөөҥҥө 156 800 солк., Мииринэйгэ 151 700 солк., Өлөөҥҥө 148 300 солк., Булуҥҥа 127 400 солк., Уус Маайаҕа 120 700 солк.

Хоту улуустартан Дьокуускай ырааҕынан хаалан иһэр, манна хамнас 107 300 солк., оттон саамай кыра хамнас Уус Алдаҥҥа 70 700 солк., Аммаҕа 71 000 солк., Сунтаарга 71 500 солк. уонна киин улуустарга.

Өрөспүүбүлүкэҕэ хамнас алын кээмэйэ 1,7 оройуоннааҕы эбиликтээх улуустарга 48 105 солк., оттон 2,0 эбиликтээх улуустарга 53 878 солк. олохтонно.

Миниистир Елена Волкова эппитинэн, 2024 с. тохсунньу 1 күнүттэн «атыттар» диэн ааттанар бүддьүөт үлэһиттэрин хамнаһа 5,5% үрдүөхтээх. Биллэн турар, үрдүк үөрэхтээх, 20-30 сыл үлэ ыстаастаах эрээри, алын хамнаһы ылар үлэһиттэр хамнастарын 5,5% үрдэттэххэ, быраастар, преподавателлэр хамнастарын аҥаарыгар да тиийбэт.

Онон СӨ Профсоюзтарын федерациятын бэрэссэдээтэлэ Николай Дегтярев ыам ыйынааҕы ыйаахха киирбэтэх, «атыттар» диэн ааттанар бүддьүөт үлэһиттэрин хамнаһын салгыы үрдэтэргэ Бырабыыталыстыба, Ил Түмэн дьокутааттара күүстэрин түмэн үлэлииллэригэр баҕа санаатын эттэ.

Норуот дьокутааттара хамнаһы дьүүллэһии кэмигэр үгүс-үтүмэн ыйытык биэрдилэр, отчуокка суруллар орто хамнаһы ылар дьон бэрт аҕыйаҕын ыйдылар, онон Владимир Егоров дьиҥ олоххо олоҕуран, медианнай хамнаһы ааҕар оруннааҕын туһунан санаатын үллэһиннэ.

Андрей Находкин хамнаһы тоҕо ас-таҥас, табаар сыаната үрдээбитин кытта тэҥҥэ үрдэтэн испэттэрин, сыана хас да төгүл үрдээбитэ тоҕо учуоттамматын токкоолосто. Антонина Григорьева ыам ыйынааҕы ыйаахха киирбэтэх үөрэх үлэһиттэрин хамнаһа хаһан үрдүүрүн туоһуласта. Елена Голомарева табаһыттар хамнастарын ыйыталаста, хотугу эбилиги үрдэтэр уолдьаспытын эттэ.

Отчуокка этэллэрин курдук киһи эрэ барыта үрдүк хамнаһы ылбат. Мунньахха оннооҕор биир салаа, оскуола, тэрилтэ иһигэр дьон хамнаһа улаханнык араастаһарын иһитиннэрдилэр.

Сыана күн аайы ыарыы турар уустук кэмигэр 50 000 – 55 000 солк. хамнастаах киһи маҕаһыыҥҥа киирэн килиэптэн, күннээҕи астан ураты тугу да атыылаһар кыаҕа суох. Онон ыам ыйынааҕы ыйаахха киирбэтэх үлэһиттэр хамнастара 5,5% эбиллэн баран тохтоон хаалбакка, салгыы үрдээтэҕинэ биирдэ дьон олоҕун уйгута тупсуо этэ.

Хамнас тула кэпсэтии туһунан сиһилии «Ил Түмэн» хаһыат кэлэр нүөмэригэр ааҕыҥ.