Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -34 oC

«Эн дьокутааттар сэбиэттэрин салайдаххына, дьоҥҥор-сэргэҕэр ордук элбэх туһаны аҕалыаҥ», – диэн кэллиэгэлэрэ эппиттэрин ылынан, Софья Лаврентьевна улуус киин балыыһатын кылаабынай бырааһын дуоһунаһыттан уурайан,  2019 с. Амма улууһун мунньаҕын салайбыт.

«Эн дьокутааттар сэбиэттэрин салайдаххына, дьоҥҥор-сэргэҕэр ордук элбэх туһаны аҕалыаҥ», – диэн кэллиэгэлэрэ эппиттэрин ылынан, Софья Лаврентьевна улуус киин балыыһатын кылаабынай бырааһын дуоһунаһыттан уурайан,  2019 с. Амма улууһун мунньаҕын салайбыт.

Софья Александрова Дьокуускайга уонна төрөөбүт-үөскээбит Амматыгар доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр өр сылларга үлэлээбит, элбэҕи ситиспит инфекционист быраас. Кини Арассыыйа Бэдэрээссийэтин уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин доруобуйатын харыстабылын туйгуна, мэдэссиинэ билимин хандьыдаата. Ол эрээри оҕо эрдэҕиттэн уопсастыба кыһалҕатыттан туора турбат, нэһилиэнньэ олоҕор-дьаһаҕар быһаччы кыттар, бэйэтин санаатын тиэрдэр, сонун хамсааһыннары көҕүлүүр дьоҕура кинини салайааччы буоларга сирдээн аҕалбыта мээнэҕэ буолбатах.

Фото_АСЛ.jpg

Сэһэргэһэ олорон, Софья Лаврентьевна дьонугар-сэргэтигэр олус чугаһын, эмчиттии болҕомтолоох, кыһамньылаах уонна харыстабыллаах сыһыанын бэлиэтии көрөҕүн. Салайааччы киһиэхэ хас биирдии күн суолталааҕын, дьон кыһалҕатын чэпчэтэр, төрөөбүт түөлбэни сайыннарар сорукка сылдьар ураты эппиэтинэстээҕин бигэтик өйдүүгүн.

Кини улуус дьокутааттарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ буолан олорон, норуот интэриэһинэн салаллан, сайдыы кирбиилэрин дабайар наадатын, бэйэни ордуктук эбэтэр үрдүктүк туппакка, барыларын кытта тэҥҥэ хардыылыыр сөптөөҕүн, салайааччы киһиэхэ дуоhунас дойдуга сулууспалыырга итэҕэл уонна эрэл буоларын аһаҕастык кэпсиир.

Былааска патриоттар кэлэллэр

– Софья Лаврентьевна, дьокутааты «норуот хамначчыта» дииллэр. Ити этиигэ эн сөбүлэһэҕин дуо?

– Урукку өттүгэр наар бүддьүөт эйгэтигэр үлэлээбит, толорооччу быһыытынан үлэҕэ-хамнаска умса түспүт буолламмын, дьокутаат үлэтэ хайдаҕын, тугун, этэргэ дылы, ымпыгын-чымпыгын олох билбэт этим. Бэйэм бастаан дьокутаат быһыытынан 2018 с. балаҕан ыйыгар талыллабын, тута социальнай эйгэ хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлинэн ананабын. Онтон эһиилигэр дьокутааттар итэҕэллэрин ылан, бэрэссэдээтэл буолабын. Дьэ, уонна үс сыл ааспытын кэннэ санаам тосту уларыйда диэхпин баҕарабын. Билигин бигэтик этэбин: дьокутаат күүһэ, көмөтө диэн олус улахан эбит! Уопсайынан норуот туhугар сананан үлэлии кэлбит дьокутааттар, салайааччылар бука бары, көннөрү дьон буолбатахтар. Бу бары – патриоттар. Куруук этэбин ээ, былааска сүрэхтэринэн-быардарынан дойдум, дьонум туhа диэн санаалаах кэлэллэр. Онон нэhилиэнньэ өттүттэн тойоттору-хотуттары араастаан саҥардахтарына, үөхтэхтэринэ, олох сөбүлээбэппин уонна ылыммаппын. Тыллаhан бардахтарына: «Чэ, аныгыскы сырыыга эйигин талыахха. Үлэлээ уонна барыбытыгар хайдах үлэлиири көрдөр. Ол кэннэ биһиги сыаналыахпыт», – диибин. Итини ааһан, билигин үлэлииргэ олус уустук кэм. Пандемия буоллун, аны быйыл сайын ойуур баhаардара, аан дойду таhымыгар санкция, кириисис да сабыдыала улахан ыктарыыга тиэрдэр... Аны Сахабыт сиригэр Интэриниэт киэҥник киирэн, ситимнэр сайданнар, дьон өйүн-санаатын буккуйдулар.

baf1d4ec-6141-4fab-8c09-d33a067200f3.jpg

Оптимизацияны мэдиссиинэ холобуругар

– Эһиги дьокутааттыыр кэмҥитигэр «оптимизация» диэн сарбыйыы, бөдөҥсүтүү үлэтэ саҕаламмыта. Биллэн турар, ол дьаһал сабыдыала, ыарыыта улуус, нэһилиэк таһымыгар биллэр. Маныаха саҥата суох олорботох буолуохтааххыт?

– Тыа сиригэр, дэриэбинэлэргэ, сарбыйыы кыһалҕата тирээн кэлбитигэр, дьокутааттар күүскэ үлэлэстибит. Аччаттыбыт диир кыахтаахпыт. Ол эрэн бөдөҥсүтүү сорох түгэннэригэр мин сөпсөһөбүн. Тоҕо диэтэххэ, урукку кэмҥэ дэриэбинэ аайы балыыһаҕа истэн киирэн сытар, эмтэнэр куойкалары дэлэйдик тутар этибит. Олорбут билигин күнүскү эрэ кэмҥэ үлэлиир буолбуттара сөп дии саныыбын. Манна кыһалҕалаах өттө атыҥҥа. Ирдэбил быһыытынан, хас биирдии мэдиссиинэ пуунугар үстүү эрэ миэстэ буолбутугар! Дьиҥэр, ити аҕыйах. Иккиһинэн, биир эрэ сиэстэрэ көрүллэр. Кини хайдах даҕаны соҕотоҕун кыаммат. Онон үлэһиттэрэ элбиэхтэрин наада этэ. Аммабар кылаабынай бырааһынан үлэлии кэлэн баран, бэлиэтии көрбүтүм: сорох нэһилиэктэргэ 15-тии куойкалаахтар бааллара. Маныаха дьон балыыһаҕа хоммот, бары дьиэлэригэр тахсан хаалаллар этэ. Оттон ас дьон ахсаанынан бэлэмнэнэр. Онон хаарыан ас таах тоҕулларыгар тиийэр. Бүддьүөт экэниэмийэтин өттүттэн ылан көрдөххө, онон сөп быһаарыы. Билигин үрдүкү таһымҥа бу кыһалҕаны туруорсабыт -- күнүскү куойка уонна үлэһит элбиирин гына. 2019 с. Бэдэрээссийэ Сэбиэтигэр доруобуйа харыстабылын тиэмэтигэр аһаҕас истиилэргэ кыттан турабыт. Онно бу боппуруоска бэйэбит санааларбытын эмиэ биллэрбиппит. Коронавирус дьаҥа да көрдөрдө, доруобуйа харыстабылын тиhигэ бигэ уонна үрдүк хаачыстыбалаах буолуохтааҕын.

1135ff1b-3d0e-4fe8-b6cb-11919607ae87.jpg

Тыын боппуруос уот, гаас, суол 

– Билигин улуус сэбиэтин болҕомтотугар ханнык боппуруос сылдьарый? Тыын кыһалҕа тула кэпсэтиэххэ эрэ...

– Туруорсар боппуруоспут наhаа элбэх. Барытын улууспут аҕа баhылыга Николай Арпиповтыын сүбэлэhэн, тэҥҥэ үлэлиибит. Өрөспүүбүлүкэ таһымыгар туруорсар сүрүн кыhалҕабыт диэн, уот ситимин тардыы. Амма улууhугар 110 киловатт уот кэлэрэ буоллар. Уоппут мөлтөҕүттэн улахан харгыстар үөскүүллэр. Бастатан туран, хочуолунайдарбыт толору кыамтанан үлэлээбэттэр. Олус үчгэй оhохтор кэлэн үлэлии тураллар эрээри, уот мөлтөҕүттэн толору туhаммаппыт. Холобур, пылеуловитель да үлээбэт, теплопуун да тутар кыахпыт суох. Дьиҥэр, маннык улахан кыамталаах хочуолунайдардаах олорон, Амманы барытын да кииннэммит ититии ситимигэр холбоон, сылааhынан хааччыйыах этибит. Иккиhинэн, уоппут бара-бара кэлэр. Уот хамсааhыныгар хастыы эмиэ сүүһүнэн мөл. суумалаах мэдиссиинэ оборудованиелара умайан хаалаллар. Аны ону өрөмүөннүүргэ үтүмэн элбэх үп ирдэнэр. Оттон ыалларынан ылан эттэххэ, утуу-субуу холодильник умайарыттан киhи соhуйбат буолла. Уот кэннэ сытыытык турар боппуруоспут – нэhилиэнньэни гаастааhын. Аныгы кэмҥэ тыа сирин олоҕун тупсарар, кыhалҕалаах олохпутун чэпчэтэр суолбут ити буоллаҕа эбээт! Ыраата барбакка эттэххэ, нэһилиэнньэбит 60-70 %-на таһырдьа чэпчэтинэр. Ити доруобуйаҕа улахан охсуулааҕын этэ да барбаккын. Уонна үһүс сытыы боппуруоспут – суол хаачыстыбата, өрөмүөнэ. Кэлиҥҥи сылларга нацбырайыактар Сахабыт сиригэр күүскэ үлэлээннэр уонна Ил Дархаммыт Айсен Николаев инфраструктура хайысхатыгар кимэн киириилээх бэлиитикэтин үтүө түмүктэрэ көстөн эрэллэрэ киһини улаханнык үөрдэр. Аммаҕа диэри суол оҥоhулла, тупсарылла турар. Улууспут иһигэр быйыл Бөтүҥнүүр суолбут көннөрүлүннэ.

a2a3239e-ad2e-4e77-8e8d-38b49cf6d57f.jpg

Бэйэ холобурунан көрдөрөр ордук тиийимтиэ

– Улуус үтүө холобуругар олоҕуран, Ил Түмэн сис кэмитиэттэрин кытта бииргэ үлэлэһэр уопуккут туһунан ааҕааччыларбытыгар билиһиннэриэххэ эрэ...

– Дьокутаат үлэтэ киhи хараҕар тута көстүбэт. Биир өттүнэн “маны оҥордубут” диэн түөспүтүн охсуна сылдьарбыт эмиэ табыллыбат. Баҕар, дьон көрдөҕүнэ, мээнэ сылдьар курдукпут буолуо... Ол эрээри үлэбит ис хоhооно олус уустук. Туох баар докумуону оҥорорго сокуоннары билиэххэ наада. Онтон уларытыылары киллэриэҥ иннигэр боппуруос бары өттүн дириҥник ырытан, үөрэтэн көрүөхтээххин. Быhаарыныы ылынарга, докумуоҥҥа киллэрэргэ биир тылыҥ да быhаарар оруоллаах буолуон сөп. Онон Ил Түмэни кытта ыкса сыһыаны олохтоон, дьокутааттарбытын кытта тэҥҥэ хардыылыыбыт. Соторутааҕыта спикер А.И. Еремеевка киирэн үлэбит былаанын дьүүллэhэн турабыт. Амма улууһа Ф.В. Габышевалыын, В.И. Чичигинаровтыын, А.Н. Атласовалыын, Е.Х.Голомаревалыын, А.М. Находкинныын, Амматтан норуот дьокутаата Р.Е. Федотовтыын олус таhаарыылаахтык үлэлиибит. Манна оскуола мэдиссиинэтин тиэмэтигэр үс кэмитиэт кыттыылаах улахан мунньаҕы тэрийэн ыыппыппыт. Хас биирдии үөрэх кыhатыгар мэдиссиинэ үлэhитин ыстаатын киллэриэхпитин наада. Оччоҕо эрэ оҕолорбут кыра эрдэхтэриттэн доруобуйаларыгар сүүйтэрбэккэ, киһи хара буолан тахсыа этилэр. Онон Арассыыйа таһымыгар ити кыһалҕаны сөптөөхтүк туруорсар туһунан толкуйдуубут. Холобур, Амма улууһугар бары оҕо саадтарыгар, быстах кэмҥэ да буоллар, бэйэбит бүддьүөппүтүттэн 22 ыстааты сыһыаран олоробут. Онтон оскуолаларбытыгар гигиенист диэн ыстаапкалар бааллар. Ол гынан баран, маннык дьаһанан олоруу – Аммабыт эрэ улууһугар. Сахабыт сиригэр уонна Арассыыйа да үрдүнэн барыта быһаарыллыан, толору үбүлэниэн баҕарабыт.

cb77a335-eb7f-42cc-8a4a-afacb027eaa1.jpg

Баартыйа нэһилиэнньэҕэ тирэх буолар

– Дьон-сэргэ кыһалҕатын быһаарарга күннэтэ кыһаллаҕыт. Холобур дьон ордук туох ыйытыылаах кэлэрий?

– Биһиги ааммыт өрүү аһаҕас. Гражданнары кытта көрсөбүт, туруорсууларын суругунан да ылабыт. Күн аайын 2,3 сайабылыанньа киирэр. Аны туран, төһөнөн дьон кыһалҕатын болҕомтоҕо ылан быһаараҕын да, соччонон дьон итэҕэйэрэ лаппа үрдүүр, туруорсуута да элбиир. Холобур, 2020 с. 110 киһи боппуруоһун быһаарбыппыт. 2006 с.«Биир ньыгыл Арассыыйа» баартыйа чилиэнэбин уонна бэриниилээхтик үлэлиибин диэхпин баҕарабын. Улууспут сэбиэтигэр 16 дьокутааттан 15-һэ былаас баартыйатын кыттыылааҕа. Үлэбитин фракция иһинэн сүрүннүүбүт. Аҕа баһылыкпыт Николай Архипович баартыйа сэкирэтээрэ буоллаҕына, мин киниэхэ солбуйааччыбын. Улууска баартыйа уопсастыбаннай приемнайын салайабын. Онон дьон кыһалҕатын үрдүкү былааска туруорсарбытыгар улахан көмөлөөх. Нэһилиэнньэ бэйэтэ да өйдөөн эрэр: ханнык баҕарар баартыйаҕа, былааска, систиэмэҕэ салайааччы киһи уонна үлэһит быһыытынан хаачыстыбалара быһаарар оруоллаахтарын. Оттон нэһилиэнньэ ордук туохха кыһалҕатыйан биһиэхэ кэлэр эбит диэн сурастахха, дьон олорор усулуобуйатын тупсарыыта инники күөҥҥэ сылдьар. Бу сылларга кыах баарынан киин ититии ситимигэр чааһынай ыаллары киллэрдибит. Холобур, Мээндиги, Сатаҕай нэһилиэктэрэ олоччу, Сулҕаччы, Сэргэ Бэс, Чакыр уонна Бөтүҥ 80-нуу %-ра холбоннулар. 60-чалыы %-нара холбоммун нэһилиэктэрбит эмиэ элбэхтэр. Үлэ салҕанар...

– Софья Лаврентьевна, кырдьык да, идэлээх эрэ буолбакка, чахчы эмчит дууһалаах үтүө мааны, олус үлэһит уонна хорсун санаалаах салайааччы эн эбиккин диэн түмүккэ кэллим. Истиҥ сэһэргэһиибит иһин махтанабын, үлэҕитигэр ситиһиилэри баҕарабын.

76c0adcb-a42a-4ebe-b8b6-be8a19800d9c.jpg

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (20)

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна дьонун сэргэтин кыьалгатын быьаарарга бэлэм, хаьан да сарсын, онтон толкуйдуохпут диэбэт тутатына быьаарар - ити кини салайааччы быьыытынан уратыта! Амма эбэ маанылаан ииппит, сайыннарбыт кыыьа! Дойдутар тапталын, дьоццо истиц иьирэх сыьыанын урдуктук сыаналыыбыт!

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна неоднократно оказывает помощь амгинцам, в том числе и нашей семье. Успехов, счастья и здоровья!

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна- истинный патриот, эффективный руководитель. Очень гордимся!

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна,о5о эрдэ5иттэн лидер,салайар эмиэ талаан,ыарахан улэ5эр доссо элбэх ситиьиилэри,норуотун,дьонуц туьугар доссо да улэлээ,биьи эйиэхэ эрэнэбит✊🏻

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна Амматын туьугар ис сурэгиттэн куус комо буоларын сурдээгин диэн сыаналыыбыт.Дьиннээх патриотунан аагабыт.Улэтигэр оссо да урдук ситиьиилэри, дьонун, дойдун туьугар тоьо кыах баарынан улэлиэ диэн эрэлбит улахан!

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна киһи киэнэ мааныта, деловой характердаах, туруорбут сыалын хайаан да толорор.

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна лидер хаачыстыбата олох инники күөҥҥэ баар.

This comment was minimized by the moderator on the site

Үрдүк ситиһиилэри чэпчэкитэ суох үлэҕэр

This comment was minimized by the moderator on the site

Срфьяны кытта бииргэ уорэммитим.О5о эрдэ5иттэн лидер. Билигин депутат буолан улэтэ да, ситиьиитэ да элбэх. Дьону тумэрэ, кинилэргэ комото мунура суох. Софья Лаврентьевна5а оссо да ситиьиилэри, доруобуйаны!

This comment was minimized by the moderator on the site

София Лаврентьевна биhиэхэ аммаларга сэдэххэ кестубут киhи. Еркен ейдеех, ханнык да улэттэн ча5ыйбат,урдук ирдэбиллээх,туруорбут сыалын ситиhэр салайааччы диэн сыаналыыбын. Амматын сайдарын туhугар элбэх улэни ыытар , дьон кыhал5атын таба таайан ейдуур уонна куус -кеме буолар. Депутат уустук улэтигэр уhаарыллан элбэ5и оноруо дойдутун туhугар диэн эрэллээхпин

This comment was minimized by the moderator on the site

Ваш жизненный опыт, высочайший профессионализм и полная самоотдача позволяют успешно решать сложные задачи для развития района на благо её жителей✊️

This comment was minimized by the moderator on the site

Орто дойдуга кэлбит аналгын толору туһанан, түүнү-күнүһү аахсыбакка дьонун - сэргэн туруорсар боппуруостарын туруорсан, төрөөбүт дойдун инники күөҥҥэ тахсарыгар кыаххын биэрэн үлэлии сылдьаргыттан киэн туттабыт. 👍👍👍✊✊✊

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна амма олохтоохторо биир киэн туттар киьилэрэ. Кини тугу туппута табыллар,сайдар, уунэр. Билигин бу депутат да быьыытынан, улэтин урдук таьымна таьаарда.Эмчит идэтинэн элбэх киьини ата5ар туруоран, саха дьоно махтал тыллара мунура суох. Дьиэтигэр уотугар ааттаах ийэ,хаьаайка.Амматын туьугар улэтэ уунэ сайда турдун,сана ситиьиилэри, доруобуйаны дьиэ кэргэнигэр тапталы. 👏🏼👏🏼👏🏼👍🏼✊🏼💐💐💐

This comment was minimized by the moderator on the site

Гордимся достижениями нашей очень дорогой Софьии Лаврентьевны! Ещё больше удачи,везения доброго здоровья!

This comment was minimized by the moderator on the site

Аммалар биир тумус туттар, эрэнэр киьибит, Софья Лаврентьевна. Улэн аартыктара еруу ере кетегуулээх, ситиьиилээх буоллуннар, доруобай чэгиэн туруктаах дьонун сэргэн алгыстарынан улэлии хамсыы сырыт.

This comment was minimized by the moderator on the site

Софью Лаврентьевну знаю давно, проработали вместе длительное время в медицине. Всегда вижу как человека доброго, отзывчивого, особо талантливого, смелого и невероятно бодрой силой духа. Как врач-специалист и руководитель всегда была на высоком уровне, работала и работает с полной отдачей и большой ответственностью. Софья Лаврентьевна истинный патриот своей Родины, очень уважаю и ценю таких людей, по сей день восхищаюсь ею, работает во благо народа! Желаю здоровья, успехов во всем, оставаться такой же прекрасной и вдохновленной.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мы,родственники, гордимся и любим нашу Софию Лаврентьевну! Она очень компетентный, высокопрофессиональный специалист. К ней обращаются нуждающиеся. Она никогда и никому не отказывает помощи, помогает людям не считаясь со своим личным временем. И пусть ее доброта и тёплое отношение к людям возвращается к ней сторицей! Желаем крепкого здоровья, терпения, ещё больших достижений, удачи и везения во всем и всегда!

This comment was minimized by the moderator on the site

Вы достойный человек! Любим, уважаем, гордимся! Счастья, здоровья вам.

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна спасибо вам за все. Любим, уважаем, гордимся! Счастья, здоровья вам.

This comment was minimized by the moderator on the site

Софья Лаврентьевна. С детства она такая - открытая, прямая, добрая, справедливая,строгая. Лидер во всем. В кругу друзей- веселая, смешная. Мы, одноклассники, уважаем, ценим,гордимся! Желаю достижения высот, процветания, здоровья!

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением
Уопсастыба

Ытык ыал ийэтэ

Татьяна Васильевна Романова 1931 с. күһүн оччолорго Амма оройуонун, билигин Мэҥэ Хаҥалас…
14.12.24 14:29