Бэлиитикэ

АПК үлэһиттэригэр чэпчэтиилээх путевка

Саха Өрөсппүүбүлүкэтин Тыатын хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл бэлиитикэтин миниистирэ Артем Александров агропромышленнай холбоһук үлэһиттэрэ санаторийга эмтэнэ, доруобуйаларын бөҕөргөтө баралларыгар судаарыстыбаннай көмө оҥорор туһунан өрөспүүбүлүкэ сокуонугар уларытыылары киллэрэргэ сокуон барылын билиһиннэрдэ.

Миниистир иһитиннэрбитинэн, санаторийга эмтэнэргэ чэпчэтиилээх путевканан туһанарга АПК үлэһиттэрин бырааптара кэҥэтиллиэхтээх. Билиҥҥитэ итинник путевканан өрөспүүбүлүкэ агропромышленнай холбоһугар тохтобула суох биэс сылтан итэҕэһэ суох үлэлээбит дьон туһанар.

Тыа хаһаайыстыбатыгар өр кэмҥэ үлэлээбит дьон кэлин тэрилтэлэрэ сабыллан, эбэтэр үлэлиир миэстэлэрин уларытан, путевка ылбакка хаалаллара этилиннэ. Онон сокуон барылыгар АПК ситимигэр уопсай ыстаас биэс сылынан ааҕыллар диэн ыйыллыбыт.

Бу эйгэҕэ үлэлиир дьонтон 2016-2023 сс. чэпчэтиилээх путевканан 678 киһи туһаммыт, ону хааччыйарга өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн 38 мөл. солк. көрүллүбүт. Артем Александров путевка чуолаан ыанньыксыттарга, табаһыттарга, сүөһүнү көрөөччүлэргэ бэриллибитин бэлиэтээтэ.

2024 с. АПК үлэһиттэригэр 71 чэпчэтиллибит путевка көрүллүбүт, 2025 с. - 68 путевка, 2026 с. - 66. Сыл ахсын путевка ахсаана кыччаан иһэрин миниистир бүддьүөккэ көрүллэр үп кээмэйэ уларыйбат эрээри, путевка сыаната ыараан иһэринэн быһаарда.

«Саҥа дьон» саамай көхтөөхтөр

Пленарнай мунньахха «Саҥа дьон» фракция бэрэстэбиитэллэрэ саҥа кэлбит, саҥа көрүүлээх дьон быһыытынан саамай көхтөөхтөрүн, сытыы боппуруоһу биэрэн иһэллэрин көрдөрдүлэр.

Василий Николаев, Ил Түмэҥҥэ «Саҥа дьон» фракция бэрэстэбиитэлэ путевканы ыларга төһө уочарат баарын, баҕалаах дьоҥҥо барыларыгар тиксэрин-суоҕун туоһуласта.  Онуоха миниистир көрүллүбүт үп чэрчитинэн АПК үлэһиттэригэр барыларыгар бэриллэрин туһунан эттэ.

«Саҥа дьонтон» дьокутаат Александр Иванов санаторийга эмтэнэ барарга чэпчэтиилээх путевка баарын туһунан тыа дьоно билбэттэрин, ол иһин улахан уочарат суоҕун бэлиэтээтэ.

«Абыралга», эбэтэр «Бэс чагдаҕа» босхо эмтэнэ барартан ким аккаастаныай? Путевка ыларга дьон аҕыйах диир сатаммат, кытыы нэһилиэк олохтоохторугар ону тиэрдэр үлэ ситэ ыытыллыбат. Дьиҥэр, чэпчэтиилээх путевканан аҕыйах ыанньыксыт туһаммыта буолуо. «Туймаада» ФАПК курдук улахан тэрилтэ үлэһиттэрэ тигистэхтэрэ», — диэтэ Александр Иванов.

Василий Николаев өрөспүү­бүлүкэҕэ киһи сынньанарыгар сөптөөх үчүгэй санаторий суоҕун, ол иһин чэпчэтиилээх путевка ыларга баҕалаах аҕыйаҕын туһунан эттэ.

