Политика

- Бастатан туран, экэниэмикэни уонна нэһилиэнньэни өйүүргэ тыын суолталаах миэрэлэри олоххо киллэриэххэ наада. Маныаха 14,9 млрд солкуобай көрүлүннэ.

Нэһилиэнньэ дохуотун өйүүр улахан суолталанна. Дьиэ кэргэннэргэ, кыра дохуоттаахтарга, соҕотох олорор гражданнарга социальнай хантараак нөҥүө көмөҕө 72 млн солкуобай көрүлүннэ. Бу үп даҕаны тиийбэтэ чуолкай.

Саха Сиригэр 170 тыһыынчаттан тахса киһи дохуоттара тииһинэн олоруу алын кээмэйиттэн намыһах.

КПРФ фракциятын дьокутааттара Судаарыстыбаннай Дуумаҕа сокуон барылын киллэрдибит. Онно ыйдыбыт -- тииһинэн олоруу алын кээмэйэ 25 тыһыынча солкуобайтан кыра буолуо суохтаах диэн.

Социальнай хантараак суумата тус хаһаайыстыба тэринэр урбаанньыттарга 250 тыһ. суолкуобайтан 300 тыһыынчаҕа диэри улаатарыгар эттибит. Маныаха хас хантараак баар буолара бырагыраамаҕа чопчу сыыппаранан ыйыллыахтаах.

Социальнай хантараак түһэрсиигэ улахан болҕомтону Аартыкаҕа ууруохха. Тэпилииссэ оҥостон, оҕуруот олордоллорун өйүөххэ. Депутатскайга тэпилииссэлэрин оһоҕунан оттоллор. Онуоха таас чох атыылаһар кыахтара суох. Ким манна эппиэттиирий? Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ? Аартыканы сайыннарыы министиэристибэтэ? Эбэтэр муниципальнай былаас дуу?

Декларативнай сыыппаралартан тохтуохха. Холобур, тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын оҥорон таһаарааччыларга чопчу соруктары туруоруохха, ону ситиһэр болдьоҕын чопчулуохха уонна толорулларыгар эппиэтинэһи күүһүрдүөххэ.

Кэтэх хаһаайыстыбалар бэйэлэрин хааччыналларыгар түргэнник ситэр салааны сайыннарыахха. Маныаха кирэдьииттиир бырайыакка 600 мөл. солкуобай көрүлүннэ. Ол эрээри бу сыалга «Туймаада» ФПК базатыгар АПК-ны өйүүр Пуонда кирэдьииттээһинин бырагыраамата уларыйда дуо? 

Чуолаан Аартыка оройуоннарын аһынан-үөлүнэн хааччыйыы боппуруоһун тоһоҕолоон бэлиэтиэм этэ. Бу оройуоннарга биир сыллааҕы бородуукта саппааһын тиэрдиигэ сорудах турар. Биэс тыһыынча туонна аһы-үөлү кыһыҥҥы суолунан, 6 тыһыынчатын навигациянан тиэрдэргэ былаан бигэргэммитэ.

Бородуукта улахан аҥаара кыра кыамталаах авиациянан нэһилиэктэргэ тиэрдиллиэ. Маныаха үбүлээһин 147 млн солкуобайга тэҥнэстэ. Хомойуох иһин, бу суума өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүгэр көрүллүбэтэх. Онон көннөрүү киллэрэбит, муус устар 28 күнүгэр бүддьүөт корректировкатыгар буолар мунньахха бу боппуруос дьүүллэһиллиэ. Билиҥҥи туругунан бүддьүөккэ итиччэ харчы суох. Аны,бу барыта аҥаардас тырааныспар ороскуота эрэ буоларын өйдөөҥ.

Сааҥсыйалар кэмнэригэр, туох да буолбутун иһин, тутуу тэтимин ыһыктыа суохтаахпыт. Инбэлииттэри, бэтэрээннэри өйүүргэ, кинилэри дьиэнэн хааччыйыыга социальнай дьиэлэри тутуу сөргүтүллүөхтээх.

КПРФ баартыйата РФ Бырабыыталыстыбытыгар уталытыллыбат 20 миэрэни киллэрдэ. Бу этиилэр олоххо киирдэхтэринэ, Арассыыйаҕа элбэх үчүгэй уларыйыы тахсыа этэ. Холобура, олортон биирдэстэрэ -- эрэгийиэннэри өйөөһүн уонна сайыннарыы. Маныаха экэнэмиичэскэй кыахтарыгар судаарыстыбаннай аудит ыытыахха. Судаарыстыбаннай былаан чэрчитинэн технологическай тиһиктэри чөлүгэр түһэриэххэ уонна саҥардыахха.

Бүгүҥҥү туругунан федеральнай былааһы төрүттэммитэ 100 сыл буолбут Саха Өрөспүүбүлүкэтэ олоҕун хаачыстыбатын таһыма 70-с миэстэҕэ сылдьара долгутуохтаах.

Түмүккэ этиэм этэ, Арассыыйа олоҕун оҥкулларыгар уларыйыылары киллэрэр бырагыраамалар олоххо киирэр кэмнэрэ кэллэ. Социальнай эйгэни уонна оҥорон таһаарыыны түргэнник сайыннарыахха уонна үбү-харчыны олигархтар баһылааһыннарын тохтотуохха.