Балаһыанньа туохтан саҕаламмытай?
Аан дойду үрдүнэн пандемия биллэриллэ илигинэ, онлайн көмөтүнэн үөрэнии аныгы кэм ирдэбилинэн муодунай, киэҥник биллэр этэ. Билигин оҕолор ортолоругар ити дөбөҥнүк тарҕанна. Ол эрэн, дойду үрдүнэн баар тирэх оскуолаларга уонна университеттарга 15 мөл. кэриҥэ устудьуон уонна оҕо үөрэнэрэ. Бу аҕыйах хонуктааҕыта, чуолаан кулун тутар 17 күнүгэр, өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн сыстыганнаах ыарыы (COVID-19) тарҕамматын туһугар оскуолаларга уонна үрдүк үөрэхтээһин тэрилтэлэригэр дьарыктар тохтотуллубуттара. Дьэ, билигин оскуолаларга биллэриллибит сынньалаҥ тохтоон эрэр, ол кэннэ хас биирдии үөрэнээччи быстах кэмнээх дистанционнай үөрэххэ көһүөҕэ. Тутатына, “Үөрэхтээһин” национальнай бырайыак иһинэн үлэлиир “Аныгы оскуола” уонна “Сыыппаранан үөрэхтээһин эйгэтэ” федеральнай бырайыактар төһө туһалаахтарын үөрэтэн көрүөхпүт. Санатар буоллахха, кулун тутар 18 күнүттэн муус устар 19 күнүгэр диэри устудьуоннар Moodle систиэмэтинэн үөрэнэллэр (модульная объектно-ориентированная динамическая учебная среда). Онуоха үөрэтээччилэр да, үөрэнээччилэр да өттүлэриттэн кыһалҕа баарын туһунан хайа да өрүттэн иһитиннэриллэ илик.
Үөрэх министиэристибэтэ иһитиннэрбитинэн, бастакы күчүмэҕэйинэн дойду үрдүнэн биир таһымнаах техническэй өттүнэн харгыстары таһаарар онлайн-саппаастар үөскэтиллэ иликтэрэ буолар. Биэдэмистибэ үөрэнээччилэргэ анаан сүбэ-испииһэги бигэргэтэн турар. Манна 20-тэн тахса Интернет-платформа киирэр. Платформа сыалынан судаарыстыбаннай таһымнаах үөрэхтээһин икки саайтыгар дистанционнай үөрэхтээһини ыытыы буолар -- «Арассыыйатааҕы электроннай оскуолаҕа» (РЭШ) уонна «Москубатааҕы электроннай оскуолаҕа» (МЭШ). Ол да буоллар, оскуолалар дьаһалталара уонна биирдиилээн учууталлар маннык усулуобуйаҕа бэлэмэ суох буолан биэрдилэр.
Дистанционнай үөрэхтээһини киллэриигэ мэһэйдэр
Холобурга ыллахха, Бүлүү бөлөх улуустарыгар дистанционнай үөрэхтээһини киллэрии кумааҕыга эрэ бигэргэтиллэн хаалыан сөп. Ол курдук, Дьокуускайдааҕы уот ситимин киинин пресс-сулууспата иһитиннэрбитинэн, «Сунтаар – Ньурба – Үөһээ Бүлүү – Бүлүү» ВЛ 110 кВ уот ситимигэр Бүлүү, Кэбээйи, Үөһээ Халыма, Ньурба уонна Сунтаар оройуоннарынан быстах кэмҥэ бигэргэтиллибит былаан быһыытынан, сарсыарда 9 ч киэһэ 20.00 ч диэри уоту араарыы үлэтэ ыытыллыаҕа.
Маны таһынан, үс 22 миэстэлээх ПАЗ автобуһунан Үөһээ Бүлүү устудьуоннарын киин куораттан босхо илдьэн биэрии тэрээһиннэрэ ыытыллыбыта. Онтубут, кинилэр төрөөбүт дьиэлэригэр тиийэн дистанционнай үөрэхтээһини ааһалларыгар харгыстар күүтэллэрэ билиннэ. Онон улууска олохтоох салайыныы уорганнара сөптөөх дьаһаллары ылыныахтара диэн эрэнэбит. Холобур, уот арахсар кэмигэр үөскээбит уустук түгэҥҥэ, уот ситимин дизеллэрин холбуур сөп этэ.
Иккис төрүөтэ – сорох устудьуон уонна оскуола үөрэнээччитэ итинник ньыманан үөрэнэргэ тулуура уонна баҕа санаата да суох. Баҕар, бу пандемия кэмигэр үөрэх сылын көһөрөр туһунан сөптөөх быһаарыы ылыллыаҕа диэн эрэнэбит. Бу балаһыанньаҕа – төрөппүттэр уонна учууталлар икки ардыларыгар өйдөспөт быһыы-майгы тахсыбата буоллар.
