Култуура

Ытыктабыллаах култуура эйгэтин үлэһиттэрэ уонна бэтэрээннэрэ!

Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылыгар, быйыл Ньурба оройуонун култууратын ситимэ олохтоммута эмиэ 100 сылын бэлиэтиирэ кини суолтатын өссө үрдэтэр. 1922 с. олунньу 1 күнүгэр Ньурбаҕа Норуот дьиэтэ үлэтин саҕалаан, улууска култуурунай-сырдатар үлэ киининэн буолбута. Онтон сыыйа нэһилиэктэргэ эмиэ норуот дьиэлэрэ аһыллан барбыттара, 1926 с. Ньурбаҕа бастакы ааҕар дьиэ аһыллыбыта. Итинтэн ыла биир үйэ устатыгар култуура эйгэтигэр идэлэригэр муҥутуур бэриниилээх, уопсай үлэ интэриэһин өрө туппут араас талааннаах дьон - кыраайы үөрэтээччилэр, фольклору чинчийээччилэр, норуот ырыаһыттара, тойуксуттар, олоҥхоһуттар, оһуокайдьыттар, киинэ эйгэтин, түмэл үлэһиттэрэ, худоһунньуктар, артыыстар, музыканнар, култуура, ускуустуба диэйэтэллэрэ уо.д.а. ситиһиилээхтик үлэлээн-хамнаан ааспыттара. Кинилэр дьулуурдаах үлэлэрин түмүгэр уонна билигин кинилэр килбиэннээх эстэпиэтэлэрин салҕаан чиэстээхтик үлэлии сылдьар орто уонна эдэр көлүөнэ култуура үлэһиттэрин сыраларынан Ньурба оройуонун култуурата салгыы эрэллээхтик сайдар, Ньурба төрүт үгэстэри тутан олорор оройуон быһыытынан киэҥник биллэр уонна үрдүктүк сыаналанар. Улуус салалтата култуура эйгэтин матырыйаалынай-тэхиниичэскэй базатын тупсарыыга улахан болҕомтотун уурар. Ааспыт сылга Хорулаҕа элбэх аналлаах култуура киинин дьиэтэ, Маалыкайга Мусукаалынай оскуола саҥа дьиэлэрэ үлэҕэ киирбиттэрэ.  Быйыл Ньурба куоракка Ньурбатааҕы судаарыстыбаннай драматическай тыйаатыр, Антоновкаҕа норуот айымньытын саҥа дьиэлэрэ үлэҕэ киириэхтэрэ. Инникитин нэһилиэктэргэ маннык үлэ салгыы ыытыллыаҕа.

Эһиги дьон-норуот сынньалаҥын көдьүүстээхтик тэрийэргэ, култуура уонна норуот айымньытын үтүө үгэстэрин харыстааһыҥҥа уонна салгыы сайыннарарга, оҕону-ыччаты идейнэй-патриотическай иитиигэ  үтүө суобастаахтык үлэлии-хамныы сылдьаҕыт. Култуура үлэһиттэрэ олохтоох былаас ыытар бары тэрээһиннэригэр, үлэтигэр-хамнаһыгар улахан күүс-көмө буолалларын бэлиэтиибин уонна истиҥ-иһирэх махталбын тиэрдэбин.

Эһиэхэ барыгытыгар чэгиэн-чэбдик  доруобуйаны, тус олоххутугар уонна үлэҕитигэр  ситиһиилэри, дьолу-соргуну баҕарабын!

«Ньурба улууһа» МО баһылыга Алексей Иннокентьев.

Биир дойдулаахтарбар Ньурба култууратын 100 сылынан итии-истиҥ эҕэрдэ буолуохтун!

Розалия Михайловна уһулуччу салалтатынан бу кэрэ-бэлиэ күҥҥэ улуус култууратын салаата үрдүк таһымнаах уонна ситиһиилээх кэлбитин бары билэбит, билинэбит! Олоҕор биирдэ талбыт идэтигэр, үлэтигэр Розалия Михайловна уһулуччу бэриниилээҕэ, барыбытын үөрдэр, биир идэлээхтэрин талааннарын арыйан, өйөөн сайыннарбытын көрөбүт-билэбит, кининэн биир дойдулаахтара киэн туттабыт. Күндү киһибитин, Розалия Михайловнаны, Ньурба култууратын ытык-мааны үлэһиттэрин, өйөөччүлэрин, сүгүрүйээччилэрин ис сүрэхпиттэн эҕэрдэлээн туран, үрдүктэн үрдүк ситиһиилэри, саҥа чыпчааллары дабайаргытыгар баҕарабын. Бары талааҥҥытын өссө киэҥник арыныҥ,  сулускутут өссө чаҕылхайдык тыктарыҥ, доруобай уонна дьоллоох буолуҥ!

Ил Түмэн дьокутаата Мария Христофорова.

Күндү култуура эйгэтин үлэһиттэрэ!

Биһиги норуоппут барҕа баайа уонна киэн туттуута, дойдуларын сайдыытыгар күүстэрин биэрбит, кэскиллээх ыччаты кэрэһэлээбит киэн туттар, тумус туттар дьоно буолар. Кинилэр тэлбит суолларынан бүгүн биһиги сайдыы суолун солоһобут, инникибитигэр эрэллээхпит, айар-тутар аартыктаахпыт.

Быйыл Ньурба оройуонун култууратын ситимэ төрүттэммитэ 100 сыла. Биир үйэ усталаах-туоратыгар култуура киэҥ далай үлэтэ туохха да тэҥнэммэт сүдү, баараҕай, үйэлээх суолу хаалларда. Биһиги култуурабыт үйэ тухары төрүт үгэстэри, сиэри-туому, норуот олоҕун укулаатын сүтэрбэккэ тутан сылдьар, көлүөнэттэн-көлүөнэҕэ тириэрдэр, сайдар уонна чэчириир аналлаах.

Оройуоммутугар төһөлөөх элбэх сүдү талааннаах дьон, политическай диэйэтэллэр, култуура кэрэ сүмэтин өрө туппут кыраайы үөрэтээччилэр фольклору чинчийээччилэр, култуура диэйэтэллэрэ, искусство диэйэтэллэрэ, олоҥхоһуттар, тойуксуттар, оһуокайдьыттар, норуот ырыаһыттара, киинэ кэрэ эйгэтигэр сыраларын ууран үлэлээбит ытык дьоммут, худуоһунньуктар, артыыстар онтон да атыттар олорбуттара, олороллоро буолуой... Кинилэр күүстэринэн бүтүн оройуон култууратын устуоруйата дириҥиир, төрүт үгэстэри тутан олорор норуот быһыытынан бар дьоҥҥо биллэбит. Күн бүгүн маны ситэрэр, толорор, салгыы сайыннарар уонна кэнчээри ыччакка хаалларар соруктаахпыт, ситиһэр туһугар үлэлиибит-хамсыыбыт.

Күндү дьонум дьолу бэлэхтиир култуура үлэһиттэрэ, эһиэхэ айымньылаах үлэҕитигэр үтүө түмүктэри баҕарабыт! Саҥа саҕахтары саҕыаҕыҥ, сарсыҥҥыны салайыаҕыҥ, уруйдуоҕуҥ-айхаллыаҕыҥ!

Култуура Департаменын салайааччыта, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Розалия Тихонова.