Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Аан дойду араас муннугар, дойдубут эрэгийиэннэригэр олорор Саха Сириттэн төрүттээх дьон маҥнайгы форумнара бэс ыйын 23-26 күннэригэр Дьокуускайга ыытылынна.

Аан дойду араас муннугар, дойдубут эрэгийиэннэригэр олорор Саха Сириттэн төрүттээх дьон маҥнайгы форумнара бэс ыйын 23-26 күннэригэр Дьокуускайга ыытылынна.

Ыраахтан-чугастан, соҕурууттан-арҕааттан кэлбит биир дойдулаахтарбыт бары биир түһүлгэҕэ муһуннулар. Ол курдук, сир уһугар сытар дойдулартан саҕалаан, Россия эрэгийиэннэригэр үлэлии, үөрэнэ сылдьар диаспораларбытын бу сугулаан биир сомоҕо гына түмтэ.
Тэрээһин аһыллыыта «Россия — мин историям» мультимедийнай пааркаҕа буолла.

форум айсенИл Дархаммыт Айсен Николаев үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ эттэ: «Биһиги өрөспүүбүлүкэбит өрүү киэҥ уонна аһаҕас экэнэмиичэскэй, култуурунай сибээстэри инники күөҥҥэ тутар. СӨ маҥнайгы бэрэсидьиэнэ Михаил Николаев көҕүлээһининэн, Саха Сирэ аан дойдуну кытары ыкса ситимэ, доҕордоһуута саҕаламмыта, ол иһигэр ХНТ (ООН), ЮНЕСКО, Аартыка Сэбиэтин былаһааккалара. Аан дойдуга араас сообществолары кытары норуот дипломатията, айар, уопсастыбаннай сибээстэр бигэтик олохтоммуттара. Биһиги бачыымнарбытын араас дойдуларга, Россия эрэгийиэннэригэр олохсуйбут биир дойдулаахтарбыт өрүү өйүүллэр, инникитин даҕаны өйүөхтэрэ диэн эрэнэбин».
Айсен Николаев бэлиэтээбитинэн, тэрээһин Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылыгар, ыһыах ыһыллар кэмигэр ыытыллара ураты бэлиэ суолталаах.

форум жирков«Сахабыт Сирин кэрэтин, уратытын араас судаарыстыбалар, норуоттар билэллэригэр биир дойдулаахтар түмсүүлэрэ сүҥкэн кылааттаахтар. Кинилэр биһиги өрөспүүбүлүкэбит бастайааннай бэрэстэбиитэллэрэ буолаллар», — диэн эттэ Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин маҥнайгы солбуйааччы Александр Жирков. Кини форум тэриллиитин төрдө-силиһэ -- дьон бэйэтин дойдутун өрүү өйдүү-саныы сылдьарыгар, оттон дойдулара кинилэри умнубатыгар сытарын бэлиэтээтэ.
Көрсүһүүгэ кыттыыны СӨ судаарыстыбаннай сүбэһитэ, маҥнайгы бэрэсидьиэн, норуоттар уонна эрэгийиэннэр икки ардыларыгар сыһыан олохтонуутун төрүттээччи Михаил Николаев кытынна.

форум николаев

«Сахабыт Сирэ тас дойдуларга олорор ыччаппытыгар өйөбүл, диаспоралары кытары ыкса сибээс сылын ахсын күүһүрэригэр тирэх буолуохтаах. Биһиги бу сыһыан хаҥыырыгар өссө да үлэлиэхпит, атын формалары тобулуохпут», — диэн бигэ эрэлин биллэрдэ.

форум гости«Дойду салайааччылара биир тылы булбат түгэннэригэр, сибээһи норуоттар бэйэлэрэ олохтууллар. Бу сибээс бэйэ-бэйэҕэ итэҕэлтэн турар», — диэн быһаарда Евразия норуоттарын Ассамблеятын генеральнай секретариатын салайааччы Светлана Смирнова.

форум габышева

Биир дойдулаахтары сомоҕолооһун – төрүт култуурабытын сайыннарыы көрүҥэ. Кинилэр омук сиригэр култуурабытын, тылбытын тарҕаталларыгар форум туһуламмытын туһунан СӨ тас сыһыаннаһыыларын министиэристибэтин норуоттар икки ардыларынааҕы боротокуолун уонна тас сыһыаннаһыылар отделларын салайааччыта Айталина Никифорова интервьюга кэпсээтэ.
Ол курдук форум икки күн икки хайысханан үлэлээтэ.