Кырдьык, өрөспүүбүлүкэ иһигэр күн бүгүн «Чэбдик» уонна «Абырал» санаторийдар үлэлии тураллар. Ону таһынан, Москваҕа «Бэс чагда» баар эрээри, үксүн Анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт буойуннар, кинилэр дьиэ кэргэттэрэ эмтэнэллэр.

Эмтэнээччи элбиэ этэ 

«Өссө сэбиэскэй үйэ саҕана тутуллубут санаторийдар эргэрэн бүттүлэр, ону саҥардыы үлэтэ ыытыллыбат. Онон СӨ Бырабыыталыстыбата бэйэбит төрүт дойдубутугар, Саха Сиригэр, санаторнай-курортнай эмтэниини аныгы олох ирдэбилигэр эппиэттиир гына тэрийэригэр этии киллэриэхпин баҕарабын.

Оччотугар АПК эрэ үлэһиттэрэ буолбакка, атын салааттан даҕаны санаторийга сынньанааччы, өрөспүүбүлүкэҕэ доруобуйаларын бөҕөргөтө кэлээччи турист ахсаана эбиллиэ этэ. Холобур, Нахот термальнай минеральнай уулаах сиригэр аныгы санаторий тутуохха сөп», — диэтэ Василий Николаев.

Манна даҕатан эттэххэ, «Ил Түмэн» Издательскай дьиэ «Саха Сирин сүрэҕин тэбиитэ» диэн онлайн-бырайыагар өрөспүүбүлүкэ иһигэр туризмы сайыннарыыга олохтоохтор этиилэрин хомуйан, бу боппуруоһу быһаарарга тустаах биэдэмистибэлэри кытта сибээстэһэ сылдьыбыта эрээри, барыта үпкэ-харчыга кэлэн иҥнэн хаалбыта.

Хас да сөмөлүөтүнэн көтөр ыраах айаны ыарырҕатар аҕам саастаах дьон, элбэх оҕолоох ыаллар дойдуларыттан ырааппакка эрэ манна санаторийга эмтэниэхтэрин, омук сириттэн итэҕэһэ суох дэлэгэй астаах, элбэх аралдьыйыылаах сиргэ сынньаныахтарын баҕаралларын туһунан эппиттэрэ.

Хомойуох иһин, Аллараа Бэстээххэ Абалаах бадараанынан эмтиир санаторий эргэрэн инньэри-ханньары түспүтүн саҥардарга үбүлээһин көстүбэтэ. Куоракка “Манньыаттаах” ырыынак диэки баар «Хоту» санаторий кирэдьииккэ киирэн, үлэһиттэрин хамнаһын кыайан төлөөбөккө сабыллыбыта. Онон Саха Сиригэр аныгы куруортартан итэҕэһэ суох тупсаҕай оҥоһуулаах санаторий тутарга «Саҥа дьон» сөптөөх этиини киллэрдилэр.

Биллэн турар, чэпчэтиилээх путевкаҕа АПК эрэ үлэһиттэрэ буолбакка, араас эйгэҕэ үлэлиир өрөспүүбүлүкэ олохтоохторо эмиэ тиксиэхтэрин баҕараллар. Оттон баҕалаах дьону барыларын хааччыйар санаторий суох. Сахабыт Сиригэр эмтээх бадарааннаах, минеральнай уулаах, кыраһыабай айылҕалаах сирдэр бааллар эрээри, туһаҕа тахса иликтэр. Ону олоххо киллэрэргэ үбүлээччи көстүөн наада.

Дьокутааттар дьүүллэһиини истэн баран, агропромышленнай холбоһук үлэһиттэрэ санаторийга эмтэнэ, доруобуйаларын бөҕөргөтө баралларыгар судаарыстыбаннай көмөнү оҥорор туһунан өрөспүүбүлүкэ сокуонугар уларытыылары киллэрэргэ сокуон барылын бүтэһик ааҕыыга ылынарга куоластаатылар.

Кыраадыстаах утахтан аккаастаннылар

Маны таһынан, пленарнай мунньахха Сунтаар улууһун Аллыҥа нэһилиэгэр уонна Ньурба Малдьаҕарыгар кыраадыстаах утаҕы атыылыыры кытаанахтык бобор туһунан сокуон барылын көрдүлэр.

