Общество

- СӨ үөрэххэ уонна наукаҕа министиэристибэтин кытта сөбүлэһии түһэрсибиппит, онно сайыҥҥы сынньалаҥы туһалаахтык атаарыыга, дьарыктаах буолууга, доруобуйаны тупсарыыга оҕо 75% хабар туһунан ыйыллыбыта. Ол эбэтэр биһиэхэ барыта 4344 үөрэнээччилээх эбит буоллахпытына, сайыҥҥы сынньалаҥынан 3258 оҕону хабыахтаахпыт. Онтон чуолаан, 1813 оҕо, министиэристибэни кытта сөбүлэһиинэн арыллыбыт лааҕырдарга сылдьыахтаах. 1445 оҕо араас хайысхалаах бөлөхтөрүнэн (малозатратные формы отдыха детей) хабыллаллар.

Бу сайын уопсайа 27 лааҕыр үлэлиэҕэ. Ол курдук, оскуолаларга, эбии үөрэхтээһин тэрилтэлэригэр 19 күнүскү уонна 8 хонуктаах лааҕыр. Ону таһынан улуус баһылыгын иһинэн үлэлиир межведомственнай хамыыһыйа оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын тэрийиини болҕомтоҕо ылан кыттыһар, салайааччы – Мария Игнатьева. Манна улууспут дьаһалтатын, духуобунай сайдыыга, култуураҕа, успуорка, үөрэххэ управлениелар, баһаарынай сулууспа, роспотребнадзор, гигиенаэпидемиология киинин бэрэстэбиитэллэрэ уо.д.а. киирэллэр.

Быйыл оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын тэрийиигэ саҥа сүүрээннэр киирдилэр. Ол курдук, тыа хаһаайыстыбатын, култуура, успуорт управлениелара бэйэлэрин хайысхаларынан оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын тэрийэн үлэлээн эрэллэр, быйыл улуус дьаһалтата манна үбүлээһини көрдө. Холобур, култуура управлениета бэс ыйыгар нэһилиэктэринээҕи сынньалаҥ кииннэрин, бибилэтиэкэлэрин, мусуойдарын иһинэн күнүскү лааҕырдары аһан, 310 оҕону хабан олорор. Нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутун киинин нөҥүө быйыл былырыыҥҥытааҕар элбэх оҕо хабылынна – 191, урукку сылларга 150-160 оҕо буолара. Физическэй култуураҕа, успуорка управление 19 нэһилиэккэ тутар спортинструктордара миэстэлэригэр оҕолору мунньан, 3 чаас устата спортивнай күрэхтэри ыыта сылдьаллар. Ону сэргэ дьиэ кэргэн, ыччат бэлиитикэтигэр управление нөҥүө дьиэ кэргэн биригээдэлэрэ тэриллэн улууспут нэһилиэктэригэр бэс ыйыгар үлэлээтилэр уонна от, атырдьах ыйдарын устата үлэлиэхтэрэ. Тоһоҕолоон бэлиэтээтэххэ, дьиэ кэргэн биригээдэлэригэр улуус дьаһалтата икки бүк элбэх үбү көрдө, ол түмүгэр элбэх нэһилиэктэри хаптыбыт.

Өссө биир саҥа көрүҥүнэн ТХУ иһинэн оҕолорго аналлаах үлэ биригээдэлэрэ атырдьах ыйыгар тэриллэн үлэлиэхтэрэ. Манна оҕолор бааһынай хаһаайыстыбаларга сыстан, күҥҥэ 3 чаас устата үлэлиэхтэрэ, хамнастаныахтара, биитэр оҕуруот аһынан аахсыахтара. Аны улуус дьаһалтатын иһинэн «Бэрээдэги кэһиини профилактикалааһын» МЦП-тан үп көрүллэн, Нам 1 №-дээх орто оскуолатыгар 2 дворовай баһаатайы үлэлэтэбит. Бу эмиэ саҥа сүүрээн буолар – былырыын  «Дьулуур» өрөспүүбүлүкэтээҕи оҕо хамсааһына биһигини өйөөн, 2 киһиэхэ хамнас көрбүт буоллаҕына, быйыл дворовай баһаатайдарбыт сайыҥҥы сынньалаҥҥа оҕолору кытта дьарыктаналлар, үлэлэрэ төлөнөр уонна онно анаан мээчиктэри булунуохтара. Быйыл 19 оҕо Краснодарскай, Приморскай кыраайдарга сынньана барыахтара, 8 оҕо Краснодарга сөмөлүөтүнэн айаннаатылар.

