Тутуу

Санатан эттэххэ, 2022 с. Илиҥҥи экэнэмиичэскэй пуорумҥа «Уһук Илини уонна Аартыканы сайыннарыы корпорацията» АУо,  СӨ Бырабыыталыстыбата уонна «Старвей» ГК икки ардыларыгар сөбүлэһии түһэрсибиттэрэ.

Москватааҕы «Старвей» хампаанньа Дьокуускайдааҕы, Осетровскайдааҕы  өрүс пуордун, «Бүлүү» судоходнай хампаанньаны, Аллараа Бэстээххэ тырааныспар-логистика киинин бас билэр.

«Lena Pillars» саҥа түөлбэни тутан таһаарарга инвестор 53 млрд. солк. кэриҥэ үбү угуоҕа, тутуу ороскуотуттан көрөн, үбүлээһин кээмэйэ уларыйыан сөп. Билиҥҥи туругунан, сир учаастагын атыылаһыы ороскуотун аахпахха туран, 23 мөл. солк. төлөннө.

Икки оскуола, сылаас парковка

Күн бүгүн Өрүс пуордугар түөлбэ бырайыага оҥоһуллан, куорат тутуутун сүбэтигэр маастар-былаан бигэргэннэ. Ол туһунан Дьокуускай дьаһалтатын куораты тутууга уонна тырааныспар инфраструктуратыгар департамент салайааччыта Северина Архипова билиһиннэрдэ.

        Манна кэлэр уонча сылга  363 тыһ. кв.м. иэннээх элбэх кыбартыыралаах дьиэлэр, 2502 массыына сылаас сиргэ турар парковката, 1100 миэстэлээх икки оскуола, 350 миэстэлээх түөрт оҕо саада тутуллуохтаах. Ол иһигэр бизнес уонна комфорт кылаастаах 7588 кыбартыыра оҥоһуллуохтаах. Тимир көлө турарыгар уопсайа 3330 миэстэ аһыллыаҕа. Быйыл тутууга көҥүл ылан, улахан эбийиэк үлэтэ саҕаланыахтаах.

Өрүс пуордугар дьон олорор дьиэтэ эрэ буолбакка, кафелар, маҕаһыыннар аһыллыахтара, нэһилиэнньэҕэ араас өҥөнү оҥорооччулар үлэлиэхтэрэ. Социальнай эйгэҕэ уонна дьоҕус урбаан салаатыгар уопсайа 2000 үлэ миэстэтэ тэриллиэхтээх. Уулуссаҕа тахсыбакка эрэ «Lena Pillars» иһигэр кыра куорат курдук дьон наадыйара барыта баар буолуоҕа.

Сыана түһүөхтээх

СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччыта Кирилл Бычков былырыын Илиҥҥи экэнэмиичэскэй пуорумҥа эппитинэн, саҥа түөлбэҕэ дьон саахалланар туруктаах хаарбах дьиэттэн көһөн кэлиэҕэ, итиэннэ ипотека бырагырааматын көмөтүнэн дьиэ-уот атыылаһыаҕа. Бырайыак олоххо киирдэҕинэ, куоракка атыыланар дьиэ ахсаана элбээн, сыана түһүөхтээх.

2025 с. кэнниттэн сыл аайы 840 тыһ. кв. м. иэннээх дьиэ тутуллуохтаах. Эргэрэн иҥнэри-ханньары түспүт эргэ хаарбах дьиэ Дьокуускайга кэлэр тоҕус сыл иһигэр барыта көтүрүллэн, дьон саҥа дьиэҕэ көһүөхтээх. 

         Былырыын алтынньы 11 күнүгэр куорат дьаһалтата Дьокуускайдааҕы өрүс пуордун кытта бу эргин баар сири-уоту биир кэлим сайыннарыы туһунан дуогабар түһэрсибитэ. Манна 33,7 га сиргэ аныгы олох ирдэбилигэр эппиэттиир, туораттан көрдөххө, Өлүөнэ остуолбаларыгар майгынныыр «Lena Pillars» диэн саҥа түөлбэ тутуллуохтаах.

Кэрэ көстүүлээх набережнай    

Дьокуускайдааҕы өрүс пуордун сирин кэлим сайыннарыы инвестиционнай бырайыагын быһыытынан, дьиэ-уот бастакы уочаратын 2026 с., 7 уочараты 2033 с. киллэриэхтээхтэр. 2034 с. былааннаммыт дьиэлэр тутуллан бүтүөхтээхтэр. 10 сыл иһигэр 615,38 мөл. солк. кээмэйдээх үп нолуок уонна бүддьүөт таһынан пуондаҕа киириэхтээх. Түөлбэ тутуутугар муҥутаан 1200 киһи  үлэлиэҕэ. Дьиэни-уоту хааччыйарга уу, уот, ититии, сибээс ситимигэр технологическай холбонуу оҥоһуллуоҕа.

«Lena Pillars» саҥа түөлбэ айылҕаны уонна аныгы урбанизм көстүүтүн ситимнээн, ааптар архитектуратын быһыытынан тутуллуоҕа. Киин сиргэ турар дьиэлэр тас эркиннэрин саха национальнай оһуорунан-бичигинэн киэргэтиэхтэрэ. Өлүөнэ эбэ кытылыгар кэрэ көстүүлээх набережнайга от-мас чэлгийэ көҕөрөн, сибэкки тэтэрэн, куорат олохтоохторо сөбүлээн сынньанар сирдэригэр кубулуйуо.

