Общество

Кини бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсан, үлэттэн тэйэн, чуҥкуйан барбыта. Бу өйдөөбүтэ үлэтиттэн ордон, тугунан да атынынан дьарыктамматах эбит. Арай чугас дьүөгэлэрэ мунньуунан үлүһүйэллэрэ, онон үөлээннээхтэрэ кинини эмиэ ити дьарыкка угуйбуттара. 

Инньэ гынан Елизавета Федоровна тугу кэллиэксийэлиэн сөбүн толкуйдуу сырыттаҕына, арай биирдэ хараҕа "пепсодент" диэн суруктаах боростуой харандаас тоороххойо сытарыгар иҥнэ түстэ. Онон кини, уһуннук-киэҥник толкуйдуу барбакка, 2008 сыллаахтан харандаас хомуйуутун саҕалаабыта.

Оҕону иитиигэ-үөрэтиигэ туттубут аҕай тэрилэ буоллаҕа. "Ол гынан баран боростуой харандааһы мунньар олус боростуой дьыала буолбатах эбит", - диэн сэһэргиир күлэ-күлэ Елизавета Федоровна. Билигин кини кэллиэксийэтигэр хайы-үйэ 800-тэн тахса араас харандаастаах. ССРС, РСФСР итиэннэ араас тас дойдуларга оҥоһуллубут эҥинэ бэйэлээх харандаастар бааллар. Саамай дьиктилэрэ, ордук оҕолор болҕомтолорун тардааччылара - ытарҕа быһыылаахтар, 2 м 45 см уһуннаах, кыра соттор тэҥэ суон уонна араас эриллэҕэс, быалыы бааллар сымнаҕас харандаастар. Өссө улахан сиэнэ Ваня элэктириичэскэй харандаас оҥорон бэлэхтээбит. Инньэ гынан бастыҥ педагог-уһуйааччы аны олус интэриэһинэй, итиэннэ сэдэх кэллиэксийэлээх өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр биир бастыҥ мунньааччы буолла. Ханнык баҕарар кэллэксийэниэр курдук, Елизавета Федоровна  мунньуутун хаҥатар баҕа санаалаах - XX үйэ саҕаланыытынааҕы уонна "Сакко и Ванцетти" харандааһы оҥорор фабрика (Москуба к.) оҥоһуктарын булуу. 

Кэлин кини өссө оҕо-аймах саамай күүтэр, таптыыр бырааһынньыгын, алыптаах Саҥа дьыл,  харыйатын ретро оонньуурдарын хомуйар буолла. 

Федоровна 2018 сыллаахтан Уус Алдан кэллэксийэниэрдэрин "Умсулҕан" кулуубун көхтөөх кыттааччыта. "Умсулҕаннар" үгүстүк ыытар араас тэрээһиннэрин, быыстапкаларын Елизавета Федоровна мунньуута киэргэтэрин таһынан, педагог киһи өссө умсугутуулаахтык, ылыннарыылаахтык кэпсиирэ сыттаҕа. Онон кини быыстапкатын оҕолортон кырдьаҕаһыгар тиийэ сэргээн көрөллөр-истэллэр. Елизавета Федоровна: «Пенсияҕа олорор киһиэхэ маннык интэриэһинэн түмсүү, быыстапкалыыр, атын улуустарга сылдьыы, атастаһыы, булуу-талыы уонна оттон аҥардас биир дьарыктаахтары кытта көрсөр, сэһэргэһэр олус үчүгэй, сэргэхсийэбит», -  диэн кэпсиир. 

Ити курдук педагог, уһуйааччы, төһө да ытык саастаннар, сэргэхтик олорор, оҕолору, ыччаттары кэрэ умсугутуулаах эйгэҕэ сирдиир. Ону тэҥэ үөлээннээхтэригэр, сэбиэскэй кэм оскуолалаларын үөрэнээччилэригэр ааспыт оҕо саастарын санатар. 

Галина БОЧКАРЕВА.

Хаартыскалар Е.Ф.Сивцева архыыбыттан ылылыннылар.