Аллыҥа баһылыга Николай Спиридонов нэһилиэнньэ санаатын үөрэтии түмүгэр дьон-сэргэ чөл олохтоох буоларын туһугар итирдэр утах атыытын, ол иһигэр пиибэни эмиэ боборго быһаарыммыттарын туһунан билиһиннэрдэ.

Норуот дьокутаата Александр Сусоев кыраадыстаах утах атыыта уопсастыбаннай аһылык кииннэриттэн ураты атын сиргэ бобулларын, ол аата нэһилиэк олохтоохторо бука бары чөл олоххо көспөттөрүн бэлиэтээтэ. Оттон сокуон барылын аата наһаа күүстээх, нэһилиэккэ арыгы атыыта олоччу бобулларын курдук суруллубутун ыйда. Итиниэхэ сигэнэн, сокуон барыла дьиҥ олоххо сөп түбэспэтин эттэ.

Ил Түмэҥҥэ «Сиэрдээх Арассыыйа — патриоттар кырдьык туһугар!» фракция салайааччыта Игорь Григорьев кыраадыстаах утаҕы атыылыыр уопсастыбаннай аһылык хас туочуката баарын ыйыталаста. Ону нэһилиэк баһылыга итинэн дьарыктанар дьон Аллыҥаҕа суоҕун туһунан хардарда.

Ньурба улууһун Малдьаҕар баһылыга Александр Степанов нэһилиэккэ кыраадыстаах утаҕы атыылыыр маҕаһыын лицензия ылан, үлэлээн эрэрин туһунан иһитиннэрдэ. КПРФ фракция салайааччыта Виктор Губарев успуорт, култуура эбийиэктэрэ хайдах туруктаахтарын, дьон иллэҥ кэмин хайдах атаарарын ыйыталаста. Баһылык Малдьаҕарга спортзал 2008 с. тутуллубутун, куйаар ситимэ харгыһа суох үлэлиирин, оскуола дьиэтэ эргэрбитин, эдэр үлэһиттэр кытыы нэһилиэккэ үлэлии кэлбэттэрин туһунан кэпсээтэ.

Быыппах 5% итирдэр састааптаах 

Норуот дьокутаата Захар Никитин Дьокуускай куоракка, киин улуустарга быыппах диэн үүттэн оҥоһуллубут пиибэни атыылыылларын, онон нэһилиэнньэ үлүһүйэрин туһунан эттэ.

«Саҥа дьон» фракция салайааччыта Ньургуйаана Заморщикова күнүс 14 ч. диэри атыыга хамаҕатык барар ас быыппах буоларын, чуолаан Борисов урбаанньыт оҥорбут утаҕын сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор иһэллэрин, ону хааччахтыыр уолдьаспытын эттэ. Лабораторнай чинчийии түмүгүнэн ити быыппах 5% итирдэр састааптааҕын бэлиэтээтэ.

Ону дьүүллэһэргэ Ил Түмэн Урбааҥҥа уонна туризмҥа сис кэмитиэтэ  «Саҥа дьон» фракцияны кытта Роспотребнадзору ыҥыран, олохтоох оҥорон таһаарааччылар ортолоругар төгүрүк остуол ыытарын туһунан иһитиннэрдэ.  Дьокутааттар бары көхтөөхтүк кытталларыгар ыҥырда.

Борисов эрэ быыппаҕа буолбакка, атыттар эмиэ үрүҥ астан пиибэ курдук утаҕы атыылыыллара этилиннэ.

Түмүккэ Сунтаар улууһун Аллыҥа нэһилиэгэр уонна Ньурба Малдьаҕарыгар кыраадыстаах утаҕы атыылыыры бобор туһунан сокуон барылын Ил Түмэҥҥэ бүтэһик ааҕыыга ылыннылар. Сокуон быһыытынан атын нэһилиэктэр олохтоох бэйэни салайыныытын уорганнара эмиэ итинник дьаһаныахтарын сөп.