Өрүс кытылыгар Сахабыт Сирин күндү таастарын: чароит, дианит, алмаас, хромдиопсид дьүһүнүн курдук араас өҥнөөх павильоннар оҥоһуллуохтара. Холобур, алмаас плазатыгар өрүһү көрөн турар амфитеатр, дьаарбаҥка тэриллиэхтээх. Бырайыак биир кэрэхсэбиллээх өрүтэ — ыскамыайкаҕа олорон, шезлоҥҥа сытан эрэ өрүс кэрэ көстүүтүн одуулуур уопсастыбаннай эйгэ, набережнайга балкуон толкуйдаммыт.

Дьон успуордунан дьарыктанарыгар, бэлисипиэт тэбэригэр, сибиэһэй салгыҥҥа хаамарыгар, сүүрэригэр ыллык тыргыйыа. Ону таһынан, бырайыакка уунан чэбдигирдэр киин тутуута киирэ сылдьар. Туора дьон тэпсибэтин диэн дьиэлэр тиэргэннэрэ сабыылаах буолуоҕа, манна массыына киириэ суоҕа. Тиэргэннэр тас көстүүлэрэ Сахабыт Сирин айылҕатын: уйаара-кэйээрэ биллибэт Аартыканы, туундараны, хойуу мастаах тайҕаны санатар курдук бырайыактаммыт.  Дьиэ түннүгүнэн утары ыалларгын көрөн олорбот курдук дьиэлэри тэйиччи тутуохтара, ол түмүгэр көстөр саҕах кэҥээн биэриэ.

Куорат киин сиригэр, атын оройуоннарга уонна Аэропуорка барарга 1, 8, 6, 15, 19, 35, 111 №-дээх оптуобустар сылдьыахтара. «Lena Pillars» саҥа түөлбэттэн Дьокуускай килбэйэр киинигэр массыынанан 11 мүн., Аэропуорка 16 мүн. тиийиэххэ сөп.

Түөлбэ экологията

Бырайыагын көрдөххө, түөлбэ тупсаҕай набережнайдаах, түннүктэн Өлүөнэ эбэ кэрэ көстүүтэ аһыллар кэрэ көстүүлээх, аныгы киһи олороругар туох барыта баар курдук. Ол эрээри, Өрүс пуордун кытта кэккэлэһэ турар ТЭЦ турбатыттан хойуу буруо чугастааҕы эргини саба бүрүйэр, онон ититиини биэрэр кэмнэригэр түннүгү арыйан, дьиэни салгылатар күчүмэҕэй буолуон сөп. Эбэтэр хаһан хаар түһэн ууллуор диэри түннүгү арыйбакка тулуйаргар тиийэҕин.

Түөлбэ экологиятын туһунан кэпсээтэххэ, Өрүс пуордун тула быраҕыллыбыт суудуналар, устар ааллар өр кэмҥэ турбут буолан, тыал үрдэҕинэ ол диэкиттэн уматык сыта кэлэр. Биэс сыллааҕыта ити эргин олорор дьон өрүскэ мазут тохтон, уу хара ньамах буолбутун хаартыскаҕа түһэрэн ыыппыттара. Ньиэби тиэйэр эргэ быраҕыллыбыт суудунаны эрбээбиттэрэ халаан уута устар аалга хаалбыт уматыгы дагдатан таһаарбыт этэ. Аны сааскы халаан кэмигэр үгэс быһыытынан, Өрүс пуорда, ГРЭС, Даркылаах туһаайыытынан үгүс дьиэлэр ууга бараллар.

«Lena Pillars» түөлбэҕэ 25-кэ диэри үрдүк этээстээх дьиэлэр тутуллуохтаахтар. Биллэрин курдук, Дьокуускай ирбэт тоҥ үрдүгэр турар, сир аннынааҕы муус сайын ирэн, инчэйэн, кыһын тоҥон, үгүс дьиэлэр сыбаайалара хамсаан, оннооҕор саҥа дьиэлэр эркиннэрэ хайа барар. Онон тутууну ыытыах иннинэ ирбэт тоҥу чинчийэр учуонайдар санааларын истиэххэ баара.

Түмүккэ

Биир өттүнэн, куоракка саҥа түөлбэ тутуллан, дьон ханна дьиэ атыылаһарын элбэх этиини сыымайдаан, талан ылар кыахтаннаҕына, сыана түһүөн сөп. Күн бүгүн куорат кытыы оройуонугар, Притузова уулуссаҕа саҥа тутулла турар дьиэҕэ 1 кв.м. 180 555  солк. атыылыыллар, оччотугар 36 кв.м. иэннээх 1 хостоох кыбартыыра 6,5 мөл. солк. Оттон киин сиргэ 1 хостоохтор сыаналара 7-7,5 мөл. солк. 

Өрүс пуордугар киһи эрэ ымсыырар кыраһыабай бырайыагын оҥорон, элитнэй дьиэ түргэнник атыыга барыа. Уһук Илиҥҥи ипотека саҥа тутуллар дьиэлэргэ бэриллэр, онон «Lena Pillars» эдэр ыаллар олохсуйуохтара. Биллэн турар, киһи барыта сүүһүнэн тыһыынча хамнастаах буолбатах, кыра дохуоттаах, саастарынан чэпчэтиилээх ипотекаҕа хапсыбат дьон дьиэлэрин кэҥэттэр, олорор усулуобуйаларын тупсаралларын умнар эмиэ сатаммат.

Марианна Тыртыкова