Биир мэтээл икки өрүтэ
Судаарыстыбаннай Дуума дьокутаата Борис Чернышев иһитиннэриитинэн, РФ Үөрэҕин министиэристибэтэ ылыммыт соруктара, чуолаан, харантыын кэмигэр дойдуга дистанционнай үөрэхтээһини киллэрии -- сөптөөх нььыма. Санаа атастаһыытыгар, Борис Чернышев иһитиннэрэр хампаанньаларга этэринэн, үрдүк үөрэх эйгэтигэр дистанционнай үөрэхтээһиҥҥэ көһүү сөптөөх ньыма. Вирустан үөскүүр уонна сыстыганнаах ыарыылары тарҕатыыны утарарын ааһан, үөрэхтээһин хаачыстыбатыгар биллэр охсуута суох буолуохтаах.
Атын өттүнэн ыллахха, оҕолор сынньалаҥнарын бириэмэтигэр учууталлар былаан оҥостоллоро уонна онлайн үөрэхтээһини ыытыылара кинилэргэ ураты ноҕурууска буолар. Дьыалатыгар, дистанционнай үөрэхтээһин Саха сиригэр күүстээхтик тарҕана илигэ билиннэ.
Изо-черчение учуутала, Дьокуускай куорат учуутала Геннадий Васильев этэринэн, дистанционнай ньыманан субу билигин үөрэтэр көдьүүһэ элбэх. “Бүгүҥҥү күҥҥэ диэри үөрэнээччилэри дистанционнай үөрэтии туһунан бигэргэтиллибит балаһыанньа ылылла илик. Быһа холоон, социальнай ситимнэринэн – WhatsApp уонна кейс-технология ньымаларынан үлэлиэхпит. Сүрүн кыһалҕабыт – биирдии ыалынан Интернет ситимэ тардылла илик уонна WhatsApp үлэлээбэт”, -- диэн итиниэхэ эбии дэриэбинэ учуутала санаатын үллэһиннэ. Соҕотох ийэ, Дьокуускай куорат олохтооҕо, Татьяна Васильева этэринэн, начаалынай кылаас уһуйааччыта тустаах үөрэхтээһини “бэйэтэ үөрэнээччи быһыытынан” үөрэтэ сылдьар, ол эрэн, дьиҥэр, оҕолор Учи.ру уонна Реши.ру диэн дойду саайтарын нөҥүө оскуолаҕа уруоктарын уонна математикаҕа интерактивнай сорудахтары толоруохтара. Мантан сиэттэрэн, төрөппүттэр айаманаллар – ыйыллыбыт онлайн-платформалары учууталлар быстах кэмҥэ баһылаабат түгэннэрэ үөскүөхтэрэ. «Саҥа предметтэри хайдах үөрэтэллэрин билбэппин. Эбиитин куттанабын. Түмүгэр бу баайбыт хайдах табыгастаахтык үлэлиирэ буолла», -- диэн Татьяна Васильева санаатын этиннэ. Оттон, робототехникаҕа эбии үөрэхтээһин учуутала Геннадий Васильев WhatsApp нөҥүө сорудахтары суругунан ылан сыаналыыр былааннаах. «Мин саныырбынан, бу ыйыллыбыт дистанционнай үөрэхтээһиҥҥэ кылгас бириэмэ бэриллиэҕэ. Ол курдук, сорудахтары толорорго быһаччы ыйыллыбыт бириэмэни олохтуур былааннаахпын. Холобур, сорудаҕы 2--3 күҥҥэ биэрэр табыгастаах. Уопсайынан, ньымалар элбэхтэр. Бигэргэммит халаандаарынай былаанынан үлэлиибит. Ол курдук, сорудахтары халандаарынай былаан быһыытынан үллэстиэхпит», -- диэн Владимир Петров санаатын этиннэ.
Бу курдук, чопчу дистанционнай үөрэхтээһин төһө өр салҕанан барара биллибэт. Ол эрэн, хас биирдии үөрэх үлэһитэ теориятыгар билиини биэрэрэ – кини эбээһинэһэ.
PS: Бу кимтэн да тутулуктаммат уонна саҥа үөскээбит балаһыанньаҕа, күндү ааҕааччыларбытын саҥа саайтары туруорууга уопуттарын, ону тэҥэ санааларын атастаһалларыгар ыҥырабыт. Маны таһынан, Сахапарламент.ру биитэр “Ил Түмэн” парламент хаһыатын нөҥүө эрдэтинэ бэчээттэммит ыстатыйалары бэлэмнээн санаа атастаһаргытыгар ыҥырабыт.
Василий ПРОКОПЬЕВ
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