Ааспыт 2021 сыл түмүгүнэн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн биһиги баһылыкпыт Юрий Слепцов түөрт «Бастыҥ үлэлээх баһылыктар» ортолоругар киирбитэ, СӨ үөрэххэ, наукаҕа министиэристибэтиттэн Махтал суругунан бэлиэтэммитэ. Ол иһин быйылгы сайыҥҥы оҕо сынньалаҥын тэрийиигэ бары управлениелар үлэлэрин киллэрэн турабыт. Ону таһынан КДН, ПДН, СОП, ТЖС учуокка турар оҕолору 100 % хабабыт.

Оҕолорбут сайыҥҥы сынньалаҥнарын тэрийэн үлэлэтиигэ эбэн эттэххэ, улууспутугар 4 стационарнай базалаах лааҕырдаахпыт: 3 үөрэх министиэристибэтигэр, 1 успуорт министиэристибэтигэр киирэллэр. Маймаҕа нэһилиэгэр баар «Албан» спортивнай лааҕырга волейболистар дьарыктаналлар, 40 оҕо хабыллар, үс сезон устата 120 оҕо хабыллар.

Онтон Бөтүҥ нэһилиэгэр баар «Эрэл» лааҕырга тустуук оҕолор иккис, үһүс сезоҥҥа сынньаныахтара, бастакы сезоҥҥа «Олимпик» спортивнай оскуола боксер оҕолоро сынньана сылдьаллар, үс ый устата уопсайа 90 оҕо хабыллар. Онтон «Лингва» лааҕыр оҕону уопсай сайыннарар хайысхалаах үлэлиир, 150 оҕо хабыллыа. Бу 4 стационарнай лааҕырдарбыт үс сменанан толору үлэлиэхтэрэ.

Ону таһынан И.Е. Винокуров аатынан Намнааҕы педколледжка хонуктаах лааҕыр үлэлиир, манна ОВЗ-лаах оҕолор сылдьаллар. Ону таһынан спортивнай уонна художественнай-эстетическэй хайысхаларга 100 оҕо дьарыктана сылдьар. Начальник – НПК салайааччытын солбуйааччыта Мария Дьяконова.

Е.П. Сивцев аатынан II Хомустаах орто оскуолатын базатыгар хонуктаах спортивнай, музыкальнай-хореографическай хайысхалаах лааҕыры арыйдыбыт. И.Е. Винокуров аатынан Хатыҥ Арыы орто оскуолатыгар «Айар кут-Голливуд» иккис, үһүс сезоҥҥа үлэлиэ. Уонна хонуктаах спортивнай хайысхалаах лааҕырбыт З.П. Саввин аатынан Үөдэй орто оскуолатын базатыгар үлэлиир. Модукка агарарнай, уопсай сайыннарар хайысхалаах лааҕырдаахпыт, манна оҕолор оҕуруот аһын, хортуоппуй олордон көрөллөр-истэллэр уонна уопсай бырагырааманан дьарыктаналлар.

Оҕо сынньалаҥар СӨ үөрэххэ, наукаҕа министиэристибэтин кытта эбии сөбүлэһии түһэрсэммит эбии үбүлээһин кэллэ. Лааҕырдарга барыта 200-тэн тахса киһи үлэлии сылдьар. Лааҕырдар салгыы иккис, үһүс сезоҥҥа үлэлиэхтэрэ, уопсайынан, оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын тэрийиигэ болҕомто күүһүрэр.