Парламентарийдар саха омук улуу уола Максим Аммосов аатын сүгэр университет устудьуоннарыгар өрөспүүбүлүкэ сайдыытын кэрчик кэмнэриттэн кэпсээтилэр, баҕа санааларын тиэртилэр.
СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын Бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев:
--1990 сыл балаҕан ыйын 27 күнүгэр Үрдүкү Сэбиэт XII ыҥырыыта Саха Сирин сайдыытыгар саҥа саҕаҕы арыйар историческай суолталаах докумуону ылыммыта: Саха Өрөспүүбүлүкэтин суверенитетын туһунан Декларацияны. Бу – саҥа Арассыыйаҕа Саха Өрөспүүбүлүкэтэ экэнэмиичэскэй тутулуга суох буолуутун тирэҕэ, үбүн-харчытын бэйэтэ быһаарар кыаҕа этэ. Ити түгэнтэн ыла судаарыстыбаннас сайдыытын саҥа кэрдиис кэмэ саҕаламмыта. Бу хамсааһыны бастакы бэрэсидьиэммит Михаил Николаев сүрүннээбитэ, сатабыллаахтык салайбыта.
Билэрбит курдук, модун Сэбиэскэй Сойуус ыһыллан, 90-с сылларга дойдуга дьалхааннаах уустук кэмнэр этилэрэ. Ол эрээри өрөспүүбүлүкэбит оччотооҕу салалтата олорон биэрбэтэҕэ, саҥардыллыбыт Арассыыйаҕа саҥа суолу тутуһар, саҥа федеративнай сыһыаннары олохтуур соругу бэйэтин эппиэтинэһигэр ылыммыта. Ырыынак ыар ытарчатыгар ылларар быыһык кэмҥэ социальнай бэлиитикэни сөптөөх хайысханан ыыппыта. Уруккута сойуус таһымнаах “Якуталмаз”, “Якутуголь”, “Якутзолото” курдук бөдөҥ хампаанньалар олохтоох дьон уйгуларын уһансарга, олохторун таһымын үрдэтэргэ болҕомтолорун ууралларын ситиспиттэрэ.
Бүгүн биһиги сүгүрүйүөх тустаахпыт судаарыстыбаннас олохтонуутун төрдүгэр турбут чаҕылхай дьоммутугар: Максим Аммосовка, Былатыан Ойуунускайга, Исиидэр Бараахапка, Степан Аржаковка, Степан Васильевка уо.д.а.
Биһиги бу Максим Кирович Аммосов пааматынньыгын тула тоҕуоруһан турабыт. Кини аатын сүгэр университет устудьуоннара саха омук чулуу уолун аатын түһэн биэрбэт гына чиэстээхтик сылдьыҥ, үчүгэйдик үөрэниҥ. Уонна умнумаҥ -- Максим Аммосов өрөспүүбүлүкэ статуһун ыларбытыгар сүҥкэн өҥөлөөҕүн.
Билигин дойдубутугар тыҥааһыннаах уустук кэмнэр үүннүлэр. Ол эрээри Саха Сирэ 390 сыл тухары модун Арассыыйаны кытта бииргэ буолан кэллэ, ыарахан кэмнэригэр өрүү өйөбүл буолара.
Ол курдук, 1941-1945 сылларга Саха Сириттэн 63 тыһыынчаттан тахса киһи Аҕа дойду Улуу сэриитигэр ыҥырыллан барбыта. Хомойуох иһин, итинтэн 38 тыһыынчаттан тахсата эргиллибэтэҕэ, кыайыы туһугар олохторун толук уурбуттара.
Бэрэсидьиэн Владимир Путин быстах хомуур туһунан ыйааҕынан саха уолаттара Донбаһы көмүскүү аттаннылар. Эһиги, эдэр көлүөнэ дьон, дойдубут лиидэрэ Путин тула түмсүҥ, национальнай интэриэспитин көмүскүүр бэлиитикэтин биир санаанан өйүөҕүҥ.
Норуот дьокутаата, М.К. Аммосов аатынан ХИФУ ректора Анатолий Николаев:
-- Мин 90-с сылларга бу салайар университеппар устудьуоннаабытым. Дойдуга, чахчы, уустук кэмнэр этэ. Ол эрээри суверенитет ылынаммыт, үппүтүн-харчыбытын бэйэбит быһаарар буоламмыт, анылыгыы тупсаҕай тутуулар дьэндэйбиттэрэ. Холобура, университекка естественнэй наукалар куорпустара баар буолбута. “Долгун” бассейн тутуллубута.
Саҥа экэнэмиичэскэй сыһыаннаһыылары сүрүннүүр кыахтаах каадырдары ол кэмтэн университет бэлэмнээн саҕалаабыта: саҥа факульеттар, кафедралар аһыллыбыттара.
Билигин ыччат дьон бэрэсидьиэн Владимир Путин тула түмсэн, бу быыһык кэми бииргэ тутуспутунан туораан, эйэлээх олоҕу түстүөххэйиҥ!
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
