Үөрэх

Сүбэ мунньахха норуот дьокутааттара Павел Ксенофонтов, Владимир Членов, Иван Слепцов, үөрэх уонна наука министиэристибэтин бэрэстэбиитэллэрэ, үөрэх тэрилтэлэрин салайааччылара кыттыыны ыллылар.

Мунньаҕы аһарыгар, Феодосия Габышева бу хайысхаҕа үөрэх систиэмэтин саҥардыыга кэккэ хардыылар 90-с сыллар саҥаларыттан оҥоһуллубуттарын бэлиэтээтэ.

Ити боппуруос өрөспүүбүлүкэ, дойду социальнай-экономическай сайдыытын кэскилин өттүттэн хаста да дьүүллэһиллибит. «Бүгүҥҥү күҥҥэ бу соругу быһаарыыга инновационнай сыһыан наадалаах. Политехническэй үөрэхтээһин концепцията оробуочайдары, техническэй идэлэри уонна инженернэй каадырдары бэлэмнээһин боппуруоһа төһө көдьүүстээхтик олоххо киириитин быһаарыыга туһаайыллыаҕа. Онуоха анаан сокуон базатын оҥоруу, оскуолалар материальнай-техническэй базаларын тупсарыы уонна хааччыйыы ирдэнэллэр. Биһиги эмиэ үөрэх тэрилтэлэрин хайысхаларын, статустарын быһаарыахпытын наада», -- диэтэ парламентарий.

Дьүүллэһии сүрүн тематынан 2019 сылга оҥоһуллубут Саха сиригэр политехническэй үөрэхтээһин сайдыытын Концепциятын барыла буолла.

Саха политехническэй лицей директора Надежда Тимофеева политехническэй үөрэх сайдыытын боппуруоһа өрүү да сытыытык турарын бэлиэтээтэ. Кини билигин smart-экономиканы олоххо киллэрии, кибер үөрэхтээһин суолтатын уонна оруолун тустарынан, аныгы технологиялар медицинаҕа, тыа хаһаайстыбатыгар, оҥорон таһаарыыга, тутууга уо.д.а. элбэх соругу быһаарыыга туһаайыллалларын эттэ.

«Аныгы оҥорон таһаарыыны уонна технологиялары, үөрэххэ цифровизацияны, smart-экономиканы учуоттаан, өрөспүүбүлүкэҕэ политехническэй хайысхалаах оскуолалар коммерческайа суох бииргэ үлэлээһиннэрин суолунан 40 үөрэх тэрилтэтэ түмүллүбүтэ. Кинилэр итиннэ бэйэ-бэйэлэрин кытта ыкса сибээстээхтик үлэлииллэр», -- диэн иһитиннэрдэ кини. Салгыы директор «Үөрэхтээһин туһунан» СӨ Сокуонугар агрооскуолалар сайдыыларын чааһыгар кэккэ уларытыылары уонна эбиилэри киллэрэргэ эттэ. Итини таһынан политехническэй үөрэхтээһини сайыннарыыга судаарыстыбаннай бырагырааманы оҥоруу боппуруоһугар бэйэтин көрүүлэрин тиэртэ.

Норуот дьокутаата Владимир Членов үөрэхтээһиҥҥэ социальнай бииргэ үлэлээһин боппуруоһугар мунньах кыттыылаахтарын болҕомтотун тарта. Кини санаатынан, бөдөҥ тэрилтэлэри тардан, оскуолалар бизнес структуралары кытта хардарыта үлэлииллэрин боппуруоһун көрөр наадалаах.

Кини бүгүҥҥү күҥҥэ оскуолалар уонна араас тэрилтэлэр ситиһиилээхтик бииргэ үлэлиир холобурдарын аҕалла. Холобур, Н.О.Кривошапкин аатынан 5 №-дээх оскуолаҕа корпоративнай кылаастар аһыллыбыттар. Ол курдук, 2017 сыл бүтүүтүгэр Полиция кылааһа баар буолбут. Ити кылааһы тэрийэр көҕүлээһини учууталлары ааһан, төрөппүттэр, үөрэнээччилэр, Дьокуускай куораттааҕы ИДьМ МУ өйөөбүттэр.

Норуот дьокутаата квалификациялаах исписэлиистэри оскуолаттан саҕалаан бэлэмниир, оскуола аныгылыы сайдарыгар көмөлөһөр наадалааҕын ыйда.

Дьокутаат Павел Ксенофонтов саҥа социальнай уонна экономическай усулуобуйаларга орто оскуолаҕа үлэ боппуруостарыгар болҕомтону туһаайда. «Политехническэй үөрэхтээһин өрөспүүбүлүкэ үөрэҕин систиэмэтин барытын куполынан буолуохтаах», -- диэтэ кини.

Норуот дьокутаата оҕолору олоххо чугаһатан үөрэтии, кинилэр оҥорон таһаарар үлэҕэ кыттыылара үүнэр көлүөнэ тыа сирин усулуобуйаларыгар олоххо уонна үлэҕэ наадалаах билиини, сатабыллары уонна үөрүйэхтэри ыларга дьулуһуутун төрүтүнэн буолуоҕун эттэ.

Норуот дьокутаата, Арктика судаарыстыбаннай агротехнологическай университетын ректора Иван Слепцов бу концепция чэрчитинэн кинилэр өрөспүүбүлүкэ оскуолаларын кытта бииргэ үлэлииргэ бэлэмнэрин бэлиэтээтэ. Итини сэргэ кини хайысхаларынан үөрэх биир уопсай цифровой бырагырааматын үөскэтии чааһыгар политехническэй үөрэхтээһин Концепциятын олоххо киллэрии механизмнарын көрөргө этии киллэрдэ.

Мунньах кыттыылаахтара  политехническэй  үөрэхтээһин ис хоһоонун олоххо киллэриигэ научнай-методическай арыаллааһыны оҥорор итиэннэ аныгы үлэ ырыынагын ирдэбиллэригэр сөп түбэһиннэрэн, оробуочай каадырдары уонна инженердэри бэлэмнээһин хаачыстыбатыгар ырытыыны ыытар наадалааҕын бэлиэтээтилэр.

Маны таһынан, өрөспүүбүлүкэҕэ инженернэй политехническэй үөрэх оскуолатааҕы систиэмэтин бырагыраамата көрүлүннэ.

Сис кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева киирбит этиилэри учуоттаан, концепция барылын салгыы дьүүллэһиигэ оробуочай бөлөҕү тэрийэргэ эттэ.

Ил Түмэн пресс-сулууспатын матырыйаалынан