форум 2Маҥнайгы чааһыгар төрөөбүт тылы уонна култуураны харыстыырга болҕомто уурулунна. Маныаха пленарнай мунньах буолла. Кыттыыны салайааччылар, ыҥырыылаах ыалдьыттар ыллылар. Кинилэр истэригэр Москва куораттан бырабыыталыстыба чилиэннэрэ, тас сыһыаннаһыыларга департаментан, Москва куорат биир дойдулаахтарын Дьиэлэриттэн үлэһиттэр бааллара. Манна даҕатан эттэххэ, тэрээһини МИД эмиэ өйөөбүт.
Иккис күҥҥэ дьыалабыай сыһыаннаһыыны ырыттылар. Бу эмиэ олус улахан суолталаах боппуруос. Ол курдук, билиҥҥитэ араас тылы, култуураны илдьэ сылдьарга туһуланар тэрээһиннэри, бырайыактары олоххо киллэриигэ диаспоралар төһүү күүс буолаллар. Маныаха Айталина Никифорова Саха Сириттэн көһөн барбыт киһи тылбытын, култуурабытын өйдүүр буоллаҕына, атын дойдуга төрөөбүт, онно улааппыт киһиэхэ иҥэрии уустуктардаах.
Биир дойдулаахтар аан маҥнайгы форумнара Саха АССР тэриллибитэ 100 сылын чэрчитинэн ыытыллар. Тэрийии туһунан кэпсэтиилэр 2019 сылтан саҕаламмыттара. Ол курдук, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Консолидация сылын түмүктүүр улахан тэрээһиҥҥэ официальнай этии киирбитэ.
Аан дойду араас муннуктарыгар тиийбит сахалары сомоҕолуур тэрээһин быйыл 17 дойдуттан, 8 эрэгийиэнтэн барыта 50 биир дойдулаахпытын төрөөбүт сирдэригэр түмтэ.
Биир оннук ыалдьытынан Африка Сенегалыттан Вера Диалло буолар, кини Саха диаспоратын бэрэстэбиитэлэ буолар. Кэргэнин дойдутугар номнуо 30-тан тахса сыл олорор. Кинилэр Рига куоракка устудьуоннуу сылдьан билсибиттэр, ыал буолар туһунан санаммыттар. Рига политехническай институту, кэргэнэ авиационнайы бүтэрбиттэр. Вера төрдө Сунтаар. Манна маҥнайгы оскуола математика кылааһын ситиһиилээхтик түмүктээбит. Ыраах дойдуга саамай ахтара -- дьоллоох оҕо сааһын санатар күөх тайҕа, тэллэй, отон, харыйа дыргыл сыттара эбит.
Ыраах дойдуга кэргэнэ дипломат буолан, Африка араас дойдуларыгар олоро сылдьыбыттар. Маныаха саамай соһуйбута 45 кыраадыс итии буоларын. “Мин 45 кыраадыс тымныыттан толлубаппын, оттон 45 кыраадыс итии диэн олох абытай куйаас, миэхэ отой саҥа арыйыы этэ”, - диэн кэпсиир.
Африкаҕа Саха диаспора үлэлээбитэ быданнаабыт. Устааптаахтар, регламеннаахтар, ватсап группаларга кэпсэтэллэр, саайтарыгар интэриэһинэй тэрээһиннэрин, мунаахсыйар боппуруостарга эппиэттэри биэрэллэр эбит. Диаспора сүрүн сыала - ыраах дойдуга биир сиртэн төрүттээхтэри сомоҕолооһун.
Манна даҕатан эттэххэ, Африкаҕа Саха Сирин отой билбэттэр эбит. Маныаха бэйэтин кытары алтыһар дьонугар, араас интервьюларга, репортажтарга Саха Сирин туһунан сиһилии кэпсээн соһутар, умсугутар.
Вера бэйэтэ -- актыбыыс, уопсастыбанньык. Дипломат дьахталлар түмсүүлэрин чилиэнэ буолан, алтыһар да дьоно элбэҕэ саарбахтаммат дии саныыбын.
Саха Сиригэр кэлэ сылдьыбатаҕа сэттис сылыгар барбыт. Ол эрэн аймахтара Латвияҕа олорор буолан, онно тиийэн, эмиэ көрсүһүүлэри тэрийэллэр, ирэ-хоро сахалыы кэпсэтэллэрин сэһэргиир.
Буола турар форумҥа ыраах Африка сиригэр сэргэ туруорууну этии быһыытынан киллэрдэ. Маныаха докумуоннарын бэлэмнээбиттэр. Ыраах дойдуттан кэлбит биир дойдулаахпыт санаата туоларыгар баҕарабыт.

Андрей Сорокин хаартыскалара.

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением