Сэргээ

"Олохпор бэйэм миэстэбин буллум"

Сергей Ляшков “Сахатранснефтегаз” АУо сыбааркаһытынан үлэлиир. 2019 сыллаахха бэйэтин тэрилтэтигэр "Бастыҥ сыбааркаһыт" буолбут, онтон Уһук Илин эригэйиэннэригэр ыытыллыбыт куонкуруска кыттан, идэтигэр биир бастыҥынан ааттаммыт.

 Биһиги кэпсиир дьоруойбут ийэтэ Нина Прокопьевна Ляшкова уолаттарын ситиһиилээх үлэлэринэн киэн туттар. Ляшковтар удьуордарын түөрт уол уонна кыыс оҕо салгыыллар. Икки улахан уолаттара “Сахатранснефтегаз” АУо гаас утаҕын тутууга үлэлииллэр.

Нина Прокопьевна билигин Нам улууһун Граф Биэрэгэ сэлиэнньэтигэр олорор. Кини улахан уола Вячеслав уонна кыра уола Сергей оскуолаҕа аҕыс кылааһы бүтэрэн баран, төрөөбүт Граф Биэрэктэригэр баар 2-с №-дээх орто анал профессиональнай-техническэй училищеҕа үөрэнэ киирбиттэр.

Вячеславтаах Сергей үөрэммит сылларын туһунан истиҥник ахталлар. “Училищеҕа идэбит сүрүнүн үөрэппиттэрэ. Киһи билиини ылара учууталыттан уонна настаабынньыгыттан олус тутулуктаах. Биһиги Любовь Михайловна Винокуроваҕа уонна Иннокентий Иннокентьевич Баишевка үөрэммиппититтэн үөрэбит эрэ. Кинилэр биһиэхэ идэбит сүнньүнэн үгүс билиини биэрбиттэрэ уонна сатабылы иҥэрбиттэрэ”, — бырааттыы Ляшковтар кэпсииллэр.

Сергей үөрэҕин бүтэрэн баран, улахан убайын батыһан, сыбааркаһыт буоларга санаммыт. Ол санаатыттан билигин кыратык да кэмсиммэт.

—Мин олохпор бэйэм миэстэбин буллум. Үлэбин олус сөбүлүүбүн. Сыбаарка үлэтэ наар биир буолбат, син эмиэ атын үлэлэр курдук, сайдан,  саҥардыллан, уларыйан иһэр. Уопутурдаҕыҥ аайы, үлэҥ атын кыраасканан оонньуур. Гаас ситимигэр кэлиэхпэр диэри мин Дьокуускайдааҕы сылаас тиһик ыстаансыйатыгар  уу ситимигэр сыбааркаһытынан үлэлээбитим, — кэпсиир Сергей.      

Куонкурустар кыаххын тургуталлар

Саха сиригэр кэлиҥҥи сылларга бырамыысаланнас күүскэ сайдан, тимири сыбаарка аппараатыгар бас бэриннэрэр үлэһиттэр ханна баҕарар сыаналаналлар.

—Оробуочай идэҕэ, уопсайынан, бары да үлэҕэ киһи сыыйа уопутурар. Мин чэпчэки үлэни хаһан да сырсыбатаҕым, бэйэбэр уустук соругу туруорунарбын сөбүлүүбүн. Ол иһин идэҕин төһө баһылаабыккын, маастар таһымыгар тиийбиккин дуу, суоҕун дуу быһаарар куонкурустарга кыттарбын сөбүлүүбүн. Онно уустук сорудахтары толоробун, бэйэм кыахпын бэрэбиэркэлиибин. Холобур, Уһук Илин эригэйиэннэригэр куонкуруска биһиги, куоталаһар дьон, бастан утаа бары тэҥҥэ баран испиппит. Бүтэһик түһүмэх ким ордук сатабыллааҕын быһаарбыта. Онно легированнай ыстаалы уһаарбыппыт. Легированнай ыстаал норуокка “нержавейканан” биллэр. Бу ыстаалы уһаарар олус уустук. Онон үлэ үчүгэй сатабылы ирдиир. Ол түһүмэххэ мин атыттардааҕар ордук маастарыстыбалааҕым биллибитэ уонна бастакы күөҥҥэ тахсыбытым,— диэн Сергей куонкуруска кыттыбытын кэпсиир.

Сергей улахан убайа Вячеслав ону истэ олорон эбэн биэрэр:    

—Магистральнай гаас ситимин управлениета биһигини олус өйөөбүтэ. Биһиэхэ анаан матырыйааллары атыыласпыттара, ол иһин куонкурус иннинэ эрчиллэрбитигэр кыах баара. Ол Сергей кыайыылаах тахсарыгар улахан оруолу оонньоото. Үлэҕэ бэйэ кыаҕын мэлдьи эрчийэ сылдьыахха наада дии саныыбын. Биһиги сыбааркалыахпыт иннинэ төбөбүтүгэр тимир хас ыпсыытын барытын уһааран көрөбүт, ол көмөлөһөр аҕай. Бырааппын кытары үлэбит сүнньүнэн хас хамсаныыбытын барытын ырытыһабыт.

Вячеслав Алексеевич магистральнай гаас ситимин управлениетыгар ыстаарсай сыбааркаһытынан үлэлиир. Кини  эдэр сыбааркаһыттарга үчүгэй настаабынньык. Вячеслав этэринэн, сыбаарка үлэтэ уустук.

— Биһиги тэрилтэбит сыбааркаһыттара, хас да ыйы быһа дьиэлэриттэн тэйэн, ыраах тыраассаҕа үлэлииллэр. Сорохтор ону тулуйбакка бараллар. Хаалбыт дьон түмсүүлээх хамаанда буолабыт. Оннук биир  сутурук курдук сомоҕолоһон үлэлиибит. Ким тугу оҥоруохтааҕын, бэйэ-бэйэбитин көрөн, тута өйдүүбүт, — диэн кэпсиир.

Вячеслав Ляшков сыбааркаһыт үлэтэ олус эппиэтинэстээҕин туһунан этэр:

—Үлэбитигэр кимиэхэ эмэ чэпчэтии биэрэр сатаммат. Уһаарбыт тимириҥ ыпсыыта кичэллээхтик бэрэбиэркэлэнэр. Санаан көрүҥ, бу турбанан үрдүк баттааһыннаах айылҕа гааһа ааһар. Ол иһин кыра да сыыһа-халты туттуу суох буолуохтаах.

Вячеслав кэпсээнин истэ олорон, Сергейгэ убайа үтүө сүбэһит буоларын өйдүүгүн. “Биһиги хаһан да бэйэ-бэйэбитин кытары куоталаспаппыт, ол оннугар хардарыта көмөлөһө сылдьабыт”, — диэн улахан убай быһаарар.

Гаас ситимигэр бастыҥнар үлэлииллэр

Атын үлэ ис хоһоонун туора киһи билбэт, билэ да сатаабаккын. Таһырдьа тоҥо-хата үлэлии сылдьар дьону көрдөххө, ол туһунан толкуйдуу барбакка, буолуохтааҕын курдук ааһа бараҕын. Оттон бу курдук үлэлэригэр бэриниилээх уонна бэйэлэрин идэлэригэр бастыҥ көрдөрүүлээх дьону кытта кэпсэттэххэ, киһи атын хараҕынан көрөр буолар эбит. Ол курдук, мин өйдөөтүм, гаас ситимигэр бэйэлэрин идэлэригэр бастыҥтан бастыҥнар эрэ үлэлииллэрин. Сыбааркаһыттар томороон тымныыттан, бүтэй куйаастан чаҕыйбакка үлэлииллэр. Уопуттаах дьон этэринэн, гаас утаҕар үлэлиир сыбааркаһыттар эрэ аһаҕас уокка тимири ыпсаран уһаарар кыахтаахтар.

Ляшковтар үлэлээбит ыстаастара 20 сылтан ордубут. Кинилэр хас да сүүстэн тахса килэмиэтир гаас магистралын тутустулар, өрөспүүбүлүкэ сайдыытыгар биллибэккэ-көстүбэккэ сылдьан, сүҥкэн кылааттарын киллэрэллэр. 

Удьуор сыбааркаһыт Ляшковтар идэлэригэр 90-с сыллар ортолоругар үөрэммиттэр. Ол сылларга өрөспүүбүлүкэҕэ гаастааһын бырагыраамата ылыллан, сыбааркаһыттар олус наадалара. Эдэр дьон ону тута өйдөөн, таба тайанан, сөптөөх идэни баһылаабыттар эбит диэн түмүккэ кэлэбин. Вячеслав Алексеевич ахтарынан, 90-с сыллар саҥаларыгар училищеҕа үөрэххэ киирэригэр, сыбааркаһыт идэтигэр үөрэххэ куонкурус олус улахана. Ол иһин кини бастаан суоппар үөрэҕэр киирбит, ол кэннэ бу идэтин баһылаабыт.

Оччолорго квалификациялаах сыбаарка­һыттар олох тиийбэттэр эбит. Ол иһин  ПТУ-лар каадырдары бэлэмнииргэ күүскэ ылсыбыттар. Ити кэмҥэ үөрэнэн, идэ ылан, гаас салаатыгар эдэр уолаттар Владимир Сивцев, Дьулустан Федоров, Михаил Павлов, Евгений Сидоров, Павел Диденко, Вячеслав, Сергей Ляшковтар уонна да атыттар үлэлии кэлбиттэр.

Оттон бүгүҥҥү ыстатыйабыт дьоруойдара үлэлэриттэн атын кэмҥэ тугунан олорор эбиттэрий? Иллэҥ кэмнэригэр айылҕаҕа сылдьалларын, балыктыылларын, булка сылдьалларын сөбүлүүллэр. Ол да иһин түҥ тайҕа уустук усулуобуйатын тулуйан,  вахтанан хас эмэ ыйы-ыйдаан олорор, гаас ситимин тардар буоллахтара.

Уһук Илин бастыҥ сыбааркаһыта Сергей Ляшков бу ситиһиитинэн тохтуур санаата суох. “Салгыы күрэхтэһэргэ бэлэммин, идэм таһымын үрдэтэргэ кыһаллыам. Хас куонкурус саҥа күүһү уонна сайдарга саҥа саҕахтары биэрэр эбээт”, — диэн этэр.

Матырыйаалы “Сахатранснефтегаз” АУо пресс-сулууспатын кытта Сардаана Кузьмина бэлэмнээтэ